مدارس سعادت و دانشآموزانی که بورس دانشگاه میشوند/ تربیت عالمان ربانی بر محور قرآن و عترت
خبرگزاری آنا - احسان عربی مفرد؛ ایده ایجاد مدارس سعادت سال ۱۳۹۹ توسط دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی مطرح و نام این مدارس سعادت نامگذاری شد و ابتدای کار، دوره دوم متوسطه رشته معارف اسلامی در مشهد مقدس به دلیل وجود مضجع شریف و منور رضوی فعالیت خود را آغاز کرد. یک سال بعد هم در مشهد دوره اول متوسطه (دخترانه) آغاز به کار کرد.
مدارس سعادت به درخواست مسئولان و وجود زیرساختهای لازم به ترتیب در زابل، جیرفت، اقلید، یزد، تهران و ... راهاندازش شد و فعالیت خود را آغاز کرد بهنحویکه اکنون ۱۲ مدرسه معارف اسلامی (سعادت) در کشور فعال هستند. دوازدهمین مدرسه سعادت بهتازگی در زنجان گشایش یافت.
خبرنگار آنا به همین مناسبت با جعفر کبیری مسئول راهاندازی مدارس سعادت در دانشگاه آزاد اسلامی گفتوگو کرده و دلایل راهاندازی، اهداف، دستاوردها، رویکردها و اهداف مدارس را جویا شده است که مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانیم.
آنا: ایده ایجاد مدارس سعادت به عنوان مدارس معارف چگونه مطرح و از چه زمانی در دانشگاه آزاد اجرایی شد؟
رویکرد اصلی مدارس سعادت، قرآن و عترت است. در این مدارس بچهها به حفظ قرآن مشغول هستند. اکنون در مدارس سعادت چندین حافظ کل قرآن و حافظ ۲۰ جزء و ۱۰ جزء و یک الی چند جزء داریم
کبیری: ایده راهاندازی مدارس سعادت سه سال پیش توسط دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی (۱۳۹۹) مطرح و نام این مدارس هم سعادت نامگذاری شد. ابتدا در مشهد مقدس با عنوان اینکه همیشه کارهای معنوی را به دلیل وجود مضجع شریف و منور رضوی از آنجا آغاز میکنیم، دوره دوم متوسطه رشته معارف اسلامی را سه سال پیش آغاز کردیم. اکنون داوطلبانی که آنجا آغاز به کار کردند، سال دوازدهم و کنکوری هستند.
آنا: و در ادامه بقیه مدارس چگونه راهاندازی شدند؟
کبیری: یک سال بعد در مشهد دوره نخست متوسطه (دخترانه) را راهاندازی کردیم که امسال سال دوم این مدرسه است. در زابل دو مدرسه دخترانه و پسرانه را با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) به صورت شبانه روزی افتتاح کردیم که مدرسه پسرانه، سال سوم و مدرسه دخترانه، سال دوم متوسطه است.
در جیرفت کرمان مدرسه دخترانه سعادت را راهاندازی کردیم که امسال سال دوم است. در اقلید استان فارس دو مدرسه پسرانه و دخترانه راهاندازی کردیم که امسال سال دوم است. در یزد سه مدرسه راهاندازی کردیم. دو مدرسه پسرانه که در مسجد فعال شد و مدل مسجد، مدرسه است، یعنی مسجد در مدرسه قرار گرفته است و یک مدرسه دخترانه داریم که در حسینیه فعالیت میکند. مدل مدارس یزد مسجد- مدرسه و حسینیه- مدرسه است که از معنویت آن مکان برای معارف بهرهمند شدیم.
در تهران هم مدرسه معارف هم دوره اول متوسطه و هم دوره دوم متوسطه دخترانه در کوی نصر و یا گیشا در محل حوزه علمیه الزهرا راهاندازی کردیم که امسال سال دوم فعالیت آن است. بر این اساس اکنون ۱۲ مدرسه معارف اسلامی سعادت در کشور داریم که دوازدهمین آن در زنجان به بهرهبرداری رسید.
آنا: نحوه ایجاد مدرسه سعادت بنا بر درخواست است یا جامعه هدف دارید؟
کبیری: هر شهری که کادر معارفی داشته باشد، کادر یعنی مدیر، معاونان و معلمان معارفی داشته باشد که در این کار صاحب تجربه باشند مدرسه در آن شهر ایجاد میشود. مهم تیم معارفی است که مدرسه را به آن حد برساند.
تربیت عالمان ربانی برای آینده نظام و انقلاب
آنا: آقای دکتر! اهداف و محور فعالیت مدارس سعادت را تشریح فرمایید.
کبیری: اهداف مدارس سعادت به صورت کلی تربیت عالمان ربانی برای آینده نظام و انقلاب است. مهمترین موضوعی که امروز با آن مواجه هستیم، بحث تربیت نیروی انسانی در تراز اسلام و انقلاب است؛ بر همین اساس سعی کردیم این دغدغه مقام معظم رهبری در خصوص تربیت انسانی در تراز اسلام و انقلاب را مد نظر قرار داده و گام کوچکی در راستای این دغدغه معظمله برداریم؛ بنابراین هدف مدارس سعادت تربیت نیروهای مؤمن و انقلابی است.
آنا: و رویکرد اصلی مدارس چیست؟
کبیری: رویکرد اصلی مدارس سعادت، قرآن و عترت است. در این مدارس بچهها به حفظ قرآن مشغول هستند. اکنون در مدارس سعادت چندین حافظ کل قرآن و حافظ ۲۰ جزء و ۱۰ جزء و یک الی چند جزء داریم. بچهها روی حفظ و مفاهیم قرآن کار میکنند. درباره احادیث ائمه هدی و روایات معصومین با بچهها کار میشود. روی مهارتهای فردی مانند خوشنویسی و ادبیات فارسی و برای دخترها هنرهای خاص آنها و برای پسرها همینطور کار میشود.
در مدارس سعادت ۵۰۰ نفر در آزمون ورودی شرکت میکنند و ۲۵ نفر را جذب میکنیم. غیر از آزمون کتبی، مصاحبه با دانشآموز و والدین او را داریم و در نهایت دانشآموزان باهوش، بااستعداد و مؤمن که هم خود و هم خانوادهشان این ویژگیها را داشته باشند، جذب میکنیم
طرحی که در دانشگاه آزاد اسلامی داریم ۴+۳+۳ سال است. یعنی سه سال دوره اول متوسطه، سه سال دوره دوم متوسطه و چهار سال دانشگاه؛ یعنی بچهها در دانشگاه آزاد اسلامی در رشتههای مربوط به معارف مثل الهیات درس میخوانند و بورسیه برای سیستم تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد اسلامی میشوند تا به عنوان معلمان مدارس یا هر نقش تربیتی دیگر در مجموعه خدمت کنند و در فضای دانشگاه، قرآن و معارف اهل بیت را پررنگ کنند.
آنا: ارتباط این مدارس با آموزش و پرورش و اخذ مدرک چگونه است؟
کبیری: آموزش و پرورش از دو سه دهه پیش رشتهای با عنوان علوم و معارف اسلامی به وجود آورده است. این موضوع به پیشنهاد مرحوم آیت الله امامی کاشانی تولیت فقید مدرسه عالی شهید مطهری بود. دانشگاه آزاد هم با همکاری مدرسه شهید مطهری از جهت تجربه افزایی این کار را انجام داد. یعنی دانشآموزان در رشته علوم و معارف اسلامی دیپلم میگیرند. مثل دیپلم ریاضی و فیزیک یا علوم تجربی و علوم انسانی، در این مدارس دیپلم علوم و معارف اسلامی میگیرند. مدارس شعادت چه در دوره نخست و چه در دوره دوم متوسطه با اخذ مجوز رسمی از آموزش و پرورش فعالیت میکند.
آنا: تأثیر این مدارس در آینده شغلی دانشآموزان چگونه است؟
کبیری: با توجه به طرحی که دکتر طهرانچی ارائه کردند (سه سال دوره نخست و سه سال دوره دوم متوسطه و چهار سال دوره دانشگاه) دانشآموزان وارد گردونه میشوند و بعد از ۴ سال که در دانشگاه رشته الهیات یا رشتههای مرتبط را پشت سر گذاشتند، بورس میشوند و به مدارس دانشگاه آزاد اسلامی برمیگردند و به عنوان مربی آموزشی و پرورشی مشغول تدریس میشوند و شغلشان هم به این صورت پیش بینی شده است و میتوان گفت که به نوعی بورسیه شدهاند.
آنا: اکنون آماری از تعداد دانشآموزان مدارس سعادت دارید؟
کبیری: در ۱۲ مدرسهای که تاکنون در نقاطی از کشور فعال شدهاند، ۴۰۰ دختر و ۳۰۰ پسر و در مجموع ۷۰۰ دانشآموز داریم. در این مدارس اصلاً به دنبال کمیت نیستیم. هر کلاس بین ۲۰ تا ۲۵ نفر دانشآموز دارد. در مدارس سعادت ۵۰۰ نفر در آزمون ورودی شرکت میکنند و ۲۵ نفر را جذب میکنیم. غیر از آزمون کتبی، مصاحبه با دانشآموز و والدین او را داریم و در نهایت دانشآموزان باهوش، بااستعداد و مؤمن که هم خود و هم خانوادهشان این ویژگیها را داشته باشند، جذب میکنیم.
آنا: شهریه هم پرداخت میکنند؟
کبیری: مدارس سعادت در نقاط محروم از محل مسئولیت اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی حمایت میشوند و بخشی از شهربه به آنها تخفیف داده میشود. در شهرهای بزرگ هم تا سه سال اول راهاندازی حمایت میشوند.
آنا: جایگاه مهارت و نظام استاد-شاگردی در مدارس سعادت چگونه است؟
کبیری: دانشآموزان مدارس سعادت، دانشآموزانی هستند که به مهارتهای فردی و اجتماعی دست پیدا میکنند و در طول مدت که در خدمتشان هستیم حتماً چند جزء قرآن را حفظ میکنند و با معارف اهل بیت آشنا میشوند و برای آنها بصیرت افزایی داریم. در مورد مسائل سیاسی روز ایران و دنیا کارگاه میگذاریم و کارگاههای مختلف روانشناسی برای بچهها و اولیای آنها داریم. ارتباط ما در این مدارس با اولیا خیلی تنگاتنگ و زیاد است؛ چراکه مدرسه به عنوان یک بال است و بال دوم خانواده و اولیای محترم مدرسه هستند که اگر این دو بال با هم همکاری نداشته باشند پرواز و رشد صورت نخواهد گرفت. سعی کردهایم در این مدارس رویکردی اولیامحور داشته باشیم که با مدرسه ارتباط تنگاتنگ داشته باشند و در تمام امور مدرسه همکاری کنند.
دانشآموزان مدارس سعادت، دانشآموزانی هستند که به مهارتهای فردی و اجتماعی دست پیدا میکنند و در طول مدت که در خدمتشان هستیم حتماً چند جزء قرآن را حفظ میکنند و با معارف اهل بیت آشنا میشوند
موضوع دیگر، نظام استاد- شاگردی است. دکتر طهرانچی عنوان کردند که اگر در این مدارس نظام استاد شاگردی حاکم باشد به اهداف مورد نظر دست پیدا خواهد کرد. به این صورت که در این مدارس، معلم نه مانند یک معلم؛ بلکه مانند پدر و مادر با دانشآموز تعامل دارد و در تمام شئونات دانشآموز، غم و شادی و مشکلات و مسائل ریز و کلان آنها شرکت دارد و او را مانند فرزند خودش میداند؛ بنابراین اثرگذاری بسیار جدی در شخصیت او و رشد و تعالی فردی و اجتماعیاش دارد.
مدل نظام استادشاگردی از قبل در حوزههای علمیه کشور ساری و جاری بوده و این همه رشد و تعالی فرهنگی و علمی مرهون این مدل تربیتی است. بر خود لازم میدانم که از دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد و قائم مقام وی آقای سروریمجد که مهمترین حامی این مدارس در سالهای گذشته بودهاند، تشکر کنم. از دکتر نادی معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه که همیشه حامی بوده و لطف داشتهاند، حجت الاسلام والمسلمین معتمدی معاون فرهنگی سازمان سما و از همه استانهایی که این مدارس را راهاندازی کردند و از خبرگزاری آنا هم تشکر ویژه دارم.
آنا: و نکته پایانی
کبیری: امیدوارم ۵ و ۶ آبان 1403 که دانشآموزان و مدیران مدارس سعادت با مراجع عظام تقلید در حوزه علمیه قم دیدار دارند و در این دیدار رئیس دانشگاه، دکتر سروریمجد و دکتر نادی و اصحاب مدارس سعادت حضور دارند و در آنجا از دیدگاههای آنها استفاده خواهیم کنیم.
نکته دیگر اینکه در هر فصل یک گردهمایی ملی داریم یعنی تمام مدیران و معاونان مدارس سعادت در یک شهری جمع میشوند و نقاط قوت و ضعف آنها بررسی میشود و برای ایجاد وحدت رویه، همافزایی و تجربهگردانی داریم. مدارس ما باید برنامه سهساله بدهند و این برنامه سهساله در تهران مورد بررسی قرار میگیرد و یک هماهنگی در کل کشور به صورت برنامهریزی شده وجود دارد. انشاءالله خداوند به همه ما توفیق خدمت به قرآن کریم و عترت عنایت کند.
انتهای پیام/