مشکل جشنواره تئاتر دانشگاهی به دلیل ساختار غیرشفاف

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست «رادیو دراماتیک» با حضور فارس باقری نویسنده و استاد دانشگاه و مجتبی جدی کارگردان و فعال تئاتر دانشجویی و با اجرای علی جعفری و تهیه کنندگی میثم عبدی شنبه هفدهم شهریور برگزار شد.

امید طاهری در ابتدای برنامه گفت: عنوان برنامه به دو جنبه از تئاتر دانشگاهی اشاره دارد؛ بخش اول، یعنی تئاتر دانشجویی، به عملکرد دانشجویان و آنچه از دانشگاه‌ها به جامعه ارائه می‌دهند، می‌پردازد. بخش دوم، یعنی دانشجویان تئاتر، ناظر بر وقایع درون دانشگاه و رشته تئاتر است و می‌تواند تاثیراتی بر تئاتر دانشجویی داشته باشد.

علی جعفری فوتمی در ادامه به اهمیت تئاتر دانشجویی اشاره کرد و افزود: تئاتر دانشجویی به نوعی موتور محرکه در جریان کلی تئاتر کشور است و همواره نقش مهمی در تحول و پیشرفت تئاتر کشور داشته است. در سطح جهانی نیز، تئاتر دانشگاهی به عنوان یک مسیر آموزشی معتبر شناخته می‌شود. اگرچه ممکن است مرز‌های بین آموزش رسمی و غیررسمی در تئاتر گاهی اوقات محو شود، اما تئاتر دانشجویی دارای ویژگی‌های خاصی است که بر کیفیت اجرایی و تفکر انتقادی تاثیرگذار است.

در ادامه، دکتر فارس باقری به مشکلات عمده جشنواره تئاتر دانشجویی پرداخت و گفت: یکی از مشکلات اساسی در جشنواره تئاتر دانشجویی این است که وزارت علوم بودجه‌ای برای آن اختصاص نمی‌دهد و برگزاری جشنواره‌های تئاتر دانشجویی را به بخش خصوصی واگذار کرده است. این ساختار باعث شده است که جشنواره‌ها با مشکلات مالی و ساختاری مواجه شوند و نهاد‌های دائمی برای نگهداری و ارزیابی آثار تئاتر دانشگاهی وجود نداشته باشد. همچنین، سیستم لابیگری در انتخاب دبیر جشنواره و دیگر مقامات نیز به پیچیدگی‌های این مسأله افزوده است.

فارس باقری همچنین به تغییرات اجتماعی و نیاز به بازنگری در ساختار جشنواره‌ها اشاره کرد و گفت: بافت اجتماعی تغییر کرده و دانشجویان به دنبال فضا‌های جدید برای نمایش آثار خود هستند. این تغییر باعث شده که تئاتر دانشجویی راه‌های تازه‌ای پیدا کند و از طریق مکان‌های غیررسمی ادامه یابد.

وی تأکید کرد: دانشگاه باید به دانشجویان امکان دهد نظریات خود را آزمایش کنند. اگر این بستر فراهم نباشد، دانشجویان نمی‌توانند تجربه‌های خود را در جامعه امتحان کنند. انگیزه برای برگزاری جشنواره بیشتر شده است، اما باید با تغییرات اجتماعی و بافت جدید هماهنگ شود و با سیاست‌های قبلی ادامه نیابد.

مجتبی جدی به عنوان دبیر آخرین دوره جشنواره تئاتر دانشگاهی به مشکلات پیش‌آمده اشاره کرد و گفت: «واقعیت این است که سهم هر فرد و گروه در فروپاشی جشنواره قابل بررسی است. جشنواره‌های تئاتر دانشگاهی به دلیل لابیگری و ساختار غیرشفاف دچار مشکلات زیادی شدند. تغییرات در سیاست‌های وزارت علوم و نحوه برگزاری جشنواره‌ها نیز به این مشکلات دامن زد.

وی در ادامه افزود: اهمیت جشنواره تئاتر دانشجویی به سیاست فرهنگی دولت بستگی دارد. در دولت‌های مختلف، همواره پرسیده می‌شود که آیا برگزاری این جشنواره فایده‌ای دارد یا خیر. در دوران اصلاح‌طلبان، این سوال مطرح بود که چند نفر به این جشنواره خواهند آمد. من پیشنهاد کردم که اگر جشنواره نمی‌تواند فایده‌ای برای کل کشور داشته باشد، بهتر است در خوابگاه‌ها برای دانشجویان اجرا شود.

مجتبی جدی نیز به وضعیت نظارت‌ها اشاره کرد و گفت: نظارت‌ها در گذشته کمتر محسوس بودند، اما اکنون عریان‌تر شده‌اند و این وضعیت نمی‌تواند ادامه یابد. با وجود مشکلات نظارتی، این ساختار افراد موفقی را به تئاتر معرفی کرده است. عدم برگزاری جشنواره و تعطیلی آن، خلاء بزرگی ایجاد کرده که حتی دانشگاه‌های هنری نتوانسته‌اند آن را پر کنند.

امید طاهری نیز به نیاز به اصلاح ساختار جشنواره‌ها اشاره کرد و افزود: سپردن جشنواره به دست دانشجویان اقدام مثبتی بود، اما ممکن است ایرادات فرهنگی و مدیریتی در این فرآیند وجود داشته باشد که نیاز به بررسی و اصلاح دارد. تالار مولوی، که مجتبی نیز در آنجا فعالیت دارد، باید از طریق دانشگاه تغذیه شود. اما در دو سه سال اخیر، کیفیت کار‌ها کاهش یافته است و ممکن است این تغییر به عدم وجود جشنواره تئاتر دانشگاهی مربوط باشد. 

علی جعفری فوتمی در پایان افزود: نبود جشنواره تئاتر دانشگاهی در سال‌های اخیر به تئاتر دانشجویی لطمه زده است و نیاز است که این وضعیت به طور جدی بررسی شود.

برنامه تخصصی تئاتر «رادیو دراماتیک» هر هفته، شنبه‌ها، ساعت ۲۰ از خانه هنر دیوار به صورت زنده پخش می‌شود. وعلاقمندان می‌توانند مشروح هر برنامه را با جستجوی عبارت رادیو دراماتیک در تمام پخش کننده‌های پادکست بشنوند.