طراحی روش‌های علمی کاهش ۷۲ درصدی وابستگی تامین انرژی به گاز

محمد صادق مهرجو در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا، در خصوص راه کار برون رفت از مشکلات کمبود انرژی در کشور، گفت: متاسفانه مسئولان هر ساله در تابستان درگیر رفع مشکل ناترازی برق می‌شوند و در زمستان با مشکل کسری گاز روبرو هستند و جز انجام اقدامات فوری هیچ دستور العمل پایه‌ای تنظیم و مصوب نمی‌شود. کلید حل این معما در مدیریت تقاضا و عرضه نهفته است؛ توجه کنید که در تابستان بیش از ۳۵ هزار مگاوات برق برای وسایل سرمایشی در کشور مصرف شد که این رقم معادل کل مصرف برق کشور مصر با آب و هوای بیابانی است.

ارائه طرح‌های تشویقی کاهش مصرف انرژی از سوی دانش بنیان‌ها

کارشناس حوزه انرژی ادامه داد: وسایل سرمایشی ما پر مصرف هستند و برخی از کولر‌ها حتی با سطح مصرف انرژی رده پنجم مورد استفاده قرار گرفته اند. می‌توان با ایجاد طرح‌های تشویقی ساده به ویژه طرح‌های مطرحی از سوی دانش‌بنیان‌ها این وسایل را از چرخه مصرف خارج کرده و وسایل بهینه‌تر را جایگزین آنها کرد. به عنوان مثال می‌توان موتور کولر‌های آبی را طی یک سال از سیستم القای مستقیم که بسیار پر مصرف هستند به موتور‌های الکترومغناطیسی که توسط شرکت‌های دانش‌بنیان تولید می‌شوند ارتقا داد.

مهرجو گفت: شرکت‌های دانش بنیانی مدتی است که تولید این موتور‌ها را شروع کرده اند و جایگزینی آنها هزینه ارزی برای کشور ندارد. حتی برای کمک به مشترکان می‌توان قیمت آنها را بر روی قبوض برق تقسیط کرد. همچنین با مطالعه مصرف در مناطق مختلف شهری می‌توان بر مناطقی که بیشترین مصرف را دارند برای اجرای طرح تمرکز نمود.

این کارشناس حوزه انرژی اظهار کرد: مهمترین مسئله حال و آینده کشور بحث مدیریت انرژی است و این موضوع به یکی از گلوگاه‌های مدیریت استراتژیک در کشور مبدل شده است. یکی از مهمترین بحث‌ها تشکیل معاونت مدیریت انرژی است که طرح آن در گذشته ارائه شده است. این معاونت می‌تواند علاوه بر ایجاد هماهنگی بین وزارت خانه‌های تولید کننده و مصرف کننده انرژی، در اتخاذ تصمیم‌ها و سیاست‌های صحیح و به موقع نیز موثر باشد. بهینه سازی مصرف در تمام زنجیره موجود از تولید کننده تا مصرف کننده مفروض است و هر گونه ناهماهنگی در این زنجیره می‌تواند اثرات ناترازی‌ها را تشدید کند.

این کارشناس حوزه نفت، گاز و انرژی تاکید کرد: در حال حاضر حدود ۷۲ درصد از تامین انرژی کشور وابسته به گاز است که این وابستگی بیش از حد بسیار خطرناک است. شایان ذکر است که هم اکنون ۸۵ درصد از نیروگاه‌های حرارتی کشور نیز برای تولید برق به گاز طبیعی وابستگی دارند. باید توجه داشت که وابستگی دو زیر ساخت اساسی به یک دیگر در حوزه انرژی از منظر پدافند غیر عامل خطرناک است و کشور را آسیب پذیر می‌کند. از این رو استفاده از دانش و روش‌های نوین طراحی شده از سوی دانش‌بنیان‌ها در عرصه مدیریت تولید، مصرف و کنترل انرژی، تنها راه‌کار جهت کاهش بیش از ۵۰درصدی وابستگی تامین انرژی کشور به گازاست.

مهرجو گفت: یکی از مهمترین وظایف حال حاضر مسئولان حوزه انرژی در کشور مشارکت مردم و دانش‌بنیانی‌ها در حوزه مدیریت مصرف انرژی است. شریک کردن به این معناست که با تعیین طرح‌های تشویقی برای عموم مردم آنها را تشویق به بهینه سازی مصرف انرژی با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته در منازل کنیم. حتی از محل اختلاف قیمت برق خانگی و انرژی که به صنایع فروخته می‌شود می‌توان برای تامین اعتبار طرح تشویقی استفاده نمود.
 

یکی از مهمترین وظایف حال حاضر مسئولان حوزه انرژی در کشور مشارکت مردم و دانش بنیانی‌ها در حوزه مدیریت مصرف انرژی است.

وی ادامه داد: مردم و صنایع خرد زمانی به سوی بهینه سازی مصرف حرکت می‌کنند که صدای پیامک‌های واریز و یا قبوض انرژی را بشنوند؛ به همین دلیل لازم است که دولت در این خصوص با جدیت عمل کند.

این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد: برای درک اهمیت مسئله ناترازی انرژی هم اکنون می‌توانید به بحرانی که در تولید و تامین سیمان مورد نیاز ساخت و ساز‌ها در اثر تعطیلی کارخانجات تولیدی سیمان با قطعی‌های مکرر برق بنگرید. قطعی برق کارخانجات تولیدی سیمان با ایجاد کسری در این محصول پای دلالان را به این بازار گشوده است. به همین جهت گفته می‌شود که اولویت دادن به تامین انرژی مورد نیاز بخش خانگی به هیچ وجه راه حل خوبی برای مدیریت ناترازی انرژی نیست.

وی ادامه داد: در حال حاضر برای مدیریت پیک مصرف انرژی نیاز به ۱۰ الی ۱۵ هزار مگاوات برق از محل انرژی‌های تجدیدپذیر داریم. شایان ذکر است که در تابستان ۶۰ الی ۶۵ درصد مصرف برق به بخش خانگی اختصاص می‌یابد در صورتی که این رقم در متوسط سال به حدود ۳۵ درصد می‌رسد؛ یعنی پیک مصرف دو برابری داریم. برای مدیریت این پیک بایستی مشوق‌هایی در اختصار بخش خصوصی به ویژه دانش بنیانی‌ها قرار گیرد و با سرمایه گذاری در بازار رقابتی فروش محصولات انرژی، امکان رقابت با سایر تولید کنندگان انرژی در منطقه را فراهم نماییم. لازم به ذکر است که اجرای قیمت گذاری دستوری و خرید برق با این نرخ از نیروگاه‌های تجدید پذیر آسیب زا است و تاثیر مثبتی بر مدیریت مصرف نخواهد داشت.

ضرورت سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌ها

این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد: هیچ کس حاضر به سرمایه گذاری بر نیروگاهی نیست که برق تولیدی آن را با نرخ دستوری به دولت بفروشد؛ کما آن که یک شرکت سرمایه گذار خارجی نیروگاه تجدید پذیری را در همدان احداث نمود و نهایت با ورشکستی مجبور به واگذاری و ترک کار شد.