گردشگران خارجی در ایران بیشتر از چه مناظری عکاسی کردهاند؟
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تجزیهوتحلیل محتوای بصری عکسهای گردشگران روشی مؤثر در شناخت رفتار و علاقۀ آنها در مقاصد گردشگری است. استفاده از روش تجریهوتحلیل بصری دادهها تا حدودی روش جدیدی است؛ زیرا عکسهای گردشگران اطلاعات خوبی برای تحلیلهای فضایی و جغرافیایی الگوی رفتاری گردشگران در مقصدهاست.
پژوهشگران دانشگاه فردوسی مشهد در مطالعه 548 عکس بارگذاریشده از روستاهای ایران در فلیکر را بهعنوان نمونه مورد بررسی و تحلیل قرار دادهاند. در این پژوهش با عکسهای بررسیشده 21 منظرۀ غالب در روستاها شناسایی شد که در 5 جاذبه و 9 گونه گردشگری گروهبندی شده است. همچنین، برای تجزیهوتحلیل فضایی تفاوتهای ادراکات و رفتارهای گردشگران از نرمافزار ArcGIS استفاده شده است.
درواقع، در این روش با استفاده از عکسهای بارگذاریشده در شبکۀ اجتماعی فلیکر تلاش شده است تا نحوۀ رفتار و درک گردشگران از کشورهای مختلف در مقاصد گردشگری روستایی ایران تجریهوتحلیل شود.
* ادراک و الگوی رفتاری گردشگران خارجی
بر این اساس، در این مطالعه ادراک و الگوی رفتاری گردشگران خارجی در مقصدهای روستایی تحلیل و بررسی شده است. یافتهها نشان میدهد که تنوع جاذبههای گردشگری در محیطهای روستایی ایران میتواند ازطرفی، بهعنوان یک فرصت گردشگری خوب برای گردشگران خارجی باشد و از طرف دیگر بهعنوان یک مزیت رقابتی برای مقصدهای روستایی در جذب گردشگران تأثیرگذار باشد؛ بنابراین باتوجه به ترجیحات متنوع گردشگران خارجی و ادراک آنها از مقصدهای روستایی میتوان استراتژیهای بازاریابی مختلف را برای گردشگران قارههای مختلف با سازمانهای مدیریت مقاصد روستایی اتخاذ کرد تا تأثیر بسزایی در ارتقا مقاصد گردشگری روستایی داشته باشد؛ برای مثال، برای کشورهای آسیایی و قارۀ اقیانوسیه میتوان متناسب با ادراک گردشگران بستههای گردشگری مختلف روستایی طراحی کرد و سپس بازاریابی را انجام داد.
در مقصدهای روستایی باتوجه به رفتار گردشگران بهتر است بر مقصدهای گردشگری روستایی که جاذبههای مرتبط با منظرهای زیبا، آثار تاریخی-باستانی و اجتماعی، فرهنگی و قومی دارند، تمرکز کرد
همچنین، میتوان نتیجه گرفت که در مقصدهای روستایی باتوجه به رفتار گردشگران بهتر است بر مقصدهای گردشگری روستایی که جاذبههای مرتبط با منظرهای زیبا، آثار تاریخی-باستانی و اجتماعی، فرهنگی و قومی دارند، تمرکز کرد.
* تاثیر شناخت الگوهای رفتاری بر مدیریت گردشگری
اطلاع از مزیت رقابتی مقصدها، الگوی رفتاری و جذابیتهای محلی در برنامهریزی و مدیریت گردشگری برای گردشگران بسیار مهم است. بر این اساس، امروزه از دادههای مختلف برای اطلاع از مزیت رقابتی و الگوی رفتاری گردشگران در مقصدها استفاده میشود. یکی از مهمترین دادههایی که در سالهای اخیر به آن توجه شده است، عکسهایی است که خود گردشگران از مقصدها و جاذبههای گردشگری مختلف گرفتهاند. زیرا گردشگران بهعنوان بازدیدکنندگان از یک مقصد براساس درک شخصی و با استفاده از جذابیتهای مختلف طبیعی، اجتماعی، کالبدی، فرهنگی، اجتماعی اقدام به تهیۀ عکس کردهاند و آن را با دیگران به اشتراک گذاشتهاند.
* اهمیت عکس به عنوان یک منبع غنی
این عکسها و فیلمهای تهیهشده بهعنوان منبع بسیار غنی از اطلاعات با مقصدهای گردشگری مختلف است که با انتشار آنها در فضاهای اینترنتی و مجازی عمومی، امکان به اشتراکگذاری حس زیبایی و جذابیت، فرهنگ محلی، ارزشمندی جاذبه، شیوۀ زندگی و فعالیت ویژه را فراهم میکند.
از آنجایی که گردشگری در گام اول یک تجربۀ بصری ویژه از مقصد هاست، از این رو عکسهای گردشگران لنزهایی است که با آنها احساسات گردشگران و تصاویر واقعی مقصد را میتوان مطالعه و شناسایی کرد.
به همین دلیل، در بسیاری از مطالعات موجود اطلاعات درون و متصل به عکسهای آپلودشده مانند برچسبها (هشتکها)، شرح تصاویر و بررسی نظرها تجزیهوتحلیل شده است. همچنین، از عکسها برای تحلیلهای فضایی و جغرافیایی نیز میتوان استفاده کرد؛ برای نمونه، Geo Tagging فرآیند ضمیمهکردن دادههای شناساییشدۀ جغرافیایی به اسناد چندرسانهای مانند عکس و ویدئوست.
از آنجایی که گردشگری در گام اول یک تجربۀ بصری ویژه از مقصد هاست، از این رو عکسهای گردشگران لنزهایی است که با آنها احساسات گردشگران و تصاویر واقعی مقصد را میتوان مطالعه و شناسایی کرد
این پژوهش توضیح میدهد که از آنجایی که دوربینهای دیجیتالی و تلفنهای هوشمند با عملکرد GPS ساخته شده است، هنگامی که افراد با چنین دستگاههایی عکس میگیرند، تعداد زیادی از عکسهای به اشتراک گذاشتهشده در وبسایتهای رسانههای اجتماعی حاوی اطلاعات GPS بهعنوان geo tags هستند. هنگامی که کاربران عکسهای گرفتهشده را در پروفایلهای خود به اشتراک میگذارند از این geo tags میتوان برای رفتار فضایی گردشگران و جاذبههای بازدیدشده درطول سفرها استفاده کرد؛ حتی اگر گردشگر هیچ متنی هم در زیر عکس ننوشته باشد، میتوان با مشخصات کاربران و خود عکسها جزئیات خاصی را برای تحلیل رفتار گردشگران ارائه کرد.
* انطباق یافتههای پژوهش با پتانسیلها و جاذبههای گردشگری روستایی
براساس یافتههای این پژوهش میتوان گفت که باوجود تعداد بسیار زیاد مقصدهای گردشگری روستایی در ایران و برخورداری روستاها از تنوع جاذبههای مختلف گردشگری، مقصدهای گردشگری روستایی کمتر دربین گردشگران خارجی شناختهشده هستند؛ بهگونهای که فقط ۲۳/۰ درصد از عکسهای بارگذاریشده دربارۀ ایران در سایت فلیکر مربوط به روستا هاست؛ بنابراین میتوان گفت میان انطباق یافتههای پژوهش با پتانسیلها و جاذبههای گردشگری روستایی در پهنۀ جغرافیایی ایران فاصله بسیار زیادی وجود دارد؛ بنابراین توزیع گردشگران در فضای جغرافیایی ایران با گردشگری روستایی تناسب مناسبی ندارد؛ زیرا بازدید گردشگران خارجی محدود به چند مقصد روستایی خاص است.
این پژوهش بیان میکند، توزیع فضایی گردشگران خارجی دربین مقصدهای گردشگری ایران را میتوان متأثر از دو عامل کلیدی دانست: ۱- بررسی توزیع جغرافیایی گردشگران خارجی در روستا ها: این عامل نشان میدهد که عمدۀ گردشگران به روستاهای منطقههای مرکزی ایران مراجعه کردهاند. (منطقههایی که بهلحاظ جغرافیایی جزء منطقههای کویری و بیابانی هستند)؛ ۲- تبعیتکردن بخشی از توزیع گردشگران خارجی در روستاها از مراکز اصلی گردشگری شهری ایران: بهطوری که اغلب گردشگران بهدلیل شهرت جهانی شهرهایی مانند اصفهان، یزد و کرمان به این شهرها سفر کردهاند و در کنار آن تنها به روستاهای جذاب پیرامون این شهرها برای گردشگری مراجعه میکنند.
در تحلیل آخر این مطالعه میتواند به بسط و گسترش پیشینه علمی مربوط به تحلیل الگوی رفتاری و پراکنش فضایی گردشگران در مقصدهای روستایی و نیز تحلیل محتوایی عکسهای منتشرشدۀ گردشگران کمک کند و راهنمای خوبی برای سازمانهای مدیریت مقصد ازجهت سیاستگذاری، برنامهریزی، مدیریت و توسعۀ گردشگری روستایی باشد. با وجود این، مطالعه محدودیتهای خاصی دارد که مسیر و زمینههای متعدّدی را برای پژوهشهای بیشتر در آینده ارائه میدهد.
- محققان در پژوهش حاضر تنها بر عکسهای منتشرشدۀ مرتبط با محیطهای روستایی ایران تمرکز کردند؛ بنابراین انجامدادن پژوهشهای گسترده با کلیۀ عکسهای منتشرشده در ایران میتواند روشی برای تحلیل الگوی رفتاری و پراکنش فضایی گردشگران خارجی در ایران باشد؛
- تمرکز در این مطالعه بر الگوی رفتاری گردشگران در روستاهای ایران است؛ بنابراین انجام مطالعۀ الگوی رفتاری سایر گردشگران داخلی و خارجی در اجتماعات محلی کشورهای دیگر و مقاصد متفاوتتر میتواند ارزشمند باشد؛
- دسترسی آزاد به دادههای سایت فلیکر برای محققان وجود داشت؛ بنابراین پژوهشهای آتی میتواند برروی عکسهای منتشرشدۀ گردشگران برروی سایر بسترها مانند شبکههای اجتماعی نظیر اینستاگرام که دسترسی راحتتری به آنها وجود دارد، انجام شود.
نوع و درصد مناظر غالب در عکسهای مربوط به مقصدهای روستایی از گردشگران قارهها
قابل ذکر است، از این یافتهها، یک مقاله علمی پژوهشی تهیه شده که در نشریه «برنامه ریزی فضایی» منتشر شده است. این نشریه دارای دوره انتشار فصلی بوده و متعلق به دانشگاه اصفهان است.
انتهای پیام/