عبور جمعیت مبتلایان به آلزایمر از مرز یک میلیون نفر

گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ صبا زهتاب: هیچ تضمینی وجود ندارد که به شما این قطعیت را بدهد که هرگز به آلزایمر مبتلا نمی‌شوید. دلایل ریشه‌ای ابتلا به این بیماری هنوز در پرده‌ای از ابهام هستند. با این همه به گفته متخصصان می‌توان با به‌کار بستن راهکار‌هایی تا حدودی از ابتلا به آلزایمر پیشگیری کرد.

به گفته متخصصان بیماری‌های اعصاب و روان حدود یک میلیون مبتلا به آلزایمر در مراکز درمانی کشورمان دارای پرونده هستند. این آمار نگران کننده به همین جا ختم نمی‌شود. آمار‌های وزرات بهداشت می‌گوید در ایران هر هفت دقیقه یک بار یک نفر درگیر بیماری فراموشی می‌شود. طبق مطالعات انجام شده بیش از ۸۰ درصد مردم دنیا از ابتلا به این بیماری واهمه دارند. آلزایمر یا فراموشی به عنوان یک بیماری مرحله‌ای شناخته می‌شود و با شناخت این ویژگی‌ها می‌توان ازپیشروی بیماری تا حدی پیشگیری کرد.

رشد نگران کننده میانگین سنی در جامعه ایرانی 

رشد جمعیت سالمندان در طی دو دهه گذشته در ایران باعث شده تا متخصصان بیش از پیش بر روی روش‌های پیشگیری از آلزایمر تاکید داشته باشند. در هر ۵ خانواده ایرانی یک نفر مبتلا به آلزایمر پیشرفته است. این بیماری صرفا مخصوص بزرگسالان نیست و ممکن است میانسالان را نیز درگیر کند.

معصومه صالحی مدیر انجمن آلزایمر ایران در این باره می‌گوید: «سبک زندگی امروزی ممکن است باعث تشدید و رشد بیماری آلزایمر در جامعه مان شده باشد. واقعیت این است که در طول سال‌های گذشته افزایش میانگین سنی جامعه در ایران، بیماری آلزایمر را یکی از دغدغه‌های جدی در سال‌های آینده کرده است.»

تغییر سبک زندگی، تشدید مراحل بیماری

در گذشته بزرگتر‌ها به همراه جوان‌تر‌ها در یک خانه زندگی می‌کردند. در واقع همواره همراه سالمندان افرادی بودند که مراقب آن‌ها باشند؛ اما با توجه به سبک زندگی نوین وضعیت سالمندانی که مبتلا به آلزایمر پیشرفته می‌شوند رو به وخامت است. در گذشته زنان جوان بیشتر در خانه به امور رسیدگی می‌کردند؛ اما وضعیت اقتصادی، رشد بیکاری، میزان بالای تورم و همچنین تعداد کمتر فرزندان نسبت به دهه‌های گذشته باعث شده تا سالمندان زیادی تنها بمانند و یا تنها زندگی کنند. همین تنهایی فاکتور بسیار مهمی در رشد این بیماری به حساب می‌آید و باعث می‌شود این دسته از سالمندان در کنار آلزایمر دچار اضطراب، افسردگی و دوری از اجتماع شوند.

صالحی با بیان اینکه تکریم سالمندان، بردن آن‌ها به جمع‌های همسالان، تشویق آن‌ها به انجام ورزش‌های دسته جمعی و انجام تمرین‌های مفرح به همراه خانواده می‌تواند به طور چشمگیری از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند، ادامه می‌دهد: «سالمندانی که دور آن‌ها شلوغ‌تر است و در جمع‌های دوستی و خانوادگی شرکت می‌کنند علائم خفیف تری از این بیماری را ممکن است تجربه کنند. متاسفانه در برخی از خانواده‌ها با تشدید این بیماری دور سالمندان را خلوت می‌کنند. به دلیل مشکلاتی که این عزیزان دارند آن‌ها را به مهمانی‌ها و جمع‌های خانوادگی نمی‌برند.»

وی ادامه می‌دهد: «انزوای سالمندان یکی از اصلی‌ترین فاکتور‌ها برای پیشرفت این بیماری است و پس از مدتی همین افراد ساده‌ترین کار‌های روزمره خود را نیز نمی‌توانند انجام دهند و به مراقبت شبانه روزی نیاز پیدا می‌کنند. رشد جمعیت سالمندان در کشور با یک روند روبه افزایش همراه است و این منجر به زمین گیر شدن افراد در مراحل پیشرفته این بیماری می‌شود. آلزایمر بیماری مهمی است که باید به فکر پیشگیری از ابتلا به آن باشیم. افزایش دانش جامعه به کاهش ابتلای مردم به این بیماری کمک می‌کند.»

آلزایمر، یک واقعیت تلخ 

مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران با بیان مشکلات پیش روی خانواده بیماران آلزایمر به واقعیتی تلخ نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «اکنون بسیاری از خانواده‌ها زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در این خانواده‌ها زنان نیز مجبور هستند تا همراه مردان ساعت‌ها در خارج از منزل فعالیت داشته باشند تا بتوانند به اقتصاد خانواده کمک کنند. در چینن شرایطی سالمندانی که مبتلا به آلزایمر پیشرفته هستند زندگی این زوج‌ها و خانواده‌های امروزی را با چالش جدی روبه رو می‌کنند. سالمندی که مبتلا در مرحله پیشرفته این بیماری است نیاز مداوم به استفاده از دارو، پوشک ویژه بزرگسالان و پرستار دارد. تنها گذاشتن این بیماران خطرناک است. برخی ازخانواده‌هایی که نمی‌توانند هزینه‌های تحمیل شده توسط این بیماری را تأمین کنند به رهاسازی سالمندان در مکان‌های عمومی اقدام می‌کنند. این سالمندان حتی فرزندان خود را نمی‌شناسند، نشانی خانه شان را نمی‌دانند و باقی عمرشان را باید در مراکز نگهداری از سالمندان بهزیستی سپری کنند.»

وی ادامه می‌دهد: «البته تکریم سالمندان همچنان یکی از ارزش‌های جامعه ماست و این اتفاق برای سالمندان کمی رخ می‌دهد؛ اما با افزایش میانگین سنی جامعه اگر به طور زیربنایی به این بیماری و چالش‌های آن پرداخته نشود در سال‌های پیش رو ممکن است بیش از پیش شاهد این اتفاق تلخ در جامعه باشیم.»

تغذیه را دست کم نگیرید

شاید از دیدگاه خیلی از ما سبک زندگی و تغذیه ما کمترین نقش را در ابتلا به این بیماری داشته باشد؛ اما محققان به تازگی به یافته‌های علمی دست پیدا کرده اند که نقش تغذیه را در ابتلا و پیشرفت آلزایمر بسیار بااهمیت می‌داند. مدیر انجمن آلزایمر می‌گوید: «با تغذیه سالم می‌توان تا حدود زیادی از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد، مهم‌ترین عامل کاهش ابتلا به آلزایمر تغذیه است واین امر نقش مهمی در این زمینه دارد. در گذشته خانواده‌ها تغذیه مناسبی داشتند؛ اما اکنون به دلیل رشد شهرنشینی اکنون بیشتر مردم از تغذیه ناسالم و فست فود‌ها استفاده می‌کنند. افزایش میزان مصرف غذا‌های فراوری شده و غذا‌هایی با ترکیبات نگه دارنده زمینه ساز بروز آلزایمز حتی در سنین زیر ۵۰ سالگی هستند. در کنار رعایت تغذیه سالم داشتن سبک زندگی با تحرک مناسب، پرهیز از انزوا و کنترل اضطراب‌های مداوم می‌تواند سانس ابتلا به این بیماری را در میانسالان و سالمندان کاهش دهد.» 

این بیماری درمان ندارد 

با وجود تحقیقات گسترده بین المللی در دانشگاه‌های پزشکی سراسر جهان هنوز دارویی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری و درمان آن تولید نشده است. صالحی به درمان ناپذیر بودن آلزایمر نیز اشاره می‌کند و می‌گوید «بهترین سلاح در برابر این بیماری پیشگیری از ابتلا به آن است: آلزایمردرمان قطعی ندارد. با استفاده از روش‌های ویژه‌ای می‌توان پیامد‌های آن را کاهش داد، اما تاثیر این روش‌ها دائمی و پایدار نیست. پس بنابراین باید در نظر داشته باشیم که پیشگیری همچنان مهم‌ترین سلاح در برابر این بیماری به حساب می‌آید. تکریم سالمندان به عنوان یک ارزش باید در جامعه مان حفظ شود و توجه به مهم‌ترین بیماری دوران سالمندی باید بیش از پیش مورد توجه مسئولان و افرادی باشد که از این عزیزان نگهداری می‌کنند.»