ادبیات بار سایر هنرها را بر دوش می کشد

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی رادیو گفت‌وگو، برنامه «ارغنون» با حضور محمد مفتاحی (شاعر، ترانه سرا و پژوهشگر حوزه ی ادبیات) و با محوریت بررسی آثار و فعالیت های هنری وی روی آنتن رفت.

در این برنامه محمد مفتاحی با اشاره به آخرین فعالیت های خود در حوزه ادبیات گفت: مدتی است که فقط به اشعار نظامی (شاعر برجسته تاریخ ادبیات) می پردازم و در کنار آن به همراه یکی از شاگردان نیما یوشیج به نام سیروس نیرو درصدد نشر مجموعه 5 جلدی از مشروح اشعار این شاعر بزرگ هستیم.

وی همچنین در خصوص آخرین فعالیت خود به همراه سیروس نیرو خاطر نشان کرد: مجموعه شرح های اشعار نظامی در کل 5 جلد است، که از این تعداد در حال حاضر 3 جلد به چاپ رسیده و 2 جلد دیگر نیز آماده ی چاپ و انتشار است.

این شاعر معاصر درباره آثار و تحقیقات اخیر خود افزود: علاوه بر مشروح اشعار نظامی مشغول به شرح کتاب هفت اورنگ جامی هستم، با توجه به این که جامی در راه خود پیرو اشعار نظامی بوده بر خود لازم دانستیم که شرحی از اشعار این شاعر را نیز داشته باشیم.

وی با تاکید بر این که شعر فقط تکمیل کننده و پوشاننده موسیقی نیست، گفت: علاوه بر موسیقی، هنرهای دیگری مانند مجسمه سازی و غیره همواره وام دار ادبیات بوده اند. چرا که در هنگام فقدان برخی هنرها ادبیات به تنهایی توانسته است جامعه ی فرهیخته آن زمان را به خود جلب کند.

مفتاحی درباره نقش و اهمیت ادبیات در تاریخ ایران اظهار داشت: نقش ادبیات در دوران مختلف به صورت بسیار کلیدی و مهم ایفا شده و بعد از آن به زمان رسیده است.

وی با اشاره به این که فردوسی (حکیم بزرگ فارس زبان) زبان فارسی را نجات داد، ادامه داد: فردوسی با فعالیت های کثیر خود از فرهنگ زبان فارسی محافظت و حراست کرد.

این پژوهشگر حوزه ادبیات همچنین در خصوص فردوسی اضافه کرد: اگر قرار بود ما زبان خود را از دست داده و به زبان دیگر سخن گفته و بنویسیم، در حال حاضر از فرهنگ و هنر کاملا عاری و بی اطلاع بودیم.

وی با تاکید دوباره بر این که همواره در تاریخ، ادبیات بار سایر هنرها را بر دوش کشیده است، گفت: در تمام علوم اعم از جفرافیا و غیره نقش و حضور ادبیات کاملا مشهود و ملموس است.

محد مفتاحی با اشاره به این که شعرای بزرگ تاریخ همواره در حفظ و حراست از فرهنگ چند هزار ساله ی ایرانی نقش بسیار مهمی را داشته اند، افزود: اصالتی را که فردوسی در مقابل زبان بیگانه حفظ کرد، تبدیل به مکتبی شد برای زنده نگه داشتن زبان فارسی.

وی در خصوص ادبیات فرامدرن ایران اظهار داشت: یکی از مهم ترین ویژگی هایی که در این نوع ادبیات مد نظر گرفته می شود، اصل بین المتن است.

این شاعر ایرانی در همین خصوص ادامه داد: آثار پیشینیان و افرادی که قبل از ما در تولید فرهنگ نقش داشته اند، در ادبیات فرامدرن حضور داشته و بسیار استفاده شده است.

وی با اشاره به این که یک بخشی از کارکرد ادبیات دوران معاصر ناگزیر به تغییر بود، گفت: در هنگام دوران مشروطه و بعد از آن که ابزار و اندیشه مدرن وارد کشور شد، بخشی از کارکرد ادبیات، دست خوش تغییر بوده است.

محمد مفتاحی با تاکید بر این که متاسفانه جوانان امروزی اندکی از فرهنگ گذشته و نیاکان خود فاصله گرفته اند، گفت: اگر از نقش خلق هنر اندکی فاصله بگیریم می بینیم که بیشترین نقش در تکامل هنر بر عهده مخاطبان آن است، مخاطب یک اثر ادبی یا هنری اگر گرایشی به سمت فرهیختگی نداشته باشد، اثر هنری مهجور خواهد ماند.

وی در همین خصوص ادامه داد: متاسفانه مخاطب امروزی نقش اصلی خودش را در مواجهه با هنر فراموش کرده است.

محمد مفتاحی در خصوص رابطه بین مخاطب و اثر هنری خاطر نشان کرد: مخاطبان آثار هنری و مردم هنر دوست جامعه باید نقش خود را در رابطه با یک اثر هنری پیدا کرده و بدانند که چگونه می توانند به اثر هنری تکامل و کمال ببخشند.

فایل صوتی برنامه «ارغنون» با اجرای وحید طارمی از وبگاه شبکه رادیویی گفت و گو قابل دریافت است.