هوش مصنوعی یا همان «ابَرانسان» که نیچه گفته بود

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، فیلسوف آلمانی، فردریش نیچه، نوشته است: «انسان چیزی است که باید بر آن غلبه کرد.» از نظر او، انسان‌ها پلی بین حیوانات وحشی و ابرانسانی که قادر به دستیابی به موفقیت‌های خارق العاده است، بودند. نوشته‌های نیچه به مفهوم «اوبرمِنش» (Übermensch) یا «ابَرانسان»، یک فرد خودساخته که ارزش‌های اخلاقی سنتی را نفی می‌کند و ارزش‌های اخلاقی خودش را بنا می‌کند، می‌پردازند. امروز، با ورود ما به انقلاب صنعتی چهارم، همزمان با ظهور هوش مصنوعی، ایده یک ابر انسان نیز بیش از همیشه واقعی به نظر می‌رسد.

فلسفه نیچه رشد نهیلیسم و زوال باور‌های مذهبی سنتی در قرن بیستم را تحت الشعاع قرار داد. او به جای خداوند بزرگ، ابَرانسان را تعیین کننده سرنوشت انسان‌ها قبول داشت. درک این که ما چگونه به این نقطه از مفهوم یک ابرانسان رسیدیم بسیار مهم است.

همیشه در طول زمان‌های پیشرفت تکنولوژیکی، برخی دوباره پیشگویی نیچه را مطرح می‌کنند. یکی از مثال‌های معروف در این خصوص خلق شخصیت سوپرمن، ابرقهرمان کتاب‌های کمیک است که در طول انقلاب صنعتی دوم به وجود آمد. سوپرمن درواقع تجلی پیشرفت انسانی بود واز محدودیت‌های تکنولوژیکی فراتر می‌رفت. او دارای توانایی‌های خارق العاده‌ای مانند پوست ضدگلوله و دید لیزری بود.

مفهوم سوپرمن همسو با ایده ترانس اومانیسمی است که تکنولوژیست‌ها و کاپیتالیست‌ها به آن باور دارند. ترانس اومانیسم انسان‌ها را درحال استفاده از فناوری پیشرفته برای تقویت خود و محیطشان تصور می‌کند. سوپراومانیسم بر عبور از محدودیت‌ها و تلاش برای تبدیل شدن به نسخه‌ای جدید و ایدئال از انسانیت تاکید می‌کند.

در حالی که این ایده‌ها به نظر دور از دسترس می‌رسند، اما کماکان روی سیاست‌های اصلی و فرهنگ عامه تاثیر می‌گذارند. ایلان ماسک، ثروتمندترین مرد دنیا، طرفدار ترانس اومانیسم است و دیوانه وار پروژه‌هایی مانند زندگی در فضا و کار گذاشتن تراشه در مغز انسان‌ها را دنبال می‌کند. علمی تخیلی همچنان به کشف درونمایه‌های ابرانسان‌ها و سوپراومانیسم اغلب در موقعیت‌های پادآرمانشهری ادامه می‌دهد.

با ورود به انقلاب صنعتی چهارم، با ظهور هوش مصنوعی و اتوماسیون در خط مقدم، این سوال مطرح است: چه کسی اوبرمنش دوران ما است؟ ماسایوشی سان، مدیرعامل سافت بانک، گفته است که هوش مصنوعی می‌تواند همان تولد ابر انسان باشد. او معتقد است که تحولات اخیر در هوش مصنوعی، مانند پت جی پی تی، دارای پتانسیل متحول و منقلب کردن بشریت هستند. آینده همچنان مشخص نیست، اما یک چیز روشن است: میل انسان به پیشرفت و تغییر خود هرگز پایانی ندارد.