تجلیل از ۲۰۰ میاندار پیشکسوت با اعطای نشان «حبیب»

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست خبری رویداد «مقام مجنون» نکوداشت و پاسداشت پیرغلامان حسینی پیش از ظهر امروز در محل بنیاد دعبل خزاعی با حضور جواد حیدری مدیرعامل مجمع شاعران آیینی، سعید مقدسیان معاون نیروی انسانی و امور پیرغلامان اهل بیت بنیاد دعبل خزاعی، هادی جان فدا و رضا محمدی شاعر اهل بیت(ع) برگزار شد.

حضور در منزل میانداران پیشکسوت سراسر کشور 

جواد حیدری در ابتدای این مراسم با اشاره به جایگاه پیرغلامان در هیئت‌ها گفت: سال‌هاست که کنگره‌ای برای پیرغلامان اهل بیت انجام می‌شود، اما اکثر این مراسم‌ها به مداحان اهل بیت(ع) توجه می‌کنند. در رویداد «مقام مجنون» به ارکان دیگر هیئت پرداخته می‌شود. سال گذشته به ناظمان هیئت‌ها (صاحبان هیئت‌ها) پرداختیم و امسال به میانداران هیئت توجه شده است و بر همین اساس در آستانه ماه محرم به منزل میانداران پیشکسوت سراسر کشور می‌رویم تا این سنت بار دیگر احیا شود.

وی افزود: امسال به ۲۰۰ میاندار برگزیده و پیشکسوت نشان «حبیب» هم اهدا می‌شود که یک اتفاق ویژه هنری و فرهنگی است. میاندارانی که از آن‌ها تجلیل می‌شود هم همگی بیش از ۶۵ سال سن دارند و اکثرا از هیئت‌های قدیمی و مشهور کشور انتخاب شدند. جدا از بازدید خانه به خانه از این پیشکسوتانی که در شهر‌های مختلف زندگی می‌کنند، مراسم تجلیل از ۱۲ میاندار تهرانی هم روز ۲۰ تیر درحسینیه فاطمیون تهران برگزار می‌شود.

مدیرعامل مجمع شاعران آیینی درباره این مراسم توضیح داد: در این رویداد که از ساعت ۱۷ تا ۱۹ برگزار می‌شود، تعدادی از مسئولان سازمان تبلیغات و مدیران فرهنگی حضور دارند و از پیرغلامان عرصه مداحی مثل حاج منصور ارضی، حاج آقای سازگار و بسیاری از چهره‌های شناخته شده دیگر نیز دعوت به عمل آمده است. همچنین امسال توجه ویژه‌ای هم به یکی از میانداران پیشکسوت تهرانی می‌شود، شهید ابوالفضل کاظمی است که چند سال پیش به دلیل جراحات و جانبازی به شهادت رسیدند.

وی با اشاره به جایگاه میانداران در هیئت‌های سنتی گفت: میانداران از قدیم گرم‌کننده هیئت‌ها بودند. اما نه فقط در زمان سینه زنی، آن‌ها میاندار گریه بودند و شعله گریه را نیز گرم می‌کردند بلکه نظم هیئت هم با آن‌ها بوده و بیشترین التماس دعا را پس از مداح از میاناران داشتند. اگرچه این سنت تاحدودی کمرنگ شده، اما هنوز هم در بسیاری از هیئت‌های قدیمی، میانداران جایگاه ویژه‌ای دارند، مخصوصا در دسته‌های عزاداری که در بازار بیرون می‌آیند.

برگزاری رویداد مقام مجنون از روز عید غدیر تا اول محرم

در ادامه مراسم سعید مقدسیان در تشریح بیشتر رویداد مقام مجنون گفت: این رویداد از روز عید غدیر تا اول محرم در کل کشور برگزار می‌شود. در شهرستان‌ها برنامه ثابتی شبیه به آنچه که در تهران برگزار می‌شود نداریم و مثل سال گذشته به خانه پیرغلامان اهل می‌رویم و به صورت حضوری از ان‌ها تجلیل به عمل می‌اید. از این مراسم‌های تجلیل نیز مستند‌هایی تولید می‌شود که قطعا در آینده بسیار کاربردی خواهد شد. به عنوان مثال برخی از پیرغلامان و صاحبان هیئتی که سال گذشته از آن‌ها تجلیل شد، امسال فوت کردند و این مستند‌هایی که از آن‌ها و زندگی‌شان تهیه کردیم، ماندگار شد.

وی افزود: در مراسمی که بیستم تیر در حسینیه فاطمیون برگزار می‌شود، تندیس «حبیب» هم برای نخستین بار رونمایی می‌شود، تندیسی که نمادی از حبیب ابن مظاهر، مسن‌ترین شهید کربلاست. ما در طول این سال‌ها دیدیم که بعضی از کسوت‌ها در ارکان مختلف هیئت از بین می‌رود، ولی تجلیل‌های اینچنینی باعث مانایی آن‌ها می‌شود. این برای اولین بار است که از میانداران هیئت تجلیل می‌شود و نسل جوانی که امروز در میانه دسته عزاداری می‌ایستد، با اساتید فن و قدیمی‌های این عرصه بیش از پیش آشنا می‌شود.

مقدسیان با اشاره به تعداد پیرغلامان پیشکسوت در ارکان مختلف هیئت‌ها نیز گفت: کل پیرغلامان بالای ۶۰ سال در کشور به غیر از مداحان حدود ۵۷۰۰ نفر هستند. این افراد کسانی هستند که تا به امروز دیده نشدند و باوجود سال‌ها کار کردن در هیئت‌های مختلف، به جز در سطح هیئت خود شناخته شده نیستند.

وی ادامه داد: تعداد پیرغلامان اهل بیت در کشور ما بسیار زیاد است و ما برای این برنامه به دنبال افراد بالاتر از ۶۵ سال بودیم، افرادی که در هیئت‌های اصلی شهر‌های بزرگ و کوچک و جزء میانداران باسابقه هستند. به جز هیئت‌های تهرانی، در شهر‌های مشهد، اصفهان، قم، تبریز، اردیبل و زنجان هم هیئت‌های بزرگی داریم و هم میانداران جاافتاده‌ای و همین مسئله انتخاب را از میان آن‌ها واقعا دشوار کرده بود.

ساخت تندیس حبیب از طراحی اولیه تا نهایی شدن

رضا محمدی یکی از شعرای حاضر در این نشست و هنرمند طراح تندیس حبیب با اشاره به ویژگی‌های این اثر گفت: در طراحی تندیس حبیب از نام مبارک سیدالشهدا و نام حبیب ابن مظاهر بهره گرفتیم که ترکیب این دو اسم، ترکیب جذابی شد. این تندیس در ابعاد ۱۰ * ۱۶ و با رنگ طلایی طراحی شده و تنه آن فلزی است. سنجاق سینه‌ای با همین طرح نیز طراحی شده که بر سینه پیرغلامان اهل بیت نقش می‌بندد.

وی درخصوص پروسه تولید این تندیس گفت: ساخت تندیس حبیب از طراحی اولیه تا نهایی شدن و رسیدن به نسخه‌های آماده، تقریبا یک ماه زمان برد. این اثر یک کار کاملا مینیمال است و سعی شده سادگی در دل طراحی آن حفظ شود.

سپس هادی جان فدا دیگر شاعر حاضر در این نشست در رابطه با این رویداد گفت: چیزی که در این سال‌ها نسبت به آن توجه کافی نداشتیم، این است که بحث هیئت‌داری و برگزاری آن را صرفا یک امر دینی عنوان کردیم درحالی که محبت به اهل بیت بیش از هزار سال است که در فرهنگ ایرانی وجود دارد و در لایه‌های مختلف جامعه ما اثرگذار است. ما نباید هیئت را یک امر صرفا دینی قلمداد کنیم.

وی افزود: در حال حاضر وقتی راجع به پیرغلامان و بزرگسالان هیئت صحبت می‌کنیم، خواه ناخواه ذهن همه به سمت مداحان می‌رود، چون آن‌ها در کانون توجهات هستند و رسانه‌ها نیز بیشتر از همه به آن‌ها می‌پردازند، در حالی که هیئت ارکان بسیار زیادی دارد و باید به تمام جنبه‌های راه‌اندازی یک هیئت توجه شود.

با معرفی پیرغلامان شاخص در هر حوزه، ارکان هیئت به جامعه معرفی شود

جان فدا اضافه کرد: مد نظر ما این است که با معرفی پیرغلامان شاخص در هر حوزه، ارکان هیئت به جامعه معرفی شود تا مردم بدانند هیئت چیز ویژه‌ای فراتر از یک مراسم مذهبی با حضور مداح است. در کشور ما جا افتاد که کار هیئتی یعنی کاری که بدون برنامه‌ریزی و خیلی شلخته، اما سریع انجام شود، اما باید بدانیم که هیئت و برگزاری آن چقدر سخت و دشوار است. در این مراسم تجلیل سیره رفتاری این عزیزان پیشکسوت هم معرفی می‌شود که این حرکت باعث شکلگیری ارتباط بین آن‌ها و نسل جدید بچه‌های هیئتی می‌شود.

این شاعر آیینی ادامه داد: چیز دیگری که در این میان به آن توجه شده ثبت وقایع تاریخ شفاهی جامعه است. هیئت به عنوان یکی از مهمترین سازمان‌های هزار سال اخیر در کشور در تمام این قرن‌ها سرپا بوده، اما با این وجود تاریخ شفاهی خوبی از آن نداریم. به همین دلیل حس می‌کنم این حرکت در اینده ارزشمند می‌شود، شاید امروز متوجه ارزش آن نباشیم، اما در قرن‌های بعدی ارزش آن مشخص می‌شود.

نباید هیئت را منحصر به مداحی کنیم

سعید مقدسیان در پایان این مراسم عنوان کرد: یکی از اهداف مهم ما این است که هیئت را منحصر به مداحی ندانیم و به ارکان مختلف هیئت به اندازه‌ای که باید توجه کنیم. به همین دلیل پیرغلامان اهل بیت و فعالان ارکان مختلف هیئت می‌توانند در سامانه «بیرق» که بنیاد دعبل خزاعی آن را راه‌اندازی کرده، ثبت نام کنند از خدماتی که برای این قشر در نظر گرفته شده، استفاده کند.