آسیب‌پذیری ناشی از زلزله یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی شهر‌های بزرگ در ایران است

گروه جامعه خبرگزاری آنا، سعید شمس، کارشناس ارشد مدیریت بحران و دکترای مدیریت منابع انسانی در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری آنا گذاشت نوشت: این روز‌ها پس از وقوع زلزله‌های بزرگ در کشور‌های ایران، ترکیه و سوریه این موضوع به کانون توجه همگان تبدیل شده است، آسیب‌پذیری ناشی از زلزله یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی شهر‌های بزرگ در ایران است.

زلزله! در میان حوادث و سوانح طبیعی به عنوان غافلگیر کننده‌ترین سانحه شناخته می‌شود و همین موضوع بر شدت آسیب پذیری و همچنین از سرعت واکنش مناسب و به موقع به آن می‌کاهد.

بیشترین آسیب‌پذیری‌ها درزمان وقوع زلزله ناشی از عدم آمادگی لازم در سطوح مختلف جامعه است و افزایش خسارات جانی و مالی در زمان بحران ناشی از همین عدم آمادگی است، که میطلبد همه مردم در همه سطوح آمادگی خود را در این زمینه افزایش داده تا خسارات وآسیب‌های جانی سانحه را به حداقل برساند.

شهر‌های بزرگ کشور هرکدام ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند و شهر‌های کوچک و مناطق روستایی به نوع دیگری آسیب پذیر هستند. ایران بر روی کمربند زلزله‌خیزآلپ ـ هیمالیا واقع‌شده که یک منطقه مستعد زلزله است و مناطق زیادی از کشور در معرض خطر زلزله قرار دارد.

بنابر این این اصل مهم باید مورد توجه قرار گیرد که همه کشور باید آمادگی لازم را حفظ کنند. به طور کلی با افزایش تاب آوری در همه زمینه‌ها می‌توان واکنش مناسبی در زمان وقوع حوادث و سوانح و بعد از وقوع آن‌ها داشت که منجر به کاهش خسارات شود، به تعریف ساده تاب آوری عبارت است از: میزان تخریب و زیانی که یک سیستم قادر است جذب کند، بدون آنکه از حالت تعادل خارج شود و میزان توانایی یک سیستم برای سازماندهی و تجدید خود در شرایط مختلف و میزان توانایی سیستم در ایجاد و افزایش ظرفیت یادگیری و تقویت سازگاری با شرایط بحرانی است.

آموزش‌های منظم شهروندی، بهینه سازی ساختار‌های سازمانی در دستگاه‌های متولی مدیریت بحران، آماده سازی و اصلاح بافت‌های فرسوده در کشور و خصوصا در شهر‌های بزرگ با تراکم ساختمانی و جمعیتی بالا را می‌توان به عنوان مهمترین موضوع در افزایش تاب آوری نام برد.

مدیریت بحران خصوصا در زمان وقوع زلزله باید به طور مداوم و جدی مورد توجه قرار گیرد و پرداختن مقطعی به این موضوع مهم پس از وقوع حوادث بزرگ در کشور یا منطقه اثر مناسبی در زمین کاهش خطر بلایای طبیعی نخواهد داشت.

گستردگی سازمان‌های متولی مدیریت بحران در کشور و بعضاً فعالیت‌های موازی در این زمینه نه تنها به کاهش اثرات و خسارات ناشی از آن کمکی نمی‌کند بلکه در زمینه مدیریت صحنه حوادث می‌تواند مدیران بحران را دچار سردرگمی و بحران مدیریت کند.

هم افزایی بین دستگاهی در زمینه‌های مدیریتی، کالبدی، اجتماعی و حتی اقتصادی باعث افزایش و ایجاد تاب آوری در سطح جامعه خواهد شد.

در این خصوص نیاز به برنامه ریزی‌های جدی کوتاه مدت و بلند مدت از طرف متولیان امر علی الخصوص دستگاه‌های متولی مدیریت بحران و دستگاه‌های خدمات رسان شهری می‌باشد که نیازمند آموزش نیرو‌های متخصص مدیریت بحران در دانشگاه‌ها و پرداختن به موضوع مدیریت بحران به صورت آکادمیک است.