از برجسته‌سازی تعبیر خانه‌داری تا الزام حضور زنان در جامعه

به گزارش گروه جامعه خبرگزاری آنا، رهبر انقلاب چهارشنبه ۱۴ دی‌ماه با بانوان به بخش‌های مختلفی از رشد و اعتلای فکری و فرهنگی خانم‌ها به عنوان نیمی از جامعه اشاره داشتند. به این منظور مریم کارگر نجفی، معاون وزیر نیرو و عاطفه خادمی، دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که از میهمانان دیدار رهبری بودند با حضور در استودیوی تهران۲۰ به بررسی نقش بانوان در جامعه با محوریت سخنان رهبر انقلاب پرداختند.

کارگر در ابتدا در خصوص این سوال که جذاب‌ترین بخش سخنان رهبری در حوزه زنان چه بود، گفت: یکی از ویژگی‌های خوب دیدار رهبری این بود که خانم‌های جوان، نخبه و کسانی که فعالیت‌های اجتماعی و خانه‌داری داشتند به بیان نکات پرداختند. این رویکرد با دیدارهای قبلی متفاوت بود چراکه در گذشته سخنرانان صرفا شناخته شده بودند. نکات خوبی مطرح شد. مهمترین نکته که مورد توجه این بود که خانم‌ها در شوراها و کمیته‌های عالی تصمیم‌گیری حضور داشته باشند که از نیازهای جامعه است.

خادمی نیز درباره برجسته‌ترین نکته مطرح شده از سوی رهبر انقلاب به بانوان، گفت: مطالبی که رهبری فرمودند از منطق و نظم منسجم برخوردار بود و نمی‌شود نگاه برشی به آن داشت، چون همه در یک سیر منطقی مطرح می‌شد. طبق رویه‌های سابق از نگاه اصولی به زن آغاز کردند. بحث خانواده را مطرح و سپس به کنش‌گری بانوان و گفتمان غرب را نقد کردند. همه اینها برای من معنا دار است و نمی‌توانم بخش مشخصی را انتخاب کنم.

باید حضور بانوان در شوراهای عالی را پیگیری کنیم

کارگر پیرامون اینکه سخنان رهبری چه تاثیری در حوزه اجتماعی خواهد گذاشت، خاطرنشان کرد: به نظرم بحث حضور خانم‌های متخصص در تصمیم سازی مهم است. رهبری فرمودند باید مدل حضور بانوان مشخص بشود. اینکه ضرورت دارد مورد قبول است. درواقع شوراها همه مبنای حقوقی دارد و تصمیماتی گرفته می‌شود که جامعه را دربرمی‌گیرد. پنجاه درصد جامعه زنان هستند پس باید در شوراهای عالی حضور داشته باشند ولی مدلش باید مشخص شود. این در حالی است که در شوراها خانم‌ها سمتی ندارند که اثرگذار باشد. به نظرم باید در شروع به صورت کوتاه‌مدت در شوراهای عالی تعدادی از خانم‌های خبره به عنوان اشخاص حقیقی عضو باشند و نیازهای بانوان را مطرح کنند.

نگاه عمیق و کیفی رهبری به زن

خادمی نیز درباره اینکه چه برداشتی از صحبت‌های رهبری پیرامون حضور اجتماعی و خانوادگی بانوان می‌توان داشت، تصریح کرد: صحبت‌های ایشان اشاره‌ای ویژه به ساحت فرهنگ داشت. صحبت ایشان را می‌شد در فرهنگ تبیین کرد. هر بخش از این سخنان نیاز به اهتمام ویژه در سرفصل‌های عنوان شده، داشت.

دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: رهبر انقلاب به بررسی نقش‌های مختلف زنان در خانواده و جامعه پرداختند و گریزی به حجاب و تمدن غرب زدند. اینها سرفصل‌هایی است که در ذیل فرهنگ مطرح می‌شود. در خصوص جمعیت که موضوع فعالیت من است به نقش بانوان در خانواده اشاره کردند و تاکید کردند به اینکه خانه باید طوری باشد که زن احساس آرامش داشته باشد. همچنین به نقش مادری اشاره کردند که حیات‌بخش است. این نگاه به زن قطع به یقین جمعیت را متحول می‌کند و باعث می‌شود کیفی و عمیق به زن نگاه کنیم.

ایجاد فرصت‌های مدیریتی برای بانوان 

کارگر درباره موانع حضور زنان در جایگاه‌های مدیریتی گفت: ما اگر بخواهیم موانع مدیریت زنان در جامعه را اسم ببریم باید به نکات متفاوتی اشاره کنیم. یکی از آن موانع این است که شاید گفته بشود خانم‌ها به اندازه کافی توانایی مدیریت ندارند. شاید فرصتی برای کسب توانایی مدیریتی به بانوان دست نداده است. البته به تازگی دوره‌های مدیریت حکمرانی ویژه بانوان برگزار می‌شود.

معاون وزیر نیرو در امور تحقیقات و منابع انسانی ادامه داد: باید برای مدیریت زنان برنامه‌ریزی بشود. تعداد خانم‌های متخصص در همه عرصه‌ها بسیار بالاست ولی قطعا به اندازه‌ای که برای مردان فراهم است، فرصتی برایشان نبوده است. باید مهارت‌های مدیریتی به بانوان آموزش داده بشود.

قبلا درباره عدم حضور زنان می‌گفتند که اعتماد به نفس لازم را ندارند؛ اما الان همگی اعتماد به نفس کافی دارند. 

وی افزود: همه بانوانی که امروز برای سخنرانی انتخاب شده بودند، جوان بودند از صحبت‌هایشان معلوم بود که اعتماد به نفس‌ها خوب است. بعضی از آقایان ممکن است نگاهی افراطی داشته باشند اما عموما فضا برای رشد بانوان خوب است.

نگاه رهبر انقلاب به نقش نامتوازن تربیتی پدر و مادر 

مهدیه سادات محور جعفری، مستندساز در تماس تلفنی درباره تجربه دیدار و گفتگو با رهبر انقلاب به تهران ۲۰ گفت: در این دیدار آرامش عجیبی حاکم بود و مطالبات خوبی توسط سخنرانان حاضر در جمع ایراد شد. حس خوبی که رهبری به فضای کنشگری خانم‌ها داشتند و تعاریف به روزی که از مفهوم خانه‌داری و حضور اجتماعی بانوان مطرح کردند، نور امید تازه‌ای برای ما بود. این تعاریف باید تکرار بشود. معیارهایمان باید به روز شود و گفتمان‌سازی کنیم.

محور افزود: هوشمندی رهبر انقلاب برایمان راه‌گشا بود. صحبت‌های خوبی اتفاق افتاد و امیدوارم مباحث این جلسه در حد کلام آقا نماند و اجرایی بشود. حضرت آقا در سه بخش به عرایض بنده ارجاع دادند. نامتوازن بود نقش پدری و مادری در حوزه تربیت و اشاره به نقش رسانه در تبیین این‌ موضوع یکی از ارجاعت ایشان بود. همچنین پررنگ کردن نقش تربیتی دختران در عین حال کم‌رنگی نقش تربیتی پسران اشاره کردند. آقا همینطور به نقش‌های زنانه و مردانه تربیتی اشاره کردند. نکته بعدی تخصص‌های زنان در جامعه بود که انتظار داریم که حضور زنان در شوراهای عالی و ساختارهایی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی به درستی به کار گرفته بشود.

خادمی با اشاره به نکاتی که در محضر رهبر انقلاب از جانب او مطرح شد، گفت: عرایض من با مسئله‌شناسی بر محور این‌ نکته که در انقلاب اسلامی الگوی سومی برای بانوان خلق شده آغاز شد. البته این الگوی سوم با تغییراتی که داشته دچار چالش‌هایی شده است. تاکیدم ارائه راه‌حل برای موضوعات بود. تجربه نشان داده که در فضای ساختارسازی نمی‌توانیم کاری کنیم و بهترین امکان ظرفیت حلقه‌های میانی است. این حلقه‌های میانی را باید در خدمت زیست‌بوم‌های تخصصی بانوان بگذاریم. درواقع ما نیاز به شکل‌گیری زیست‌بوم‌های تخصصی بانوان داریم که امیدوارم ادامه داشته باشد.

خانواده و اجتماع در کنار یکدیگر معنا پیدا می‌کند

کارگر پیرامون این سوال که او چگونه مسئولیت خانه و اجتماع را مدیریت می‌کند، گفت: به هر حال یکی از مهمترین موضوعات همین باشد که باید تعادل بین کار و خانواده حفظ بشود، اما بستگی به توانایی فرد دارد. من تا جایی که توانستم سعی کردم که از خانواده کم نگذارم. مقاطعی ممکن است که به خاطر مشغله‌هایی مانند بچه کوچک داشتن، کار کمتر بشود، اما فراغت که بیشتر شد فعالیت‌های اجتماعی بیشتر می‌شود.

معاون وزیر نیرو افزود: خیلی از فعالیت‌ها نیاز به حضور کامل افراد از صبح تا عصر ندارد. بحث جهاد تبیین و حضور بانوان در فصای مجازی یکی از این مباحث است. رهبری یک ساعت و نیم حرف‌های خانم‌ها را شنیدند و در نهایت گفتند که من باید به روی این نکات تامل کنم و تیمی بگذارم که روی این مطالب کار کنند. این برای من به عنوان مسئول درس بود تا به همین اندازه حرف مردم را بشنوم و حوصله کنم.

خادمی نیز درباره اینکه چگونه نقش مادری و اجتماعی را مدیریت می‌کند، تصریح کرد: شرایط حضور من در جامعه قبل از اینکه مادر بشوم، متفاوت بود. به جهت اینکه باور به این داشتم که باید به فرزندم توجه کنم همه چیز با فرزندم بود. حتی جلسات را با دخترم می‌رفتم و برایم مهم بود که این به عنوان فرهنگ جا بیفتد. الان هم به دانشجویان میگویم که به حدی از تخصص برسید که وقتی اعلام نیاز به تخصص می‌شود شرایط شما را بپذیرند.

دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: البته این مطلوب نیست ولی تا زمانی که دخترم کوچک‌تر بود اول شرایط بودن دخترم را بررسی می‌کردم بعد حضورم را می‌سنجیدم. مادامی که خانم‌ها این موضوعات را پیگیری کنند حضورشان در جامعه با فرزند جا می‌افتد.

فضاهای کنش‌گری جامعه برای حضور بانوان منعطف بشود

در ادامه مریم اردبیلی، مشاور امور بانوان شهرداری تهران در تماس تلفنی در خصوص موانع حضور زنان در جامعه به تهران ۲۰ گفت: موانع حضور بانوان در جامعه متعدد است. در فضایی که زن بین دوگانه خانه یا جامعه مجبور به انتخاب یکی می‌شود، حتما چالش‌هاس متعددی وجود دارد. از مدل ساختار، قابلیت‌های سیستم نهادی، مقررات و قوانین آنها و از یک طرف تعریف سنتی نقش زن و مادر در خانواده خانه‌داری را به معنای خانه‌نشینی طلب می‌کند. 

اردبیلی خاطرنشان کرد: پیوستن این دو به هم کار سختی است، اما در فضایی که خانواده به شدت به کنش‌گری زنانه اعتقاد و اعتماد داشته باشد برای او این‌ها را بازتر می‌کند. از طرفی نیازمند این هستیم که بسیاری از فضاهای کنشی ما منعطف‌تر و با ساختار زنانه‌تر که فهم کند و امکانات را برای او باز کند، باشند. مدل‌های گوناگونی از کنش‌های زنانه وجود دارد که می‌شود به کنش‌گری مجازی، محله‌ای و خانوادگی اشاره کرد.

خردورزی و رشد اطلاعات سیاسی از مهمترین مهارت‌های مورد نیاز زنان است

کارگر در پایان درباره اینکه زنان برای حضور در جامعه به چه مهارت‌هایی احتیاج دارند، گفت: بانوان اگر بخواهند در عرصه‌های اجتماعی و تصمیم‌گیری حضور داشته باشند به جز تخصص باید مهارت‌هایی مانند به روز بود اطلاعات سیاسی را فرا بگیرند.

خادمی نیز در آخر به مهمترین مهارت اجتماعی زنان اشاره کرد و گفت: بزرگترین نیاز زنان رشد عقلانیت و خردورزی است. زمانی که سطح تفکر بالا برود خانم‌ها مشتاق به حضور در جامعه می‌شوند.