نتایج جالب نظرسنجی از مردم درباره قیمت‌گذاری بنزین

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری آنا به نقل از اندیشکده حکمرانی شریف، مرتضی زمانیان عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در نشست شورای عمومی اندیشکده حکمرانی شریف به تجربه نگاری طراحی تا اجرای یک ایده سیاستی «حل مسأله ناترازی انرژی» در نظام حکمرانی کشور پرداخت و گفت: ایده حل مسأله ناترازی انرژِی در کشور برای اولین بار در سال ۹۶ با محوریت نگاه عدالت طلبانه در اندیشکده حکمرانی شریف مطرح شد و سوال اول این بود که چرا یارانه بنزین بین ۱۰ تا ۲۰ برابر به اقشار ثروتمند می‌رسد و اگر یارانه‌ای وجود دارد چرا عادلانه تقسیم نمی‌شود؟

**چالش اصلی کشور گران کردن بنزین نیست؛ بلکه قیمت گذاری دولتی است

مدیر گروه مطالعات اقتصادی اندیشکده حکمرانی شریف ادامه داد: بر خلاف همه دیدگاه‌ها که مسئله بنزین را فقط گران شدن می‌دانستند مسأله ما گران شدن بنزین نبود بلکه به نظر می‌رسید که چالش اصلی قیمت گذاری بنزین توسط دولت بود.

زمانیان با اشاره به این موضوع که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم چندین جلسه با معاون اول رئیس جمهور وقت برگزار و طرح به صورت تکنیکال ارائه شد اظهار کرد: ایده ما این بود که قیمت گذاری بنزین را به مردم بسپاریم و مثل تمام کالا‌هایی که قیمتشان دست مردم است، قیمت بنزین اصلاح خواهد شد.

**به دولت قبل گفتیم قیمت گذاری بنزین به مردم داده شود ولی خودش قیمت گذاری کرد

وی ادامه داد: آقای جهانگیری این موضوع را به اطلاع دولت رساند، ولی متأسفانه این موضوع در دولت ساده سازی و به این سیاست تبدیل شد که اگر قرار است مردم قیمت بنزین را گران کنند، چرا خود دولت این کار را انجام ندهد؟

عضو هیئت عملی دانشگاه امیرکبیر بیان کرد: این مسأله تا سال ۹۸ روی میز سیاستگذار بود، ولی به دلیل تحلیل غلط و تصمیم اشتباهی که در آن سال گرفته شد عملاً مجدد دولت خود قیمت گذاری کرد و به بحران آبان ماه آن سال منجر شد.

وی بیان کرد: از ابتدای دولت سیزدهم سعی بر جا انداختن این طرح و برگزاری جلسات مختلف با مدیران شد که شاید در ۱۹ جلسه از ۲۰ جلسه نظر و ایده ما شنیده نشد و از آن استقبالی صورت نگرفت، ولی چون مشخص نیست کانال و مسیر سیاست‌گذاری در چنین موضوعاتی چیست این تلاش‌ها بالاخره در یک جلسه مورد بحث قرار گرفت که خوشبختانه با این روند در دولت سیزدهم این طرح مسموع شد.

**منافع اغنیا از یارانه بنزین ۲۰ برابر فقرا

زمانیان گفت: در موضوع بنزین دو روایت «کارایی - ناکارآمدی» و «فقیر - غنی»، دوگانه‌ای است که سال‌ها روی آن بحث می‌شد و عملا بی خاصیت و سوخته شده بود. مردم نیز به دلیل طرح مکررش نسبت به آن بی توجه شده اند کما اینکه در آبان ۹۸ به دلیل سیاستی که پیش گرفته شد بیشترین معترضان از بین فقرا بودند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر این رویه که از ۵۰ سال پیش در کشور پیش گرفته شده، منجر به هدررفت و قاچاق بنزین به جای صادرات آن شده است که کسری بودجه عمومی کشور را به همراه دارد.

**مخالفت مردم با گرانی بنزین و واریز درآمد آن به حساب‌شان

پژوهشگر اندیشکده حکمرانی شریف با طرح این گزاره که مردم پولی را که دولت با قیمت گذاری بنزین به حسابشان واریز کرد را به نفع خود نمی‌دانند تصریح کرد: با برگزاری جلسات پژوهشی و طرح سوال و گفتگو با افراد جامعه به این دو نکته رسیدیم که از نظر مردم گران شدن بنزین در هر قالبی برای جبران کسری بودجه دولت است و به همین دلیل نسبت به این اقدام بی اعتماد هستند.

وی اظهار کرد: در نظرسنجی‌ها به این نتیجه رسیدیم که مردم در جواب سوال «فرض کنید آقای روحانی بنزین را گران کرد و همه پول آن را به شما می‌داد؛ باز هم موافق بودید؟» پاسخشان منفی بود. چون مردم معتقد بودند اگر تمام پول حاصله را به آن‌ها بدهند، آنقدر همه کالا‌ها گران خواهد شد که چند برابر پول بنزین از آن‌ها کسر می‌شود. به علاوه در جواب سوال «اگر بنزین برای شما باشد و خودتان آن را بفروشید موافقید آن را با قیمت عرضه و تقاضای بازار بفروشید؟» می‌گفتند: بله.

زمانیان یادآور شد: از جواب این دو سوال مهم در پیمایش‌های صورت گرفته می‌توان نتیجه گرفت که حتی تورم هم مسأله افراد جامعه نیست بلکه روایت سازی برای مردم مهم است.

**موافقت ۷۰ درصدی مردم با واگذاری تعیین قیمت بنزین به خودشان

پژوهشگر اندیشکده حکمرانی شریف بیان کرد: با  بررسی این موضوع که حساسیت توده‌ای به مسأله حامل‌های یارانه‌ای چیست؟ به دو نکته مهم دیگر رسیدیم. با وجود اینکه فقط ۲ درصد افراد جامعه از هواپیما استفاده می‌کنند، اما ۷۰ درصد مردم با این موضوع که اگر دولت سوخت هواپیما را گران کند و پولش را به مردم بدهد، مخالف بودند و ۷۰ درصد از افراد جامعه نیز موافق واگذاری بنزین به مردم و تعیین قیمت و مبادله آن توسط خودشان بودند و این دو طرح فرضیه‌ای را به ما ثابت کرد که مسأله مردم عدم اعتماد به دولت است.

**اگر اصلاح نرخ بنزین به مردم داده شود، تورم ایجاد نخواهد شد

وی با اشاره به این موضوع که تورم حاصله از طرح‌های افزایش قیمت، ناشی از شوک است گفت: اصلاحات مردمی تدرجی است و اگر اصلاح قیمت بنزین به مردم واگذار شود تورم ایجاد نمی‌شود. دوگانه دولت – ملت شکافی است که اگر اصلاح شود احتمال موفقیت چنین طرح‌هایی بالا می‌رود.