جلوگیری از خام‌فروشی با تولید محصول نانوامولسیون زعفران/ محققانی که ۱۲ مدال طلا صید کردند

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ داوود دهقانی‌محمودآباد- نهمین جشنواره علمی، پژوهشی و فناوری فرهیختگان همزمان با اختتامیه نمایشگاه رویداد ملی «عصر امید» با معرفی و تجلیل از برگزیدگان جشنواره با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، معاونان و مدیران دانشگاه آزاد اسلامی و... به کار خود پایان داد.

سارا الله‌یاری‌بیک دکتری فیزیک و عضو هیئت علمی تمام وقت دانشکده طبیعی و محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در نهمین جشنواره فرهیختگان که همزمان با اختتامیه نمایشگاه رویداد ملی «عصر امید» برگزار شد در بخش «آزمایشگاه، کارگاه و مرکز خدمات آزمایشگاهی» حائز رتبه و از وی تجلیل شد.

تخصص اصلی الله‌یاری‌بیک در رشته اولتراسونیک و از ۶ سال پیش به دلیل علاقه‌ای که به مطالعه علوم میان‌رشته‌ای داشته همراه با دو نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات به نام‌های حامد اهری متخصص صنایع غذایی و عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی و سیدامیرعلی انبار عضو هیئت علمی گروه بهداشت مواد غذایی دانشکده دامپزشکی این دانشگاه فعالیت علمی خود را آغاز کرده است.

بیشتر بخوانید:

نشریه‌ای بین‌المللی با دسترسی آزاد

کاربردهای بیوتکنولوژی میکروبی در کشاورزی، زراعت پایدار و زیست پزشکی

ساز و کار خلق پول‌های مجازی و ریسک و بازده آنها با تأکید بر «بیت‌کوین»

برتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در بخش «آزمایشگاه، کارگاه و مرکز خدمات آزمایشگاهی» نهمین جشنواره علمی، پژوهشی و فناوری فرهیختگان و تجلیل از سارا الله‌یاری‌بیک عضو هیئت علمی این دانشگاه باعث شد تا خبرنگار خبرگزاری آنا با او گفت‌وگویی داشته و دلایل برتری و کم و کیف خدمات آزمایشگاهی این دانشگاه را جویا شود که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: فعالیت شما و همکاران واحد علوم و تحقیقات غالباً در چه زمینه‌ای است و چه محصولاتی داشته‌اید؟

الله‌یاری‌بیک: فعالیت ما در زمینه نانو است؛ نانوفناوری دو بحث متفاوت مکانیکی و فیزیکی دارد در مورد نحوه رسیدن به ساختار نانو یک بخش تخصصی وجود دارد؛ در مورد آن حوزه‌ای که در آن فعالیت می‌کنیم با توجه به رشته‌ خود و همکارانم، حوزه فعالیت بیشتر روی مواد غذایی و بسته‌بندی نانو یا نانو پکیجینگ است. در این فرایند پروژه‌های مختلفی را جلو بردیم و تقریبا نه ۱۰۰ درصد تمام پروژه‌ها با موفقیت خاتمه پیدا کردند.

در این راستا، ماست یواستر را ثبت و برند کردیم، به جز آن چهار پی سی تی در اتحادیه اروپا و ایپو نیز ثبت کردیم، در یک سال اخیر فقط ۱۲ مدال طلا از جشنواره اختراعات در کشورهای متفاوت از جمله سوئیس، لهستان، نورنبرگ آلمان، تورنتوی کانادا، استانبول، قطر و خیلی جاهای دیگر کسب کردیم و توانستیم که فعالیت خودمان را به صورت بین‌المللی معرفی کنیم.

در روند فعالیت‌هایی که داشتیم به محصولات مختلفی رسیدیم که مهم‌ترین آن نانو امولسیون گیاهان دارویی بوده به‌ویژه گیاهان دارویی ارزشمند مانند زعفران که درمورد این گیاه محصول‌مان به مرحله تجاری‌سازی رسیده و گواهی نانومقیاس و تأییدیه سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت را کسب کردیم و اکنون هم در مراحل آخر کسب مجوز از وزارت صمت هستیم.

از محصول‌مان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تیر سال گذشته به عنوان نخستین محصول دانش‌بنیانی که در حوزه نانو در صنایع غذایی توسط وزارت بهداشت تأیید صلاحیت شده رونمایی شد، تاکنون در کشور چنین محصولی نداشته‌ایم که بتواند تأییدیه از وزارت بهداشت برای محصول غذایی نانو دریافت کند؛ البته محصولات دیگری داشته‌ایم که همه آنها در روند و مرحله تجاری‌سازی قرار دارند.

آزمایشگاهی که با هزینه شخصی راه‌اندازی شد

آنا: آزمایشگاه شما چگونه راه‌اندازی شد؟

الله‌یاری‌بیک: با توجه به کارهایی که انجام می‌دادیم و پروژه‌هایی که داشتیم به ما پیشنهاد دادند که یک آزمایشگاه فوق تخصصی را در واحد علوم و تحقیقات یا هر کدام از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی راه‌اندازی کنیم. به علت اینکه ما اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات بودیم، ترجیح دادم در این واحد دانشگاهی این کار را انجام بدهیم که با حمایت دانشکده‌ها و معاونت‌های مختلف توانستیم آزمایشگاه فوق تخصصی را از محل پروژه‌های پژوهشی برونش هیتانیمی کلا آزمایشگاه فناوری نانو با گرایش تحقیقات اولتراسونیک را راه‌اندازی کنیم.

تمام تجهیزات آزمایشگاه فوق تخصصی نانوفناوری از هزینه شخصی سه عضو هیئت علمی بوده و به عبارتی تمام دستگاه‌ها شخصی هستند که از محل پروژه‌های ۶ ساله برون‌دانشگاهی تأمین شده یعنی به جای اینکه فقط کار و طرح‌هایمان را به عنوان تجارت و بعد هم به عنوان یک کار در نظر بگیریم، از جنبه علمی و فناورانه و رسیدن به محصول دانش‌بنیان به آن نگاه کردیم که آزمایشگاه فوق تخصصی نانوفناوری را تجهیز و راه‌اندازی کنیم.

آنا: راه‌اندازی آزمایشگاه چه نتایجی برای شما به همراه داشته است؟

الله‌یاری‌بیک: در مدت بسیار کوتاهی یعنی حدود ۹ ماه که از راه‌اندازی آزمایشگاه فوق تخصصی نانوفناوری گذشت، توانستیم ایزو ۱۷۰۲۵ و ۹۰۰۱، گواهی HACCP و به جز آنها گواهی GLP آزمایشگاهی و استانداردهای مختلف آزمایشگاهی را دریافت کنیم، به همین دلیل آزمایشگاه توانسته موفق باشد و در مدت بسیار کوتاهی توانسته گواهی‌های متفاوتی‌را دریافت کند و درصدد هستیم که آزمایشگاه معتمد وزارت بهداشت هم بشویم و اقدامات اولیه‌اش را انجام می‌دهیم.

آنا: دلایل برتری واحد علوم تحقیقات در بخش آزمایشگاه، کارگاه و مرکز خدمات آزمایشگاهی جشنواره با مدیریت حضرت‌عالی را تشریح کنید.

الله‌یاری‌بیک: آزمایشگاه نانوفناوری، فوق‌تخصصی است، یعنی می‌توانیم آزمایش‌های تخصصی و فوق تخصصی اولتراسونیک را از فرکانس‌های بسیار پایین در حد کیلوهرتز تا فرکانس‌های بسیار بالا در حد ۲۰ مگاهرتز انجام بدهیم که برخی از دستگاه‌ها در فرکانس‌های پایین برای تولید نانوذرات، دیگس کردن، جلوگیری از دوفاز شدن و افزایش پایداری استفاده می‌شوند و در فرکانس‌های بالا از این تجهیزات تخصصی‌مان برای کنترل کیفیت و رسیدن به محصولات متفاوت استفاده می‌کنیم.

آنا: به عبارتی آزمایشگاه نانوفناوری فوق تخصصی است؟

در دوره دوساله کرونا 7 طرح برون‌دانشگاهی را به پایان رساندیم و به سه محصول «انواع نانوپکیجینگ»، «نانوامولسیون زعفران» و «نانوامولسیون رز» رسیدیم که در مرحله تجاری‌سازی هستند. الله‌یاری‌بیک: بله، این آزمایشگاه فوق تخصصی است و شبیه چنین آزمایشگاهی در کشور نداریم یعنی اگر هر آزمایشگاهی در حوزه اولتراسونیک کار می‌کند در یک اسکوپ خاص و در یک بازه فرکانس و یا توانی خیلی محدود فعالیت می‌کنند، به عنوان مثال در حوزه متالورژی یا مکانیکف فقط در فرکانس‌های بالا برای شناخت فلزات، قطعات، تیکنس مژورمنت (اندازه‌گیری ضخامت) کار می‌کنند؛ اما در این آزمایشگاه با اسکوپ صنایع غذایی که اصلاً در کشور نداریم، کار می‌کنیم و در خارج از کشور هم جزء آزمایشگاه‌های منحصربه‌فرد است؛ چراکه توانستیم ایزوهایی را که هر یک برای خیلی از آزمایشگاه‌ها به سختی به دست می‌آید یا غیرقابل دستیابی است را در مدت‌زمان بسیار کوتاهی همه را در کنار هم جمع کنیم و داشته باشیم.

به عنوان مثال جی‌ال‌پی، گواهی ایزو ۹۰۰۱ ما بسیار ارزشمند است، گاهی ایزو ۱۷۰۲۵ ما خیلی ارزش بالایی دارد و بقیه گواهی‌هایی که قبلاً اشاره کردم به همین دلیل بود که توانستیم در این زمینه موفق باشیم و پیگیری‌های خیلی زیادی داشتیم و با تلاش شبانه‌روزی توانستیم آزمایشگاه را تا اینجا به این صورت پیش ببریم.

آنا: آیا به آزمایشگاه همکار استاندارد هم تبدیل شده‌اید؟

الله‌یاری‌بیک: درصدد هستیم که حتماً به عنوان آزمایشگاه همکار استاندارد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فعالیت کنیم، پروسه کاری را با وزارت بهداشت آغاز کرده‌ایم و اقدامات اولیه انجام شده تا قبل از چهار ماه آینده امیدورام بتوانیم آزمایشگاه همکار استاندارد شویم؛ چراکه می‌تواند برای دانشگاه و دانشگاه آزاد ارزشمند باشد.

آنا: تاکنون چه اقداماتی برای گسترش دانش آزمایشگاهی و علم دانشگاه‌تان داشته‌اید؟

الله‌یاری‌بیک: برای تمام محصولاتی که در آزمایشگاه‌ تولید کرده‌ایم، گواهی نوآوری اروپا را دریافت کردیم، تمام محصولات و حتی خود آزمایشگاه گواهی نوآوری را از سوئیس دریافت کرده و برای پنج محصول اصلی که در آزمایشگاه نانوفناوری تولید کردیم، تأییدیه اتحایه اروپا را دارد که بسیار ارزشمند است.

در «ساها» (سامانه آزمایشگاه‌های همکار آزاد) هم ثبت‌نام و همکاری و تجهیزاتمان را در ثبت کرده‌ایم؛ اما در سامانه ساتا هنوز فعالیتی انجام نداده‌ایم.

آنا: آیا موفق به پیوستن به شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های معاونت علمی ریاست جمهوری شده‌اید؟

الله‌یاری‌بیک: بله هنوز کار تمام نشده است؛ اما از بهمن سال گذشته با شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های معاونت علمی ریاست‌جمهوری فعالیت‌مان را آغاز کردیم و کار در مراحل نهایی است که به شبکه آزمایشگاهی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری بپیوندیم.

پیشرو بودن واحد علوم و تحقیقات در زمینه آزمایشگاه و کارگاه

آنا: با توجه به جایگاه مهم و اثربخش آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های دانشگاهی در آموزش دانشجویان و آینده‌سازان، توسعه پایدار کشور و بخش تولید و مهارت‌آموزی ظرفیت‌های آزمایشگاهی و کارگاهی دانشگاه متبوع خود را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

الله‌یاری‌بیک: به‌طورکلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات جزء دانشگاه‌های بسیار پیشرو در زمینه تجهیزات و خدمات آزمایشگاهی بوده است، به عبارتی این دانشگاه از بدو تأسیس با توجه به وجود مجتمع‌های آزمایشگاهی متعدد مانند مجتمع آزمایشگاهی ذکریای رازی، آزمایشگاهی شیخ بهایی، مجتمع کارگاهی مواد و متالورژی و به‌طورکلی وجود آزمایشگاه‌های متعدد تا به امروز با قدرت ظاهر شده است.

از سوی دیگر بیشتر دانشجویان واحد علوم و تحقیقات دانشجویان تحصیلات تکمیلی هستند؛ بنابراین تمرکز روی فعالیت‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌هاست و به همین علت به خدمات کارگاهی و آزمایشگاهی خیلی نیاز دارند. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات سعی کرده همیشه در این راستا با تجهیز آزمایشگاه‌ها، تعمیر و کالیبراسیون به‌موقع تجهیزات، همیشه بهترین خدمات ارائه بشود و جزء پیشروها باشد، چند باب آزمایشگاه معتمد هم در گذشته داشتیم که توانستند با سازمان‌های مختلف ازجمله سازمان آب به عنوان مثال آزمایشگاه تحقیقات آب‌ دانشگاه فعالیت داشته باشند.

به‌طورکلی ظرفیت‌های خیلی زیادی در واحد علوم و تحقیقات از نظر کارگاهی و آزمایشگاهی وجود دارد و می‌توانیم بسیاری از تحقیقات ارزشمند نوین و به‌روز را در این واحد دانشگاهی انجام بدهیم.

آنا: چه دستگاه‌ها و تجهیزات شاخص آزمایشگاهی در دانشگاه دارید که حتی می‌تواند برند محسوب شود، کاربرد این دستگاه‌ها برای چه گروه‌های تحصیلی و پژوهشی است؟

الله‌یاری‌بیک: آزمایشگاه فناوری نانو در گرایش تحقیقات اولتراسونیک راه‌اندازی شده است؛ اما به جز این آزمایشگاه آزمایشگاه‌های تخصصی دیگری داریم که تقریبا در کشور منحصربه فرد است. XRD، XRF، تجهیزات کارگاه نساجی و آزمایشگاه‌های نساجی، تجهیزات کارگاه چوب و کاغذ و ... با توجه به همکاری‌های بسیار نزدیکی که با سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط دارند به جرئت می‌توانیم بگوییم جزء مجهزترین کارگاه‌ها در کشور هستند.

بیشتر بخوانید:

ارائه روش‌های نوین در اندازه‌گیری باقیمانده‌های دارویی مواد غذایی

کتاب «بیماری‌های داخلی در مامایی» منبع درسی مناسب برای دانشجویان

در کارگاه چوب و کاغذ تخصصی‌ترین دستگاه‌های مربوط به صنعت چوب و کاغذ را در کنار هم جمع‌آوری کرده‌اینم که کارگاه بسیار ارزشمندی است. به جز این حالا XRD، XRF و دستگاه‌های عمومی دیگر می‌توانند در خیلی از آزمایشگاه‌ها استفاده شوند.

انجام ۷ طرح برون‌دانشگاهی در دو سال کرونا

آنا: در دوره مبارزه با کرونا موفق به تولید محصولات بهداشتی و درمانی شدید؟

الله‌یاری‌بیک: بله! در دو سال گذشته که جامعه درگیر کرونا بود، هفت طرح برون‌دانشگاهی انجام دادیم و اختتامیه طرح‌هایمان را گرفتیم و به سه محصول رسیدیم که در مرحله تجاری‌سازی هستند، یک محصول از انواع نانوپکیجینگ، محصول دوم نانوامولسیون زعفران و دیگری نانوامولسیون رز است. وقتی این گیاهان ارزشمند را به حالت نانوامولسیون درمی‌آوریم در اصل سطح مقطع مؤثر را افزایش می‌دهیم، یعنی خواص فیزیکی، شیمیایی و رنگ، بو، طعم، مزه و پایداری آن گیاهان را با این روش می‌توانیم افزایش دهیم. به عنوان مثال در مورد زعفران با محصولی که تولید کردیم، می‌توانیم از خام‌فروشی زعفران که معضل بزرگی در کشور است، جلوگیری کنیم؛ چراکه خام‌فروشی صرفه اقتصادی زیادی برای کشور ندارد؛ اما با این روش می‌توانیم میزان مصرف را کاهش دهیم و زعفران را به صورت خام وارد بازار نکنیم و پایداری و ماندگاری آن را بسیار افزایش بدهیم.

محصول ارزشمند نانوامولسیون زعفران حاصل تلاش گروه تیمی در واحد علوم و تحقیقات و با همکاری حامد اهری، سیما مرادی و مهدی رحیمیان بوده است که با آخرین تکنیک‌ها در آزمایشگاه فوق تخصصی نانوفناوری اولتراسونیک در واحد علوم و تحقیقات تولید شد. اخذ مجوزهای وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو، سازمان گواهی نانومقیاس برای محصولات و فعالیت‌های دیگر هم در دو سال کرونا انجام شد و کارها پیش رفت.

دانشگاه در گذشته نمی‌توانست واقعیت صنعت را قابل مشاهده کند

آنا: و سخن آخر ...

الله‌یاری‌بیک: مانند تمام دنیا باید شکاف میان صنعت و دانشگاه را از میان ببریم، متأسفانه بسیاری از کشورها و حتی در گذشته کشورهای پیشرفته تقریباً صنعت و دانشگاه جدا از هم عمل می‌کردند، یعنی استادان در دانشگاه دروس تئوری را به عنوان معلم ارائه می‌کردند و نمی‌توانستیم دانشجوی فناور تربیت کنیم، ممکن است در این میان استثنایی شکل بگیرد و دانشجویان خلاق و پیگیری داشته باشیم که با ظرفیت‌هایشان بتوانند در زمینه صنعت و نوآوری و رسیدن به محصول دانش‌بنیان موفق باشند؛ اما به‌طورکلی تمرکز دانشگاه‌ها روی تدریس تئوری در حدی هم تدریس دروس عملی و آزمایشگاهی و کارگاهی بوده که نمی‌توانست واقعیت صنعت را برای دانشجو قابل مشاهده کند.

صنعت هم با دانشگاه همکاری نمی‌کرد و صنعت‌گران بیشتر می‌خواستند از تجربیات خودشان استفاده کنند و با سعی و خطا کار را جلو ببرند؛ اما چند سال گذشته بیشتر در ایران به نزدیکی صنعت و دانشگاه توجه و روی آن تمرکز شده که دو طرف درصددند حلقه گمشده را پیدا کرده و شکاف موجود را پرکنند، به عبارتی ارتباط صنعت و دانشگاه بسیار قوی‌تر و بهتر شده است، صنعت دانشگاه را پذیرفته و ظرفیت‌هایی ایجاد شده که افراد علاقه‌مند دانشگاهی، دانشجویان، استادان و محققان اگر علاقه‌مند باشند می‌توانند، ایده‌هایشان را تبدیل به محصول کنند و با کمک صنعت مارکتینگ بازاریابی، محصولاتشان را به بازار واقعی و بیرونی عرضه کنند.

انتهای پیام/۴۱۱۷/۴۰۶۲/