در کارگاه آموزشی دانشگاه آزاد بندرعباس تشریح شد؛
درباره تغییرات اقلیم و اقیانوس‌نگاری خلیج فارس چه می‌دانید؟
کارگاه تغییرات اقلیم و اقیانوس نگاری خلیج فارس در هزاره‌های گذشته به‌مناسبت روز ملی خلیج فارس به میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس برگزار شد.
به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا از بندرعباس، کارگاه تغییرات اقلیم و اقیانوس‌نگاری خلیج فارس در هزاره‌های گذشته به‌مناسبت روز ملی خلیج فارس با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان و دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس به شکل حضوری و مجازی در این واحد دانشگاهی برگزار شد.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی(مرکز اقیانوس‌شناسی هرمزگان) در این کارگاه اظهار کرد: در این کارگاه جدیدترین یافته‌های علمی اقیانوس‌شناسی درباره شناخت دوره زمانی ورود آب به خلیج فارس، بررسی توالی زمانی زیر آب رفتن نواحی مختلف خلیج‌فارس، آشنایی با تغییرات اقلیم چند هزار سال گذشته روی دما و جریان‌های آبی بستر خلیج‌فارس و بررسی تغییرات تراز آب دو هزار سال گذشته و نقش آن بر بندرهای تاریخی خلیج‌فارس ارائه می‌شود.
بیشتر بخوانید:
مأموریت مرکز تحقیقات «فرهنگ و تمدن خلیج فارس» چیست؟
صمد حمزه‌یی افزود: تاریخچه پدید آمدن خلیج‌فارس در دوره‌های بالاآمدگی آب اقیانوس‌ها به یک حوضه آبی نسبتاً کم‌عمق مورد بررسی قرار گرفت و ارتباط شکل‌گیری و تکامل خلیج‌فارس با تغییرات اقلیمی جهانی و به تبع آن تغییرات سطح جهانی آب اقیانوس‌ها با حضور عبدالمجید نادری، محمدعلی حمزه، مجید پور کرمان، اعضای هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی کشور با موضوعات؛ تغییرات اقلیمی و طغیان خلیج‌فارس از ۱۱ هزار سال پیش، اقیانوس‌نگاری دیرینه خلیج‌فارس پس از تثبیت نسبی تراز آب و نوسانات تراز آب خلیج‌فارس در هولوسن پایانی (بر اساس مطالعات باستانی زمین‌شناسی) به بحث گذارده شد.
وی ادامه داد: در این کارگاه، آخرین عصر یخبندان(حدود ۲۰ هزار سال قبل) یعنی زمانی که در اثر تجمع بخش زیادی از آب هیدروسفر در پهنه‌های یخی بزرگ، سطح جهانی آب اقیانوس‌ها حدود ۱۲۰ متر پایین‌تر از شرایط فعلی و خلیج‌فارس به‌صورت دره‌ای حاصلخیز متعلق به خشکی درآمده بود و به سبب جریان رودخانه‌های متعدد در بستر آن، احتمالاً میزبان جوامع نوسنگی بوده توسط سخنرانان به حاضران عرضه شد.
این استاد علوم جوی دانشگاه توضیح داد: با پایان عصر یخبندان و گرم‌تر شدن هوا(حدود ۱۰ هزار سال قبل) آب اقیانوس‌ها در چند هزار سال وارد بستر خشک خلیج فارس شدند و در پی آن تحولات گوناگون اقلیمی و اقیانوس‌نگاری در این پهنه آبی روی داد. چگونگی بالاآمدن سطح تراز آب دریاها در چند هزار سال گذشته در حوزه خلیج فارس، علت مهاجرت جوامع باستانی که در بستر خلیج فارس زندگی می‌کردند و روند تغییرات اقلیمی و اقیانوس‌شناسی خلیج فارس در این دوره و ارتباط آن با تاریخ جنوب ایران و ... همه از موارد شنیدنی و مباحث علمی و پژوهشی بود که توسط سخنرانان در این کارگاه به بحث گذارده شد و مورد توجه حاضران در جلسه قرار گرفت.
حمزه‌یی گفت: خلیج فارس امروزی بخشــی از گستره آبی پهناوری است که در روزگاران قدیــم از اروندرود در غــرب خلیج‌فارس تا همه دریای عمان و بخشــی از اقیانوس هند تا حدود رود ســند را به این نام شناخته می‌شد و امروزه محدوده این خلیج از شرق به تنگه هرمز و از غرب به دهانه رودخانه اروندرود در مرز میان ایران و عراق محدود می‌شود که در دوره معاصر، عمده شــهرت خلیج‌فارس بــه دلیل وجود منابع عظیم نفت و گاز آن بوده اســت. با این حال این پهنه آبی در مطالعات زمین‌شناسی اقلیمی، اقیانوس شــناختی، باستان‌شناسی و بســیاری دیگر از علوم اهمیت بســیاری دارد. به قول«سر آرنولد ویلســون ۱۹۸۲ در کتاب خلیج‌فارس» هیچ آبراهه‌ای در جهان برای زمین‌شناسان، باستان‌شناسان، جغرافی‌دانان، بازرگانان، سیاست‌مداران، جهان گردان و سایر محققین از گذشته تا به حال به اندازه خلیج‌فارس مهم نبوده است.
وی تأکید کرد: خلیج‌فارس و حوضــه آبریــز آن خاســتگاه قدیمی‌تریــن تمدن‌های شناخته‌شده بشری اســت. یکی از جنبه‌های کمتر مطالعه شده خلیج فارس تأثیری بوده که خلیج بر تشــکیل تمدن در میان رودان داشته و مدت زیادی نیســت که فرضیه‌ای میان دانشمندان مطرح‌شده که منشأ تمدن را باید در بســتر خلیج فارس جست‌وجو کرد! حقیقت این اســت که خلیج فارس یک دریای کم‌عمق بوده که به‌طور کامــل روی فلات قاره قــرار دارد. حداکثر عمق خلیج‌فارس حدود ۱۱۰ متر در حــدود تنگه هرمز و عمق متوسط آن حدود ۳۵ متر است.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی اضافه کرد: به همین دلیل، خلیج‌فارس به‌شــدت تحت تأثیر دوره‌های یخبندان و بین یخبنــدان از آب دریا پر و خالی می‌شده و آخرین بار که خلیج فارس آغاز به پرشدن از آب دریــا کرد، حدود ۱۵ هزار سال پیش بود. تا پیش از این دوره و در آخرین عصر یخبندان خلیج‌فارس از آب دریا تهی بود یکی از دلایلی کــه دانشــمندان را متقاعـد می‌کند که خلیج‌فارس می‌توانسته میزبان جوامع اولیه انسانی باشد، محیط ایده‌آل بستر خلیج‌فارس برای پذیرایی از جوامع انســانی بوده است. بر اساس این فرضیه، در دوره یخبندان تراز آب دریاها حدود ۲۱۰ تا ۳۱۰ متر پایین‌تر از تراز فعلی بوده؛ بنابراین، بیشــتر بستر فعلی خلیج‌فارس خشک و اروندرود کهن و برخی رودهای دیگر میان خلیج‌فارس جاری بوده‌اند. این رودها در نهایت در حدود تنگه هرمز به دریای عمان می‌ریخته‌اند. وجود رودها، چشمه‌ها و دریاچه‌هایی که در گودی‌های خلیج‌فارس تشکیل شده بودند در کنار دمای مناســب دسترســی به آب و غذا محیط مناسبی را برای جوامع اولیه انسانی را شکل داده است.
انتهای پیام/۴۱۲۱/۴۰۶۲/
انتهای پیام/
