یادداشت وارده؛
اسلامی ندوشن؛ آموزگار اندیشیدن به ایران
درگذشت استاد اسلامی ندوشن پس از سال‌ها رنج بیماری و ماندن در تنهایی فرنگ با وجود دور از انتظار نبودن؛ البته مایه دریغ و اندوه بسیار است.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ درگذشت استاد محمدعلی اسلامی ندوشن پس از سال‌ها رنج بیماری و ماندن در تنهایی فرنگ با وجود دور از انتظار نبودن؛ البته مایه دریغ و اندوه بسیار است. اسلامی ندوشن را باید دیگر از معدود بازماندگان نسلی از استادان و ادیبان ایرانی دانست که در سال‌های دهه نخست سده پیش، زاده شده‌اند و نیز از معدود کسانی که عمر دراز ایشان به بیهودگی و روز سرگرمی‌های اهل درس و دانش نگذشته است.
بیشتر بخوانید:
اسلامی نُدوشن، راه ارتباطی ادبیات کهن و معاصر ایران
اسلامی ندوشن را باید دلداده راستین فرهنگ و ادبیات این سرزمین دانست و این را می‌شود به آسانی از رویه علمی او بر خلاف تخصص دانشگاهی‌اش دریافت کرد، یعنی از مدرک دانشگاهی خود نان نخوردن و به قول حافظ از مسجد سوی میخانه رفتن. این شیوه اگرچه باز هم در دیگر کسان به دید آمده؛ اما درباره اسلامی نکته مهم رها کردن تخصص حقوق نیست که نکته مهم این همه شوق و همت و وقت صرف ادبیات کردن است.
اگر بخواهیم در میان بیش از ۴۰ عنوان کتاب وی محوری‌ترین موضوع را به سبب برجستگی نشان دهیم به نام ارجمند و درخشان ایران می‌رسیم.
در همه یادداشت‌ها، خاطرات روزانه، سفرنامه‌ها و سخنرانی‌های استاد اسلامی هدف راستین و مورد نظر او ایران است، همان ایران که یک تکه بسیار کوچک آن (ندوشن) هم با نامش جهانی شده و چیزی جز نشان دادن گونه‌ای دلبستگی به زادبوم نیست.
اگرچه کار و کارنامه استاد اسلامی هم از سوی ادیبان سنتی و هم از سوی مذهب‌اندیشان به تردید نگریسته می‌شد و حتی همین موجب می‌شد کارهایی مانند «فصلنامه هستی» و «ایران سرای فردوسی» چندان مورد حمایت واقع نشود؛ اما این رفتارها اسباب ناامیدی را فراهم نمی‌کرد و «دکتر اسلامی» پذیرفته بود که برای ایران کار کردن، سرزنش و دشنام و طعن شنیدن را هم با خود دارد.
نثر فاخر استاد اسلامی البته آن اندازه پختگی و شایانی دارد که در کنار نوشته‌های کسانی مانند استاد زرین‌کوب و ... مورد توجه باشد و به نوجویان ادبی برای پیشرفت، سرمشق داده شود. این شیوه نثر با وجود تسلط استاد به زبان فرانسه و به صرف عشق او به زبان فارسی فراهم آمده است.
بخشی از به دید آمدن و نامداری استاد اسلامی وامدار شیوه خاص او در آراستگی ظاهر و سبک خاص سخن گفتن بود، به‌ویژه این دومی، شوق شنیدن را در شنوندگان سخن وی دامن می‌زد و در نهایت منجر به پدیدآمدن خوانندگانی می‌شد که کتاب او را تا نمی‌خواندند، رها نمی‌کردند.
مهم‌ترین کارکرد «دکتر اسلامی ندوشن» عبور از مشکلات و نابسامانی‌ها و تلخکامی‌های گریبان‌گیر ایران نه با بی‌توجهی و رخوت ناشی از احساس بی‌وطنی کردن؛ بلکه با نویددادن روزهای خوب برای ایران است. اسلامی‌ندوشن در ایران دوستی شعار نمی‌داد که خود شعری مجسم در ستایش این سرزمین بود.
خوب است پیگیرشدگان نظریه «تطهیر پهلوی» در این روزها، کتاب روزهای او را بخوانند تا دریابند اسلامی هم باور دارد ساختار مشکلات حکمرانی در ایران صرفاً به این چهار دهه برنمی‌گردد و این رشته سر دراز دارد.
اگرچه حضور پررنگ و تأثیرگذار این درس‌خوانده حقوق بین‌الملل در سرای ادبیات ممکن است این شائبه را هم دامن بزند که آنها که درس ادبیات نخوانده‌اند، بیشتر به ادبیات و فرهنگ ما خدمت کرده‌اند؛ اما هم اینان نباید از آن عشق راستین و بی‌آلایش چنین استادی به ایران و فرهنگ آن بی‌اعتنا باشند که چنین عشقی، پزشک را هم مصصح دیوان حافظ می‌کند (دکتر غنی) و ...
نگارش انبوه نوشته‌های گوناگون در همان ساعت نخست اعلام درگذشت اسلامی ندوشن هم البته نشان‌دهنده میزان عمق تأثیر شخصیت و نفوذ کلام چنین استادی در میان اهل دانش و آگاهی است و اینکه چهره‌هایی از این دست نیاز به آگهی بازرگانی و تبلیغ ندارند.
روان پاک استاد اسلامی‌ندوشن برخوردار از آنگونه رحمت الهی باد که کریم خطابخش پوزش‌پذیر برای دانش‌مردان کارآمد فراهم کرده است.
عبدالرضا مدرس‌زاده دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان
انتهای پیام/۴۰۷۸/۴۰۶۲/
انتهای پیام/
