برره، تبعیدگاهی با اهالی عجیب و غریب/ داستان روستایی که چاله تاریخی‌اش را دزدیدند!

به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، این روزها بازار تماشای سریال در سرتاسر جهان داغ است و پس از اینکه قسمت جدید هر سریالی منتشر می‌شود، سیل واکنش‌ها نسبت به بخش‌های مختلف آن، مثل روند قصه، بازی بازیگران، سکانس خاص آن قسمت و... آغاز می‌شود. این حجم از توجه نسبت به سریال‌ها، باعث شده که بسیاری از فیلم‌سازان مطرح (هم در ایران و هم در خارج از کشور) برای مدت زمان محدودی هم شده، از فضای سینما فاصله بگیرند و به سریال‌سازی روی بیاورند.

واکنش جمعی به سریال‌های در حال پخش اگر در ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر به یک حرکت اجتماعی در جهان تبدیل شده، در کشور ما سابقه بیشتری دارد. از سال‌های پایانی دهه شصت تا ابتدای دهه هشتاد بسیاری از سریال‌های تلویزیونی بودند که از شبکه‌های سیما پخش شدند و فراتر از یک اثر نمایشی، خودشان را به بطن جامعه و اصطلاحاً «کف خیابان» کشاندند.

در سلسله گزارش‌های «یادگار جعبه جادو» که به صورت هفتگی در گروه فرهنگ خبرگزاری آنا منتشر می‌شود، نگاهی می‌اندازیم به آثاری که در این دسته قرار می‌گیرند و در زمان پخش در جذب تماشاگر بسیار موفق بودند.

در اوایل دهه هشتاد موجی در میان کمدین‌های ایرانی به راه افتاد که به سمت تولید سریال‌های طنز شبانه حرکت کردند، سریال‌هایی که چند ماه هر شب از تلویزیون پخش می‌شدند و این حضور ممتدشان روی آنتن، موفقیت بالایی در جذب مخاطب داشت. این فرمول باعث شد طنزهای نود شبی تلویزیون در دهه هشتاد جزو محبوب‌ترین سریال‌های سیما شوند، سریال‌هایی که بسیاری از دانه درشت‌های کمدی ایران در تولید آن‌ها نقش داشتند و هنوز هم جزو بهترین‌های رسانه ملی محسوب می‌شوند.

یکی از شاخص‌ترین آثار این فهرست سریال «شب‌های برره» است، اثری به کارگردانی مهران مدیری که در پاییز و زمستان سال ۸۴ از طریق شبکه سه سیما به روی آنتن می‌رفت و از همان زمان پخش توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرد. این سریال فضای روستایی خیالی با نام «برره» را روایت می‌کرد که کیانوش استقرارزاده (با بازی سیامک انصاری) سردبیر روزنامه‌ای در تهران، به آنجا تبعید شده بود. روستایی که هیچ نشانه‌ای از تمدن در آن نبود و سبک زندگی افراد در آن، با همه جای ایران تفاوت داشت.

«شب‌های برره» از آن دسته سریال‌های رسانه ملی بود که خیلی زود وارد فرهنگ عامه شد و بسیاری از تکه کلام‌ها، شخصیت‌ها و رفتارهایی که در آن به تصویر کشیده می‌شد، در ادبیات عمومی جامعه جاری شد. به عنوان مثال «خرزو خان» که شخصیت خیالی حاضر در فیلم بود و «نظام دو برره» (با بازی هادی کاظمی) زمانی که گرد نخود مصرف می‌کرد آن را می‌دید، به عنوان یک موجود خیالی و کسی که وجود خارجی ندارد وارد زبان عامیانه شد. حتی پول‌های عجیب و غریبی که مخصوص اهالی روستا بود نیز به عنوان مرچندایز (محصولات جانبی مربوط به آثار هنری) در سطح گسترده‌ای در بازار منتشر شد. بسیاری دیگر از رسم و رسوماتی که در این روستا انجام می‌شد نیز در همان زمان پخش به زندگی مردم ورود کرد و بسیاری به تقلید از شخصیت‌های سریال این سنت‌ها را انجام می‌دادند، اگرچه این ماجرا به مرور و پس از پایان پخش سریال کمرنگ شد و دیگر کمتر کسی دنباله‌روی آن‌ها بود.

بیشتر بخوانید:

«آرایشگاه زیبا»؛ حکایت عاشقی پردردسر «آقا اسد»
راهزنان خشن اما دوست‌داشتنی «روزی روزگاری» چگونه ستاره‌های تلویزیون شدند؟
«شهریار»؛ قصه پرحاشیه شاعری که عاشق بود
«شب دهم» ماندگارترین سریال مناسبتی تلویزیون
تقابل «پدرسالار» مقتدر و عروس طغیانگر در جعبه جادو
خاطره بازی با «پس از باران» ۲۰ سال بعد از پخش
«زیر آسمان شهر» آغاز محبوبیت مهران غفوریان در تلویزیون
قصه‌گویی به سبک شرقی در «هزاردستان» علی حاتمی
قصه‌های مسافران و رانندگان به روایت «آژانس دوستی»
«خانه سبز»؛ خانه رویایی چند نسل مردم ایران
«مردان آنجلس» سریالی که مهتاب کرامتی را به سیما و سینما معرفی کرد

بازی‌های استاندارد

مهران مدیری شبیه به بسیاری از فیلمسازان معمولا با یک گروه ثابت کار می‌کند، مخصوصا در مقابل دوربین. به همین دلیل هم اکثر بازیگران این سریال، چهره‌هایی بودند که قبل و بعد از آن هم در آثار این کارگردان حضور داشتند و همین مسئله باعث شده همه چیز به استانداردهای مدیری در سریال‌سازی نزدیک باشد. از سیامک انصاری، شقایق دهقان، محمدرضا هدایتی، سعید پیردوست، فلامک جنیدی، محمد شیری، بهنوش بختیاری، رضا شفیعی‌جم و... گرفته که بازیگران اصلی بودند تا علی کاظمی، ساعد هدایتی، اصغر حیدری، حسن شکوهی، احمد ایراندوست، فاطمه هاشمی و... که بازیگران فرعی بودند، ولی حضورشان در بسیاری از قسمت‌ها به عنوان پیشرانِ اصلی داستان بسیاری تاثیرگذار بود و اگر آن‌ها شناخت درستی از سبک کار مهران مدیری نداشتند، نمی‌توانستند همین حضورهای کوتاه و گاه‌وبی‌گاه‌شان را به درستی از آب دربیاورند.

در بین بازیگران این سریال هادی کاظمی یکی از موفق‌ترین حضورهایش در تلویزیون را پشت سر گذاشت، کسی که پیش از این به عنوان بازیگر مهمان در سریال «پاورچین» اولین همکاری‌اش با مدیری را تجربه کرده بود. کاظمی در «پاورچین» نقش «حسام دو برره» را ایفا می‌کرد، عموزاده شخصیت‌های اصلی داستان که به محل زندگی آن‌ها آمده بود و رنگ و بوی شیرینی به سکانس‌های مربوط به رسم و رسوم برره‌ای آن سریال داد. اما شخصیت «نظام دوبرره» که در «شب‌های برره» به تصویر کشید، کاراکتری جذاب‌تر و محبوب‌تر بود، کاراکتری که به مرور نقش او در سریال پررنگ‌تر شد و یکی از شخصیت‌های دوست‌داشتنی سریال نام گرفت. شخصیت «شیرفرهاد» با بازی مهران مدیری نیز یکی از شخصیت‌های دوست داشتنی این سریال بود. مدیری معمولا در سریال‌هایش نقشی محوری بازی می‌کند و در این اثر نیز ایفاگر نقش شخصیت اصلی روستای برره بود.

بیشتر بخوانید:

پوست‌اندازی جامعه ایرانی به روایت «در پناه تو»
«خونه مادربزرگه» هزار خاطره داره!
«در چشم باد»؛ حماسه «ایرانی» در ۳ مقطع تاریخی
همسفر با نرون، حسن کچل و رابین‌هود در «قطار ابدی»
همراه با «یوزارسیف» از انتهای پاه تا عزیزی مصر
سراب «خط قرمز» به امید رسیدن به هوای تازه‌تر
تماشای زندگی آدم‌هایی شبیه به ما در «خانه ما»
اثری جذاب و خوش‌ساخت برای اثبات اینکه «پهلوانان نمی‌میرند»
«مزد ترس» یکی از پرچمداران ژانر پلیسی در تلویزیون
«کلاه پهلوی» سریالی که یک دهه از عمر کارگردان فقید را گرفت!
کاکتوس و نیش و کنایه‌های رندانه‌اش به سیاسیون

نویسندگان خوب و شخصیت‌های دوست‌داشتنی

فیلم‌ها و سریال‌های کمدی معمولا بیشتر از هرچیز دیگری روی کاکل بازیگرانش می‌گردد. البته که «شب‌های برره» نیز پیرو همین قاعده بوده و بازی‌های خوب مهران مدیری، سیامک انصاری، محمدرضا هدایتی، هادی کاظمی و... در آن خیلی خوب به چشم آمد و توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرد. اما این سریال جدا از بازیگران خوب، گروه نویسندگان خوبی داشت. پیمان قاسم‌خانی سرپرست نویسندگان این سریال بود و سروش صحت، خشایار الوند، مهراب قاسم‌خانی، امیرمهدی ژوله و حمید برزگر نیز نویسندگان این پروژه بودند. نام‌هایی که هرکدام از آن‌ها سال‌ها در زمینه کمدی فعالیت کردند و در بسیاری از آثار آیتمی یا فیلم و سریال‌های طنز سینما و تلویزیون نقشی اساسی ایفا کردند. یکی از ویژگی‌های داستانی «شب‌های برره» نیش و کنایه‌های سیاسی و اجتماعی بود که در لایه‌های زیرین برخی از قسمت‌های آن به چشم می‌آمد. مواردی که نشان می‌داد نویسندگان سریال باتوجه به حواشی روز مواردی را در دل داستان گنجانده‌اند.

موسیقی دلنشین

بهرام دهقانیار از آن دست نام‌هایی است که شاید خیلی به گوش مخاطب عام سریال‌های تلویزیونی آشنا نباشد، اما آثاری که در چند دهه اخیر تولید کرده است، اکثر جزو آثار آشنا برای هر شنونده‌ای است. یکی از بهترین نمونه کارهای او آهنگسازی برای سریال «شب‌های برره» است، مخصوصا آهنگ تیتراژ آن که با صدای خود مدیری نهایی شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت. «خونه مادربزرگه»، «زیر گنبد کبود»، «پدر سالار»، «قصه‌های تابه‌تا»، «خانه سبز» و... برخی از کارهایی بودند که دهقانیار پیش از سریال کمدی مهران مدیری آهنگسازی آن‌ها را انجام داده بود و بعد از این سریال او در بسیاری دیگر از سریال‌های مدیری مثل «مرد هزار چهره»، «باغ مظفر»، «ویلای من»، «قهوه تلخ»، «در حاشیه» و... حضور داشت.

انتهای پیام/۴۱۷۳/