ظرفیت هیئت‌های اندیشه‌ورز انگیزه‌دهی شود/ برخی روندها مشوق نیستند

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ بخش نخست گفت‌وگوی تفصیلی آنا با محمدعلی نادی رئیس هیئت اندیشه‌ورز تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان (اینجا بخوانید) ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ منتشر و او اعلام کرد که نظام‌نامه و فرمت اجرایی استاندارد برای برگزاری کرسی‌های ترویجی توسط اعضای این هیئت تعریف شد و از تدوین نسخه اولیه آیین‌نامه دستیار آموزشی خبر داد.

نادی عنوان کرد که در ارتباط با مدل جنبش تولید علم بومی، مدلی را به معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه در سال ۹۹ ارائه و در ارتباط با برگزاری کرسی‌های ترویجی، چارچوب و فرم‌های ارزیابی را تهیه کردیم که به مرکز مطالعات ارسال شد و به شکلی می‌توان گفت تقریباً یک نظام‌نامه و فرمت اجرایی استانداردی را برای موضوع برگزاری کرسی‌های ترویجی تعریف کردیم.

رئیس هیئت اندیشه‌ورز تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان گفت که در زمینه تدوین نسخه اولیه آیین‌نامه دستیار آموزشی نیز هیئت اندیشه‌ورز بسیار فعال بود و پیش‌نویس این آیین‌نامه را آماده و در اختیار رئیس استان قرار داد و بعد هم با اصلاحاتی در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان ابلاغ شد.

اکنون بخش دوم گفت‌وگوی خبرنگار خبرگزاری انا با نادی رئیس هیئت اندیشه‌ورز تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان را پی‌می‌گیریم.

درس روش تحقیق باید در آزمون جامع همه رشته‌های علوم رفتاری و علوم انسانی باشد

آنا: با توجه به وظایف محول شده به هیئت در ۸ بند آیین‌نامه ابلاغی چه فعالیت‌هایی (به تفکیک بندها) صورت گرفته و چه موفقیت‌هایی حاصل شده است؟

نادی: نکته‌ای که باید در نظر داشته باشیم، این است که هیئت‌های اندیشه‌ورز بازوهای فکری و نظری معاونت علوم انسانی و هنر هستند و بازوی اجرایی نیستند؛ اما واقع‌گرایی و تجربیات گذشته، این نکته را به ما منعکس می‌کرد و می‌کند که وقتی یک ایده و برنامه در جایی وجود دارد، باید بایستیم تا عملیاتی شود و رها نکنیم، این شرط موفقیت است و اینکه صرفاً پیشنهاد بدهیم و در حد ارائه یک پیشنهاد باشد، وقتی که خودمان در آن موقعیت حاضر نباشیم، احتمال تحقق‌اش به شکلی که برنامه‌ریزی شده، خیلی کم است؛ اما می‌طلبد که حوزه‌های علوم انسانی و هنر پررنگ‌تر از قبل ورود کنند و به‌نظرم می‌رسد که نیاز باشد برای ظرفیت‌هایی که در هیئت‌ها وجود دارد، انگیزه‌دهی شود و این انگیزه‌ها به اشکال مختلف تقویت شود. برخی روندها مشوق نیستند و سلب انگیزه از افراد با انگیزه بقیه اساتید را نیز دلسرد خواهد کرد.

وقتی راجع به انگیزه صحبت می‌کنم، به‌طور مشخص نظرم صرفاً انگیزه‌های مادی نیست؛ اگرچه آنها هم دارای اهمیت زیادی هستند؛ اما اینکه روی انگیزه‌های مادی و حق الجلسات متمرکز شویم، این شاید کار درستی نباشد. برای به نتیجه رساندن بعضی از برنامه‌ها بیش از دو جلسه در هفته و شاید بالغ بر هفت تا هشت ساعت در دو روز در مقطعی که ضرورت پیدا می‌کرد، زمان می‌گذاشتیم. در مقطعی هم که ضرورت پیدا نمی‌کرد، شاید دو هفته یک‌بار یک جلسه برگزار می‌شد. وقتی روالی شکل می‌گرفت و آن روال در حال انجام بود، شاید ضرورت پیدا نمی‌کرد که بخواهیم جلسه اضافه‌تری بگذاریم. عملکرد هیئت‌ها نباید با تعداد جلسات سنجیده شود؛ بلکه باید با میزان تأثیرگذاری آنها سنجش شود. به نظر می‌رسد هیئت تکلیفی و دستوری که منتظر بخشنامه و دستورالعمل باشد، موفق نیست؛ زیرا فضای هیئت‌ها فضای تفکر و خلاقیت است. نظام انگیزه‌دهی لازم است به‌طور جدی مهندسی مجدد شود.

در حوزه رشته‌ها و به‌خصوص رشته‌های اسلامی، متقاضی رشته نهج‌البلاغه و پژوهشکده نهج‌البلاغه بودیم، متقاضی رشته مهدویت و مطالعات و پژوهش‌های مهدویت نیز هستیم. در حوزه بازبینی سرفصل‌ها در حال ساماندهی کمیته‌های تخصصی در قالب شبکه‌های موضوعی هستیم.در بعضی از قسمت‌ها آن هم به‌دلیل اینکه در جلساتی که داشتیم، اولویت‌بندی می‌کردیم که کدام یک از هشت بند آیین‌نامه می‌تواند سریع‌تر محقق شود و ما را به نتایج اثربخش‌تری برساند، روی بعضی از بندها شاید تمرکز کمتری داشتیم. به‌طور مثال موضوع اصلاح آیین‌نامه‌ها یا بخشنامه‌های آموزشی و پژوهشی به‌دلیل ناپایداربودن آنها موجب می‌شد که خیلی از پیشنهادهای خودمان را به‌صورت مستقیم و نه در قالب نامه به ادارات کل مربوط در سازمان منتقل کنیم؛ اما به دلیل اینکه یک فرایند اصلاح و بازنگری و تعالی در آن بخشنامه در حال رخ دادن بوده و هست، هنوز به سطح پایداری نرسیده که بخواهیم به بخشنامه‌های چنینی ورود پیدا کنیم؛ چراکه بلافاصله ممکن بود در طی گذر زمان با توجه به شرایط موجود که دو سالش هم در شرایط کرونا بوده است، منجر به تغییر و تحولات در بخشنامه‌ها شود و آن مقدار زمانی که گذاشته‌ایم را عملاً‌ از دست داده باشیم و نتیجه خاصی هم حاصل نشده باشد.

در بعضی از بخش‌ها نیز به‌طور مثال در حوزه پژوهش در رشته‌های علوم رفتاری، جمع‌بندی‌هایی را داشتیم مبنی‌بر اینکه درس روش تحقیق باید در آزمون جامع همه رشته‌های علوم رفتاری و علوم انسانی باشد؛ چراکه مشکل اساسی که در جنبش تولید علم بومی داریم، مبحث روش‌شناسی برای استادان و دانشجویان به‌ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی است و ضعف در این زمینه موجب می‌شود که دانش معیار مدار را نتوانید تولید کنید یا اصطلاحاً آن دانش مطلوبی را که بتواند علم نافع ایجاد کند، نتوانید تولید کنید به همین دلیل بحث‌های تخصصی زیادی برای ورود کمتر به بعضی از این بندها انجام شد و در این زمینه نشست‌هایی هم با همکاران داشتیم.

آنا: هیئت اندیشه‌ورز تا چه اندازه در بررسی مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... استان اصفهان موفق بوده و چه نتایجی حاصل شده است؟

نادی: همکاران در بررسی مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی استان اصفهان در دو سال اخیر در ارتباط با تدوین برنامه راهبردی هفتم دانشگاه آزاد اسلامی، آمایش، تدوین راهبردها در دانشگاه آزاد اسلامی و در مجموعه‌های بیرونی حضور داشتند و در احصا و جمع‌آوری مسائل نقش ایفا کردند.

نتایجی که حاصل شده طبیعتاً در برنامه‌های آتی استان اصفهان و در شناسایی راهبردها ملاحظه خواهد شد و یکی از موضوعات خیلی جدی که ابتدای گفت‌وگو به آن اشاره کردم، اصلاح و بازبینی سرفصل‌هاست. یعنی ما چهار رکن کلیدی را در برنامه کلی استان دنبال می‌کنیم، یکی موضوع اشتغال دانشجویان و بهبود فضای کسب و کار استان اصفهان است، دیگری موضوع متصل‌کردن رساله‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویان و تحقیقات استادان به مسائل استان و منطقه است که بتوانند مشکلات را حل کنند. سوم با توجه به اینکه استان اصفهان یک استان صنعتی، گردشگرپذیر و پزشکی است و در حوزه استفاده از امکانات، آزمایشگاه و کارگاه‌هایی که در استان داریم و امکانات جامع و کاملی است و متصل‌کردن این امکانات و نظام آزمایشگاهی به نیازها و تقاضاهایی که در استان وجود دارد و چهارم اینکه در آینده بتوانیم این فضای کسب و کار را به شکلی بهبود بخشیم که تحصیل در دانشگاه به‌عنوان یک مکانیزم الزامی برای ادامه‌دادن حیات اقتصادی و درآمدی و تعالی فرهنگِ سیاسی اجتماعی استان باشد، در حال دنبال‌کردن این موضوع هستیم.

سیاست‌گذاری کلی‌ای در سطح دانشگاه آزاد اسلامی استان داریم و بخش کوچکی از آن به‌عنوان هیئت اندیشه‌ورز دنبال می‌شود؛ البته این به آن معنی نیست که به‌عنوان یک جزیره جدا عمل می‌کنیم؛ بلکه وظایف هیئت در کمک به نقش دانشگاه آزاد اسلامی استان در استان و در کشور دنبال می شود.

در حوزه رشته‌ها و به‌خصوص رشته‌های اسلامی، متقاضی رشته نهج‌البلاغه و پژوهشکده نهج‌البلاغه بودیم، متقاضی رشته مهدویت و مطالعات و پژوهش‌های مهدویت نیز هستیم. در حوزه بازبینی سرفصل‌ها، اکنون در حال ساماندهی کمیته‌های تخصصی در قالب شبکه‌های موضوعی هستیم که باید ببینیم برنامه‌های آتی سازمان مرکزی چیست و در همان چارچوب، تیم‌ها و هسته‌ها را سازماندهی کنیم.

فعالیت‌ هیئت‌های اندیشه‌ورز ارزش‌گذاری شود

آنا: فرایند اجرایی وظایف هیئت اندیشه‌ورز به چه صورت بوده و آیا مصوباتی از طرف معاونت تأیید و برای اجرا ابلاغ و در واحدهای دانشگاهی عملیاتی شده است؟

نادی: بخشی که می‌توانیم خیلی پررنگ به آن اشاره کنیم، دانشکده‌های موضوعی است که براساس چارچوبی که کار کردیم، اکنون در حال کار روی آن هستیم و با اعتمادی که معاونت علوم انسانی و هنر دارد و نگاهی که «دکتر طهرانچی» و «دکتر خسروپناه» در سطح کلان در بحث تعالی دارند، واقعاً اگر خوب فهمیده شود و استان‌ها و مجموعه اداری دانشگاه این موضوع را خیلی خوب حمایت کنند، فکر می‌کنم دستاوردهای بسیار خوبی برای کشور به دست می‌آید.

نباید فراموش کنیم که اکنون بین ۶۰ تا ۷۰ درصد دانشجویان، دانشجویان رشته علوم انسانی و هنر هستند و ماهیت خیلی از مسائل خاص در جامعه که می‌تواند تبدیل به سلامت یا آسیب شود، ریشه در مباحث علوم انسانی دارد. به‌نظر می‌رسد که بیش از آنچه که اکنون توجه شده، باید توجه خاص و ویژه شود و با نگاه علوم انسانی باید به مسائل علوم انسانی نگریسته شود و این نگاه را به‌هرحال معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی دارد. به‌نظر می‌رسد ابزارهای لازم باید در اختیار معاونت قرار بگیرد. این ابزارها،‌ ابزارهای مختلفی هستند که قطعاً خود معاونت به‌خوبی تشخیص می‌دهد که باید به چه صورت باشد.

هیئت‌های اندیشه‌ورز هم، الزامات و امکاناتی نیاز دارند، باید چارچوب‌هایی برای‌شان تعریف و یکسری از فعالیت‌های‌شان ارزش‌گذاری شود که این کمتر اتفاق افتاده است.

به‌هرحال نگاه و جهان‌بینی افراد در هیئت‌های مختلف با هم متفاوت است و نمی‌توانیم همه افراد را هم با یک نگاه دسته‌بندی و طبقه‌بندی کنیم. عوامل انگیزشی مختلفی که می‌تواند منجر به این جنبش علمی در حوزه علوم انسانی و هنر شود، باید شناسایی شود و این عوامل به‌عنوان علت‌ها تقویت شود تا بتوانیم معلول آنها را که نتایجی است که معاونت در حوزه تعالی انتظار دارد، محقق کنیم. اگر صرفاً به معلول‌ها بپردازیم، به نتیجه نمی‌رسیم. مشکلاتی در این زمینه بوده که امیدوارم آنها حل و فصل شود تا به نتیجه مطلوب برسیم.

انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/