اشتغال دانش‌بنیان(۱۳)/ دهقانی اشکذری در گفت‌وگو با آنا مطرح کرد؛
تغییر روش‌های تدریس از تئوری به سوادهای نوین
راهکار رفع موانع تولید در کشور چیست؟رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد تأکید کرد: استاد دانشگاه باید با فراگیری روش‌های تدریس و سوادهای نوین مانند سواد کسب و کار، سبک آموزش را تغییر داده و دانشجو را به سمت کارآفرینی و خوداشتغالی هدایت کند.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پیام خود به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ عنوان کرد که سال تحصیلی پیش رو را با شعار «تحول در آموزش حافظه‌محور به آموزش بسترساز اشتغال دانش‌بنیان» آغاز خواهیم کرد و این رویکرد مطمئناً دانشگاه را در مسیر متعالی هدایت خواهد کرد.
دکتر محمدمهدی طهرانچی اظهار کرد که گذر از آموزش حافظه‌محور یکی از تمهیداتی است که مورد توجه دانشگاه قرار گرفته است. دانشگاه باید عملکرد متفاوت و متناسبی در شأن دانشجویان و در راستای مطالبات آنان داشته باشد. دیگر یاددهی صرف کارآمد نیست و باید به دنبال یاددهی تعالی‌بخش در آموزش باشیم و تحول در یاددهی باید در استادان نیز نمایان شود؛ بنابراین تنها آموزش مسئله ما نیست، بلکه تمرکز دانشگاه بر یادگیری تعالی‌بخش و عمیق خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
توسعه از سرمایه‌گذاری بر انسان‌ها آغاز می‌شود
پیگیری «طرح پویش» در استان گلستان با ایجاد ۱۰۷ فرصت شغلی
وی تأکید کرد که دانشگاه باید شاخص‌های کار آمادگی و مهارت‌های موردنیاز در جهان فیزیکی و سایبری را به دانشجو ارائه کند. مهارت در شاد بودن و شادماندن، مهارت زندگی اجتماعی، کارهای گروهی، تعاملات گسترده و ... از آموزش نشئت می‌گیرد. آموزش امروز نیازمند تغییر ماهیت است و باید محیط دانشگاه به فضایی جذاب برای دانشجویان تبدیل شود.
خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت در پرونده‌ای با عنوان «اشتغال دانش‌بنیان» و در گفت‌وگو با رؤسای واحدهای دانشگاهی به تبیین شعار سال تحصیلی ۱۴۰۰/۱۴۰۱ دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته است که در این شماره گفت‌وگو با محمدرضا دهقانی اشکذری رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد را می‌خوانیم.
آنا: با توجه به شعار سال جدید تحصیلی دانشگاه آزاد اسلامی با عنوان «تحول در آموزش حافظه‌محور به آموزش بسترساز اشتغال دانش‌بنیان» ملزومات تحقق این شعار را چه می‌دانید؟
دهقانی اشکذری: در آستانه چهلمین سالگرد تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی که این دانشگاه به درختی استوار و تنومند تبدیل شده، انتظار جامعه آن است که رسالت دانشگاه به نسل سوم و چهارم تغییر یابد.
دکتر طهرانچی براساس مأموریت محوله از سوی مقام معظم رهبری با تدوین برنامه راهبردی تحول و تعالی دانشگاه به‌درستی این مسیر را طراحی و تدوین کرده است.
دانشگاه‌های نسل اول که صرفاً آموزش حافظه‌محور را ارائه می‌کردند و در نسل دوم که پژوهش هم در کنار آن قرار گرفت، کاملاً کارکرد خود را از دست داده‌اند و این ناکارآمدی در انتخاب نکردن رشته بیش از ۵۰ درصدی متقاضیان کنکور و لشکر دانش‌آموختگان بیکار کاملاً مشاهده می‌شود.
یگانه راه کارآمدی دانشگاه، تغییر نقش دانشگاه مبتنی بر کسب و کارهای حاصل از شرکت دانش‌بنیان است که در سند اشتغال به‌درستی در ایجاد ساختار جدید دانشگاه پیش‌بینی و اجرایی شده است.
بیشتر بخوانید:
ترسیم نقشه راه اشتغال با اشتراک مهارت دانشجویان
تحول در آموزش حافظه‌محور با ایجاد انگیزه تغییر در دانشگاهیان
چهار عنصر استاد، دانشجو، محتوا و ساختار باید در برنامه راهبردی تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی دچار تغییر و تحول درونی شود. در بخش ساختار، ایجاد سراهای نوآوری- که استان یزد دو مورد را آماده‌سازی کرده است- تقویت مراکز رشد در مسیر ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز رشد اقماری، شتاب‌دهنده‌ها، بازارچه‌های کارآفرینی و مراکز خلّاقیت و نوآوری ازجمله ملزومات اساسی است که قطعاً دانشگاه آزاد اسلامی از همه مراکز آموزش عالی کشور از این حیث پیشروتر است.
در عرصه محتوا نیز باید متون درسی را از آموزش‌های نظری به سمت آموزش‌های مهارت‌محور تغییر داد که دانشکده مهارت و کارآفرینی دانشگاه به‌خوبی این مهم را طراحی و اجرا کرده است. استادان هم باید نقش خود را از یک استاد و معلم گوینده به نقش منتور و مربی تغییر دهند و در عرصه مهارت، شاگردپروری کنند.
از سوی دیگر دانشجویان نیز باید با ایده‌پردازی، تیم‌سازی و کسب مهارت‌ها، توانمندسازی خود را در این تغییر مهم ارتقا دهند. فضاهای مهم دانشگاه باید به فضای کار اشتراکی تبدیل شود و مدارک جای خود را به محصولات و شرکت‌های دانش‌بنیان و حل مسائل صنعت و جامعه بدهند.
گذر از آموزش حافظه‌محور با تغییر باور استادان
آنا: گذر از آموزش حافظه‌محور چگونه ممکن است و در این راستا دانشگاه به‌ویژه استادان باید چه عملکردی داشته باشند تا این امر محقق شود؟
دهقانی اشکذری: استاد دانشگاه باید با فراگیری روش‌های تدریس و سوادهای نوین مانند سواد تجارت و کسب و کار، سواد مالی، سواد ارتباط و تیم‌سازی، سبک آموزش را تغییر دهد. استاد اگر بخواهد دانش‌آموخته‌ای توانمند تربیت کند که در جامعه منتظر استخدام نباشد باید به جای آموزش صِرف در کلاس و ارائه کتاب و جزوه با تیم‌سازی، بازدیدهای میدانی، دعوت از صاحبان تجربه و کارآفرینان موفق در کلاس‌ها، دانشجو را به سمت کارآفرینی و خوداشتغالی هدایت کند.
این هدایت مستلزم تغییر باورهای استادان و جوشش از درون است تا کوشش از بیرون اتفاق بیفتد. استاد باید الگوی عملی باشد که دانشگاه آزاد اسلامی در آئین‌نامه‌های جدید خود با تعریف استاد فناور و شاخص‌های آن، بستر و مشوق‌ها را ایجاد و ابلاغ کند.
شاگردپروری یا منتورینگ مستلزم استاد اخلاق‌مدار، مهارت‌محور و خداباور است تا دانشجو را مانند امانتی الهی به رشد و تعالی برساند و با تربیت چند بُعدی او را راهبری کند.
آنا: برای تحقق یاددهی مهارت به دانشجویان علاوه بر آموزش، چه تمهیداتی اندیشیده و چه امکاناتی را فراهم کرده‌اید؟
دهقانی اشکذری: برای تحقق یاددهی مهارت باید سبک آموزش از آموزش یکطرفه استاد به دانشجو به تنوع روش‌های آموزش تغییر پیدا کند، یعنی استاد ابتدا در فرآیند آموزش مشارکت داشته باشد، دوم در کنار آموزش، پروژه‌هایی مانند مطالعه موردی و یادگیری در محل اضافه شود و سوم اینکه باید روش حل مسئله در آموزش مورد استفاده قرار گیرد، به‌عنوان مثال آموزش را با طرح یک سؤال و مشکل آغاز کرده و پاسخ‌ها را توسط دانشجو ارائه کنیم و قطعاً تغییر محتوای دروس بسیار مهم است؛ چراکه علوم نظری و محض زمینه مهارتی ندارند و باید در تدوین رشته‌های جدید مهارتی برنامه‌ریزی شود.دانشجویان باید با ایده‌پردازی تیم‌سازی و کسب مهارت‌های توانمندسازی خود را در این تغییر مهم ارتقا دهند. فضاهای مهم دانشگاه باید به فضای کار اشتراکی تبدیل شود و مدارک جای خود را به محصولات و شرکت‌های دانش‌بنیان و حل مسائل صنعت و جامعه بدهند.
ایجاد کارگاه‌های مهارتی در حوزه عمران، برق، نساجی، متالوژی و هنر ازجمله اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد در این عرصه بوده است، به عنوان مثال وقتی کارگاه نساجی و پوشاک در واحد یزد راه‌اندازی شد، تعداد زیادی دانشجو جذب این رشته شده و همزمان با تحصیل در کارگاه تولید لباس کار کرده و کسب مهارت می‌کنند و جالب‌تر اینکه شرکت‌های بزرگ مانند یزدبافت اعلام آمادگی کرده‌اند که دانشجوی مقطع لیسانس را در سال‌های آخر تحصیل بورسیه کرده و علاوه بر پرداخت شهریه به‌کارگیری کنند.
آنا: برای اینکه محیط دانشگاه به فضایی جذاب برای دانشجویان تبدیل شود چه برنامه‌هایی دارید؟
دهقانی اشکذری: برای جذابیت فضا در نخستین اقدام یکی از استادان برجسته دانشکده هنر را به‌عنوان مشاور هنری ریاست منصوب کرده و با تشکیل کارگروهی متشکل از استادان و دانشجویان با جمع‌آوری طرح‌ها، زیباسازی محیطی را در دستور کار قرار داده‌ایم.
تعویض تابلوهای چندساله تکراری و جایگزینی آن با آثار هنری استادان و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد از جمله تصمیمات مناسبی است که علاوه بر جذابیت فضای دانشگاه، موجب تشویق هنرمندان واحد یزد شده است.
ازجمله فعالیت‌های دیگر در عرصه جذاب‌سازی محیط دانشگاه، اجرای طرح‌های کم‌هزینه در فضای سبز دانشگاه بوده و مهم‌تر از عوامل ظاهری و فیزیکی، ایجاد فضای همدلی و نشاط بین دانشجویان است که در حال آماده‌سازی دانشگاه برای حضور دانشجویان بعد از کرونا هستیم.
فعال‌سازی مجدد کانون‌های هنری و نشاط‌آور در عرصه‌های طنز و تئاترهای دانشجویی ازجمله این برنامه‌هاست. برگزاری جشنواره‌های ورزشی در هرشته‌های بسیار متنوع بین کارکنان و دانشجویان نیز تأثیری ارزشمند داشته است و کارمند و استاد با نشاط و خوش‌برخوردی، محیط را برای دانشجو جذاب می‌کنند.
تکمیل زنجیره ایده تا پدیده در دستور کار دانشگاه آزاد اسلامی یزد
آنا: فعالیت‌های دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد را چگونه ارزیابی می‌کنید و تا چه اندازه در تحقق شعار سال مفید خواهد بود؟
دهقانی اشکذری: با وجود تعدادی شرکت بسیار موفق در عرصه روباتیک، فاصله زیادی با فعالیت‌های دانش‌بنیان داریم؛ البته آمار کشور نشان می‌دهد در مجموع تولیدات دانش‌بنیان کمتر از یک درصد تولید ناخالص ملی است. در یزد راه‌اندازی مرکز نوآوری پوشاک و سرای نوآوری روباتیک قطعاً بستر عالی برای توسعه این فعالیت‌هاست.
بیشتر بخوانید:
دانشجویان چگونه به فراگیری مهارت‌های جدید رومی‌آورند؟
تغییر سرفصل‌های درسی با تأکید بر آموزش عملی و کارگاهی
استراتژی‌هایی برای گذر از آموزش حافظه‌محور
تکمیل زنجیره ایده تا پدیده، مهم‌ترین دستور کار دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد است که البته با نگاه استانی قابل انجام بوده و ایجاد انگیزه بیشتر در استادان از طریق مشارکت حقوقی در فعالیت‌های دانش‌بنیان امکانپذیر است که صراحتاً به استادان اعلام شده تا با امنیت ذهنی بیشتر به این سمت حرکت کنند.
ایجاد جایگاه نظام دریافت طرح‌ها و پیشنهادات از جمله فعالیت‌های اخیر است تا ایده‌ها ثبت و مستند شود. تأسیس مراکز رشد اقماری در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد از جمله برنامه‌های جدی است که قطعاً در تحقق شعار سال و رونق تولید اثرگذار است؛ اگر دانشگاه موانع ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان به‌خصوص در عرصه تجاری‌سازی و بازاریابی را کاهش دهد، موانع تولید در کشور نیز کاهش خواهد یافت.
نکته آخر و کلیدی در این عرصه، ترویج فرهنگ مدیریت مجازی است، به‌طوری که اگر استادان و مدیران باور نداشته باشند که با توکل بر خدا می‌توان موانع بزرگ را از سر راه برداشت، چنانکه خداوند وعده فرموده است: «کَم مِن فِئَةٍ قَلیلَةٍ غَلَبَت فِئَةً کَثیرَةً»، قطعاً اتفاق بزرگی نخواهند افتاد هرچند امکانات را زیاد کنیم.
گمشده امروز توسعه دانشگاه به عنوان مرکز تحول در کشور، تزریق فرهنگ جهاد و تلاش است که در هشت سال دفاع مقدس تجربه شده است، امیدواریم بتوانیم با توکل، برنامه‌ریزی و تلاش به اهداف بلند نظام دست یابیم.
انتهای پیام/۴۰۷۸/۴۰۶۲/
انتهای پیام/
توسط متخصصان یک شرکت دانش‌بنیان؛
