۱۱ مؤلفه برای بهینهسازی آموزش مهارتمحور
گروه استانهای خبرگزاری آنا؛ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پیام خود به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ عنوان کرد که سال تحصیلی پیش رو را با شعار «تحول در آموزش حافظهمحور به آموزش بسترساز اشتغال دانشبنیان» آغاز خواهیم کرد و این رویکرد مطمئناً دانشگاه را در مسیر متعالی هدایت خواهد کرد.
دکتر محمدمهدی طهرانچی اظهار کرد که گذر از آموزش حافظهمحور یکی از تمهیداتی است که مورد توجه دانشگاه قرار گرفته است. دانشگاه باید عملکرد متفاوت و متناسبی در شأن دانشجویان و در راستای مطالبات آنان داشته باشد. دیگر یاددهی صرف کارآمد نیست و باید به دنبال یاددهی تعالیبخش در آموزش باشیم و تحول در یاددهی باید در استادان نیز نمایان شود؛ بنابراین تنها آموزش مسئله ما نیست، بلکه تمرکز دانشگاه بر یادگیری تعالیبخش و عمیق خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
توسعه از سرمایهگذاری بر انسانها آغاز میشود
پیگیری «طرح پویش» در استان گلستان با ایجاد ۱۰۷ فرصت شغلی
وی تأکید کرد که دانشگاه باید شاخصهای کار آمادگی و مهارتهای موردنیاز در جهان فیزیکی و سایبری را به دانشجو ارائه کند. مهارت در شاد بودن و شادماندن، مهارت زندگی اجتماعی، کارهای گروهی، تعاملات گسترده و ... از آموزش نشئت میگیرد. آموزش امروز نیازمند تغییر ماهیت است و باید محیط دانشگاه به فضایی جذاب برای دانشجویان تبدیل شود.
در راستای تحقق اشتغال دانشبنیان، تربیت نیروی کار آموزشدیده بسیار حائز اهمیت بوده و نیاز به توسعه مهارت و توانمندی نیروی انسانی در آموزشهای فنی و حرفهای و بازنگری در نظام آموزشی مدنظر است.خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت در پروندهای با عنوان «اشتغال دانشبنیان» و در گفتوگو با رؤسای واحدهای دانشگاهی به تبیین شعار سال تحصیلی ۱۴۰۰/۱۴۰۱ دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته است که در این شماره گفتوگو با محمدرضا قائدی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس را میخوانیم.
آنا: با توجه به شعار سال جدید تحصیلی دانشگاه آزاد اسلامی با عنوان «تحول در آموزش حافظهمحور به آموزش بسترساز اشتغال دانشبنیان» ملزومات تحقق این شعار را چه میدانید؟
قائدی: اشتغال دانشبنیان در واقع محصول ساختارهای اقتصادی دانشمحور بوده که این ساختار، خود از دو جنبه مد نظر است، نخست، توسعه اشتغال از طریق نوآوری در بخشهای مختلف اقتصادی، دوم، ایجاد شرکتهای دانشبنیان که خود عامل توسعه اشتغال برای نخبگان و افراد عادی محسوب میشود. در این بین مؤلفههای اصلی در اشتغال دانشبنیان، توجه به شرکتهای دانشبنیان، توسعه نرمافزارهای صنایع موجود و ایجاد صنایع هایتک است.
در راستای محققشدن اشتغال دانشبنیان نیز تربیت نیروی کار آموزشدیده بسیار حائز اهمیت بوده و نیاز به توسعه مهارت و توانمندی نیروی انسانی در آموزشهای فنی و حرفهای و بازنگری در نظام آموزشی مدنظر است. توسعه پایدار از پیامدهای اشتغال دانشبنیان است که خود شامل پایداری اجتماعی، پایداری اقتصادی و پایداری زیست محیطی است. از دیگر پیامدهای این نوع اشتغال، رشد اقتصادی شامل افزایش قدرت خرید و افزایش تولید ناخالص داخلی است.
یکی دیگر از پیامدهای اشتغال دانشبنیان امید و شوق به زندگی است، تولید و خدمات نوآورانه شامل تولید محصول جدید، خدمات نو و خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات را هم میتوان از پیامدهای این نوع اشتغال ذکر کرد. توسعه شرکتهای دانشبنیان، توسعه دانش نیروی انسانی، توسعه مهارت و توانمندی نیروی انسانی، حقوق مالکیت معنوی آموزش پژوهشمحور و عمومی کردن تحقیق و پژوهش از نکات حائز اهمیت این بخش است.
تغییر در نگرش آموزش و تربیت کشور
آنا: گذر از آموزش حافظهمحور چگونه ممکن است و در این راستا دانشگاه بهویژه استادان باید چه عملکردی داشته باشند تا این امر محقق شود.؟
قائدی: با توجه به اینکه جامعه ما، جامعه سنتی و سنتگراست و بر حافظهمحوری تأکید میکند؛ بنابراین برای اصلاح این رویکرد نیاز به تغییر در نگرش آموزش و تربیت داریم. در طول سالهای متمادی تدریس به شیوه آموزشمحور، ثابت شده که آموزش حافظهمحور دارای مضراتی است ازجمله؛ حافظهمحوری موجب حذف خلاقیت و پویایی در دانشاندوزی میشود.
بیشتر بخوانید:
تغییر روشهای تدریس از تئوری به سوادهای نوین
ترسیم نقشه راه اشتغال با اشتراک مهارت دانشجویان
تحول در آموزش حافظهمحور با ایجاد انگیزه تغییر در دانشگاهیان
نگاه ناقص و جزئینگر چالش دیگر حافظهمحوری است. حافظهمحوری نگاه تثبیتشده دارد نه تغییرکننده؛ بنابراین برای انتقال جامعه دانشگاهی و آموزشی از حافظهمحوری به مهارتمحوری، نیازمند مهندسی روشها هستیم. در این راستا باید شاخصها را به فراخور جامعه امروز تشخیص داد و بهتدریج به تغییر مؤلفههای شکلگرفته در قالب سنتی روی آورد، استادان و شاکله مدیریتی دانشگاه باید پیشتاز عرصه تغییر این شیوه و تبدیل آن به ساختار آموزش خلاقمحور و دانشبنیان محور باشند و این محقق نمیشود مگر با ایجاد نگاه دلسوزانه و مدبرانه به سیستم آموزشی و تا زمانی که مدرسان دروس بهخصوص دروس دانشگاهی، خود را موظف ندانند که ذهن دانشجو را به خلاقیت وادار کنند، تغییر این رویه ممکن نمیشود؛ بنابراین باید در وهله اول استادان باور کنند که مهارتآموزی و رشد خلاقیت دانشجو، نقطه آغاز رهایی او از قید مدرکگرایی است.
۱۱ مؤلفه برای بهینهشدن آموزش مهارتمحور
آنا: برای تحقق یاددهی مهارت به دانشجویان علاوه بر آموزش، چه تمهیداتی اندیشیده و چه امکاناتی را فراهم کردهاید؟
قائدی: در دانشگاههای نسل چهارم علاوه بر رسالت آموزشی، باید تغییراتی در آموزش نظری به وجود آید و آن اضافه شدن آموزشهای عملی و مهارتی و نهایتاً کارآفرینی است. بر همین اساس دانشگاههای نسل چهارم طبق بیانیه گام دوم و تأکید مقام معظم رهبری و توجه به جوانان و دوری از مدرکگرایی صرف، رسالتشان تغییر کرده و به سمت مهارتورزی و پرورش نیروی ماهر و توجه به خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی است. دانشگاهها اکنون به این سمت حرکت کرده و نیاز به انقلاب آموزشی با مفاهیم و ادبیات بالا دارند.
در این شرایط برای بهینهشدن آموزش مهارتمحور باید «نیازسنجی منطقی منطبق با امکانات سختافزاری در محیط موجود برای هر منطقه شکل بگیرد تا بتوان توسعه کانونها و مدارس مهارتی توانمند را از سطوح پایین تا سطوح بالایی دانشگاهی مدنظر قرار داد.»، «رشتههای مرتبط با ظرفیت بومی محلی در هر منطقه با توجه به گوناگونی ساختار مناطق کشور گسترش یابد.»، «رشتههای هنرستانی با عقد تفاهمنامه ملی با دستگاههای بالاسری در راستای گسترش هنرستانهای همجوار واحدهای دانشگاهی گسترش یابد.» «پیشنهاد طرح مدرک ضمیمه مهارتی» (در این طرح هر دانشجو میتواند یک مدرک ضمیمه علاوه بر مدرک اصلی داشته باشد که با عقد تفاهمنامه با وزارت کار اولویت اشتغال را ایجاد کند.)، «پیشنهاد تسهیلات مالی و تفاهمنامه همکاری با بانکها برای سرمایهگذاری واحدهای دانشگاهی در فعالیتهای مهارتی و اشتغالزایی.»
«توسعه مدارس عالی مهارتی» (که در تمام حوزهها میتواند ورود کند)، «پرورش استادان ماهر» (که در این خصوص نیاز به برگزاری دورههای مهارتی در تمام سطوح است)، «بهکارگیری تکنولوژی آموزشی نوین با رویکرد مهارتی در دانشگاهها بعد از کارکردهای آموزشی قبلی»، «تجهیز کارگاههای فنی و حرفهای و آزمایشگاهها که در اغلب واحدهای دانشگاهی وجود دارد؛ اما بلااستفاده است» (این کارگاهها میتوانند در حل مشکلات جامعه مؤثر باشند.)، «توجه به دانشجویان ماهر و سیاست تشویقی برای دانشآموزان و دانشجویان خلاق نوآور با تخفیفات شهریه و امتیازات دیگر برای ایشان و متقابلاً امتیازاتی برای دانشگاهها» و «رویکرد قوی با همراهی و حمایت با تأکید بر فکرپروری به جای ذهنپروری» (که از فرایند توجه به خلاقیت توسعه نوآوری و گسترش کارآفرینی ناشی شود.) از دیگر مؤلفهها برای بهینهشدن آموزش مهارتمحور است.
توسعه پایدار از پیامدهای اشتغال دانشبنیان است که خود شامل پایداری اجتماعی، پایداری اقتصادی و پایداری زیست محیطی است.در این راستا برخی اقدامات و فعالیتها در دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس صورت پذیرفته که عبارتند از تهیه ۲۰ طرح مهارتی در قالب توسعه مدرسه عالی مهارت که برای ایجاد آن بیش از ۶ ماه تلاش و پروپوزال نهایی آن آماده شده است، درخواست رشتههای مهارتی کاردانی و کارشناسی با سرفصلهای مهارتی محض که خوشبختانه آغاز شده است، مذاکرات و تفاهمنامههایی مانند شرکتهای صنعتی خانه کارگر، فنی و حرفهای، نظام مهندسی و همیاری شهرداریها، توسعه و راهاندازی بخشهایی در اغلب مدارس استان با عنوان شهر مشاغل برای دانشآموزان بهمنظور تشویق فکر مهارتی.
آنا: برای اینکه محیط دانشگاه به فضایی جذاب برای دانشجویان تبدیل شود چه برنامههایی دارید؟
قائدی: یک از موارد مهم جذب دانشجو وجود جذابیت محیطی در دانشگاه است که در این راستا اهتمام به برگزاری جشنواره دانشجویان برتر در زمینههای مهارتی، هنری، فرهنگی و برگزاری فستیوالهای هنری و فرهنگی در دانشگاه مدنظر است و برنامهریزیهای جامعی در این راستا تدوین شده تا دانشجویان بتوانند در زمینه هنرها و خلاقیتها و مهارتهای خویش با هم به رقابت بپردازند و توانمندیهای خود را به منصه ظهور بگذارند.
جشنواره صنایع خلاق که از طرف معاونت فرهنگی دانشجویی و به ابتکار «دکتر جهانبین» در سطح ملی برگزار شد؛ فرصتی فراهم آورد تا در مراکز استان بانک اطلاعاتی از دانشجویانی که در رشتههای مختلف، مهارت دارند، ایجاد شود و این مهم فرصت خوبی برای برگزاری نمایشگاههایی در دانشگاه و خارج از دانشگاه است و دانشجویان میتوانند آثار خود را به نمایش بگذارند. این فرصت موجب میشود که هم برای دانشگاه زمینه کسب درآمد ایجاد شود و هم برای دانشجویان. ایجاد کارگروه و آموزشهای مقدماتی تا پیشرفته و ایجاد بازارچههای دائمی از محصولات هنری و صنایع دستی در دانشگاه و خارج از محیط دانشگاه هم میتواند پویایی و تحرک را در دانشجویان و محیط دانشگاه ایجاد کند.
معرفی و برگزاری جشنوارهها بهمنظور شناسایی افرادی که مهارتهای گوناگون دارند از موارد دیگری است که سطح جذابیت دانشگاه را برای دانشجویان افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید:
دانشجویان چگونه به فراگیری مهارتهای جدید رومیآورند؟
تغییر سرفصلهای درسی با تأکید بر آموزش عملی و کارگاهی
استراتژیهایی برای گذر از آموزش حافظهمحور
توسعه سراهای نوآوری تخصصی و خانههای خلاق در دستور کار
آنا: فعالیتهای دانشبنیان واحد شیراز را چگونه ارزیابی میکنید و تا چه اندازه در تحقق شعار سال مفید خواهد بود؟
قائدی: در راستای دستیابی به دانشگاههای نسل سوم و چهارم، یعنی دانشگاههای کارآفرین و فناور، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز نیز با توسعه فعالیتهای تحقیقاتی، مراکز تحقیقاتی و فعالیتهای فناوری و دانشبنیان مرکز رشد واحدهای فناور خود، توانسته است به طراحی و تولید محصولات دانشبنیان متعددی که برخی از آنها در سطح نیمه صنعتی و یا صنعتی، مورد بهرهبرداری قرار گرفته است، دست پیدا کند.
با توجه به سیاستهای اخیر دانشگاه آزاد اسلامی در توسعه کارآفرینی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان، واحد دانشگاهی شیراز نیز با اخذ مجوزهای لازم و برنامهریزی صورت گرفته، توسعه سراهای نوآوری تخصصی و خانههای خلاق را در دستور کار خود قرار داده است تا علاوه بر بسترهای موجود با استفاده از حمایتهای مادی و معنوی قابل انجام، گامی بلندتر در توسعه کارآفرینی و فناوری بردارد.
در این راستا میتوان برخی از طرحهای تحقیقاتی، نیمه صنعتی و صنعتی مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز ازجمله موارد زیر را نام برد:
- دستگاه تصفیه پساب به روش ECF (ECF waste water treatment)
- دستگاه خشک کن انجمادی – خلاء (Freeze Dryer)
- دستگاه خشک کن مادون قرمز (IR - Dryer)
- دستگاه آزمایشگاهی و نیمه صنعتی تولید نانوایان یا الکتروریسی (Electrospinning Machine)
- دستگاه تولید ازن (Ozone Generator)
- دستگاه ضدعفونی تجهیزات با ازن (Ozone Disinfector Machine)
- دستگاه ضدعفونی هوا با پلاسما (Plasma Air Purifier)
- دستگاه ضدعفونی آب با نور فرابنفش (UV-Water treatment System)
- دستگاه باکتری زدایی هوا با نور فرابنفش (UV Air Purifier)
- دستگاه دتکتور گاز فرمالین
- دستگاه اندازه گیری ضریب هدایت گرمایی مایعات
- تولید انواع نانو کاتالیست های پایه اکسید روی
- تولید انواع نانو کاتالیست های پایه دی اکسید تیتانیوم
- ساخت دستگاه تقطیر مولکولی
- دستگاه تولید نانوذرات به روش APD
معرفی و برگزاری جشنوارهها بهمنظور شناسایی افرادی که مهارتهای گوناگون دارند از مواردی است که سطح جذابیت دانشگاه را برای دانشجویان افزایش میدهد.
ازجمله دیگر محصولات دانشبنیان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز در این راستا، میتوان موارد زیر را نیز ذکر کرد.
- دستگاه آب شیرینکن خورشیدی
- سامانه نیمهخودکار بازرسی غیرمخرب اتصالات پلیاتیلنی
- سیستم آزمایشگاهی تست fluidized bed
- مونوپمپ
- ست آپ تست توپک سرد
- نمونه اولیه کنتور توربینی
- دستگاه تست عملکرد چرخدنده
- سامانه NDT صوتی چرخدنده
- استخراج ماده دارویی فیتول و آلفا ترپین ال از گیاه دارویی استبرق (برای بیماری پوستی سالک)
- استخراج ماده دارویی آنتول از گیاه گلپر با استفاده از دی اکسیدکربن فوق بحرانی
- بستهبندی فعال زیست تخریب پذیر جهت نگهداری ماهی
- داربست نانوکامپوزیتی جایگزین بافت استخوانهای ریز
- دستگاه ترموسیفون دو فازی
- نمونه آزمایشگاهی دستگاه تصفیه فاضلاب خاکستری به روش MBR
- نانوهیبرید پنتااکسید وانادیوم/نقاط کربنی
- نانوساختارهای گرافن تزئین شده با نانوکلاسترهای اکسید مس
- عصاره رازک
- سیستم آزمایشگاهی ونتوری و سازنده جریان دو فازی
علاوه بر موارد اشاره شده با حمایت هستهها و واحدهای فناور مستقر در مرکز رشد واحدهای فناور واحد دانشگاهی شیراز، برخی محصولات دانشبنیان زیر به تولید اولیه نمونه مهندسی رسیده و برخی نیز در حال تولید انبوه و بازاریابی هستند:
- دستگاه قرص خردکن
- سیستم ضد سرقت خودرو
- دستگاه لایه بردار بافتهای سرطانی
- دستگاه نگهدارنده اعضا و بافت قطع شده
- دستگاه اسپکتروفتومتر
- سیستم اندازهگیری آنلاین تشخیص آب
-طراحی وتولید دستگاه تستر سیم کشی و شبیهساز سنسورها
-طراحی وتولید دیاگ لمسی ۷ اینچی پرتابل جهت عیبیابی خودروهای روز دنیا
- سامانه آموزشی روانشناختی کارآفرینی و شغلی
- سامانه آموزشی رشد و توسعه استارتآپ از دیدگاه علم روانشناسی
- سامانه و اپلیکیشن پرورش استعدادهای ورزشی استعداد برتر
- سامانه کارت منزلت سالمندی شیراز
- اپلیکیشن خدمات اجتماعی شیرازبان
-ضدعفونی کننده سطوح نانو
- نانوجاذبهای MOF شامل:MOF_۵,AlF'Mil۵۳'C
-شبکه تجارت اجتماعی دومینو
-صرافی همتا به همتا ارز دیجیتالهای بیت کوین
-پلتفرم جامع آموزش مجازی سادآموز
- طراحی و ساخت پنجرههای متحرک که از تلفیق دو عملکرد پنجره و پرده کرکره در قالب یک پنجره با قابلیت کنترل و تنظیم نور طبیعی است.
علاوه بر فعالیتهای ذکرشده، واحد دانشگاهی شیراز با اجرای طرح پویش (اشتغال همزمان با تحصیل دانشجو) با توسعه مهارتآموزی دانشجویان در حین تحصیل در محیط واقعی کار، سعی خواهد کرد تا با آموزشهای مهارتمحور برای دانشجویان و ایجاد ارتباط نزدیکتر با صنعت و جامعه، علاوه بر ایجاد اشتغال برای فارغالتحصیلان و تلاش در استعدادیابی دانشجویان، بخشی از هزینه تحصیل دانشجویان شرکتکننده در این طرح را از طریق صنعت و جامعه تأمین کند.
انتهای پیام/۴۰۶۲/
انتهای پیام/