چالش‌های پیش روی وزیر آموزش‌وپرورش دولت سیزدهم؛
شناخت پیچیدگی‌های نظام آموزش‌وپرورش به تجربه نیاز دارد
وزارت آموزش وپرورش به عنوان یکی از مهمترین دستگاه‌های کشور همیشه با چالش‌هایی در حوزه برنامه‌ریزی و کارکرد ساختاری مواجه بوده و انتخاب وزیر مربوطه به یکی از دغدغه‌های کارشناسان تبدیل شده است.
به گزارش خبرنگار آموزش وپرورش گروه جامعه خبرگزاری آنا، وزارت آموزش وپرورش به عنوان یکی از مهمترین دستگاه‌های کشور همیشه با چالش‌هایی در حوزه برنامه‌ریزی و کارکرد ساختاری مواجه بوده و انتخاب وزیر مربوطه به یکی از دغدغه‌های کارشناسان تبدیل شده است. متخصصان حوزه آموزشی معتقدند فردی باید اداره این وزارتخانه را عهده‌دار شود که از مشکلات درهم‌تنیده آن آگاه باشد و قدرت ایجاد تحول در ساختار آن را داشته باشد.
یا توجه به روی کار آمدن دولت سیزدهم، حسین باغ‌گلی گزینه پیشنهادی این دولت برای وزارت آموزش‌وپرورش است که برنامه‌هایش را با شعار توانمند شدن برای زیست مومنانه و انقلابی ارائه داده است.
آن‌چه در این حوزه که مسئولیت تربیت جوانان آینده را بر عهده دارد حائز اهمیت است رفع مشکلات پیشین و برنامه‌ریزی برای ایجاد تحول در این حوزه است.
در همین خصوص ابراهیم سحرخیز معاون اسبق آموزش متوسطه و کارشناس آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا، در مورد چالش‌های پیشرو وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش می‌گوید: «آموزش‌وپرورش امروز به ایدئولوژی نیاز ندارد و فردی‌که سکاندار آن می‌شود باید شناختی عمیق از پیچیدگی‌های آموزش‌وپرورش داشته باشد تا بتواند در این نظام تحول ایجاد کند.»
وی بابیان این‌که آگاهی از نحوه اداره مدارس چند پایه روستایی، مشکلات دوره‌های مختلف تحصیلی، کیفیت و عدالت در آموزش و کمبود، بحث رتبه‌بندی، مطالبات معیشتی و صنفی معلمان، معضلاتی که در مسیر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان وجود دارد، بحث کنکور و مهارت‌آموزی نقش مهمی در ایجاد تحول دارند می‌افزاید: «امسال در حدود ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته می‌شود و سال گذشته هم همین تعداد بازنشسته شد و از طرفی ما در حدود ۳۰۰ هزار معلم کم داریم و این مسئله‌ای است که باید پیگیری شود.»
بیشتر بخوانید:
سرانجام بازگشایی مدارس در سال تحصیلی آینده چه می‌شود؟
گزینه پیشنهادی آموزش و پرورش دارای رویکرد تحولی است
جزئیاتی از برنامه پیشنهادی وزیر آموزش و پرورش دولت سیزدهم
این کارشناس آموزش پرورش به موضوع اجرای رتبه‌بندی معلمان و ترمیم بودجه آموزش‌وپرورش و اجرایی شدن سند تحول در این حوزه اشاره می‌کند و می‌گوید: «سال‌هاست در خصوص این موارد گفتار درمانی می‌شود و برنامه‌های تکراری برای تحول در این حوزه ارائه می‌شود و در نهایت هیچ اقدامی صورت نمی‌گیرد.»
وزیر آموزش‌وپرورش باید شناخت عمیقی از مسائل و مشکلات آموزش‌وپرورش داشته باشد
سحرخیز عنوان می‌کند: «وزیر این حوزه باید شناخت عمیقی از مسائل و مشکلات آموزش‌وپرورش داشته باشند زیرا آموزش‌وپرورش همیشه مسائل و مشکلات پیچیده‌ای دارد و اگر قرار باشد ما هشت سال دیگر آزمون و خطا کنیم و حل مشکلات را در بالا بردن تراکم کلاس‌ها و اضافه‌کار کردن معلمان و ادغام کلاس‌ها ببینیم نتیجه اش می‌شود عقب‌گردی که در آزمون‌های بین‌المللی داشتیم.»
وی ضمن عنوان این‌که ۳۵ درصد دانش‌آموزان وقتی از کلاس ششم ابتدایی به کلاس هفتم می‌روند، هنوز سواد خواندن و نوشتن ندارند ادامه می‌دهد: «همین امر موجب می‌شود بارتبه‌های پایین در المپیادهای جهانی با سقوط آزاد مواجه شویم که ریشه در بحث کیفیت آموزشی دارد.»
این کارشناس آموزش‌وپرورش با تاکیدبر این‌که برنامه وزیر پیشنهادی در خصوص کاهش هزینه‌های آموزش‌وپرورش همان مسیری است که دولت روحانی در ۸ سال گذشته رفت عنوان می‌کند: «موضوع خرید خدمات آموزشی و کاهش هزینه‌های آن در نهایت منجربه خصوصی‌سازی و برون‌سپاری آموزش‌وپرورش ختم می‌شود که اولاً در تباین آشکار با قانون اساسی است و مردم اجازه نخواهند داد که بهداشت و آموزش را که دو حق مسلم مردم است از آنها گرفته شود.»
سحرخیز اظهار می‌کند: «در دوران روحانی میزان مدارس غیردولتی دو برابر شد و تعداد دانش‌آموزان مدارس غیردولتی که در سال ۹۲ یک میلیون بود، در سال ۱۴۰۰ به ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر رسید، یعنی دقیقاً دو برابر شد و علتش هم تعطیلی مدارس دولتی و توسعه مدارس غیردولتی و خرید خدمات بودند. لذا معلمان این گفتمان را توهین به آموزش‌وپرورش و توهین به خودشان دانستند و از آن روزی که مطرح‌شده به‌شدت مقاومت می‌کنند و امیدواریم مجلس آموزش‌وپرورش را مورد توجه و عنایت ویژه قرار دهد.»
آموزش‌وپرورش قابل واگذاری نیست!
وی با اشاره به صحبت‌های مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان می‌افزاید: «آموزش‌وپرورش قابل‌واگذاری نیست و تنها مسیری که آموزش‌وپرورش می‌تواند معلم تربیت کند، دانشگاه فرهنگیان است و نظام باید هزینه کردن در آموزش‌وپرورش را سرمایه‌گذاری تلقی کند. و اگر قرار است صرفه‌جویی انجام دهیم، از هزینه‌های دولت بکاهیم تا چابک‌سازی در دولت اتفاق بیفتد زیرا جامعه آموزش‌و پرورش ۴۰ هزار نفر است و اگر همه آنها را هم تعدیل کنیم مشکلی حل نخواهد شد.»
این کارشناس آموزش‌وپرورش بیان می‌کند: « ۳۰۰ هزار معلم در دوره‌های مختلف تحصیلی داریم و اغلب معلمان حق‌التدریسی در دوره ابتدایی فعالیت می‌کنند و با توجه به این‌که جنسیت آنها خانم است ودر تایید تخصص وصلاحیت و شایستگی‌حرفه‌ای باید بررسی‌هایی صورت بگیرد از این‌رو مشکل کمبود معلم با به‌ارگیری حق‌التدریسی‌ها برطرف نخواهد شد و البته همین نگاه باعث شده حق‌التدریس و این نیروهای آزاد در آموزش و پرورش تولید شود و نهایتاً هم به هیچ سرانجامی نرسید.»
رستاخیز با تاکید بر این‌که مشکل کمبود معلم با برنامه‌های وزیران این حوزه تحت عنوان پرداخت اضافه‌کاربه معلمان، به‌کارگیری معلمان داوطلب خرید خدمات و به‌کارگیری معلمان نهضت رفع نخواهد شد ادامه می‌دهد: « اینها دو سال، سه سال کار می‌کنند و در نهایت جلوی مجلس تحصن می‌کنند و خواستار استخدام هستند.»
وی با انتقاد از صحبت‌های برخی نمایندگان در مورد استخدام معلمان مدارس غیردولتی و خرید خدمات آموزشی ابراز می‌کند: «مکانیسم به کارگیری آنها عادلانه نیست و بر اساس خویشاوندسالاری و آشنابازی و پارتی‌بازی بوده و با عدالت در تعارض است است.»
استخدام باید بر اساس ورودی‌های دانشگاه فرهنگیان باشد
رستاخیز با بیان این‌که استخدام باید بر اساس ورودی‌های دانشگاه فرهنگیان باشد می‌گوید: «برای ورود به این دانشگاه آزمون برگزار می‌شود و در یک پروسه عادلانه فرد وارد چرخه آموزش‌وپرورش می‌شود.»
این کارشناس آموزش وپرورش با تاکید بر این‌که استخدام باید با ضابطه باشد، ادامهمی‌دهد: «وقتی دولتی مدعی مخالفت با تعارض در منافع است باید نیروهایی را به کارگیرد که که شبهه تعارض منافع در آن نباشد. معلمان حق‌التدریس، معلمان خرید خدمات آموزشی یا کسانی که در مدارس غیر دولتی استخدام می‌شوند نمونه استخدام‌های فله‌ای است که آموزش وپرورش را فلج کرده است.»
وی با انتقاد از نحوه استخدام معلمان می‌افزاید: «در این دوره تعداد زیادی از معلمان حق‌التدریسی استخدام شدند که در زمان به‌کارگیری تعهد حقوقی دادند علی‌رغم تعهدی که هیچ اعتراضی نسبت به استخدام نداشته باشند اما به دلیل اعتراضات مقابل مجلس و رانت استخدام شدند لذا اگر در خصوص تعداد نیروهایی که به صورت حق‌التدریس، قرارداد کار معین یا خرید خدمات آموزشی با از مسئولان مربوطه سوال شود آنار متفاوتی می‌دهند به عبارتی آموزش و پرورش برآورد درستی از جذب این قبیل نیروها ندارد.»
رستاخیز با تاکید براین‌که معلمی نیاز به تخصص دارد در خصوص استخدام معلمان نهضتی عنوان می‌کند: «نهضتی‌ها را برای ریشه‌کن کردن بی‌سوادی در یک شرایط خاص جذب کردیم اما این افراد صلاحیت و توان و تخصص‌های لازم را برای عنوان معلمی ندارند اما با تصویب قانون جذب این افراد در مجلس معلمانی وارد چرخه آموزش‌وپرورش می‌شوند که نتیجه آن تربیت دانش‌آموزان بی‌سواد است. استخدام دانشگاه فرهنگیان و استخدام از طریق دانشگاه شهید رجایی چون مبتنی بر کنکور و آموزش چهار ساله و هدفمند است، خروجی آن قطعاً در مقایسه با سایر شیوه‌های گزینش و جذب معلم برتری دارد.»
این کارشناس آموزش وپرورش اظهار می‌کند: «تجربه نشان داده معلمانی که فارغ‌التحصیل دانشگاه فرهنگیان و مراکز تربیت معلم بودند، در میدان اجرا و تدریس نسبت به بقیه که از طریق ماده ۲۸ آمدند یا از شیوه‌های دیگر جذب شدند، خیلی برتری دارند و در کلاس‌داری، مدیریت کلاس نسبت به بقیه موفق‌تر و بودند.»
وی با بیان این‌که اهمیت به حوزه آموزش‌وپرورش بسیار حیاتی است و نباید این همه نیرو، ظرفیت، پتانسیل و تجربه نادیده گرفته شود تاکید می‌کند: «آموزش و پرورش عرصه پژوهش و آزمون و آزمون است و دیدگاه‌های ایوان ایلیچ یا ژان ژاک روسو به عنوان مدرسه‌زدایی یا خانه-مدرسه دارد در دنیا منسوخ شده است. مدرسه چارتری که دربرنامه‌های وزیر پیشنهادی آمده در آمریکا به بن‌بست رسیده و بیش از ۸۷ درصد مدرسه‌های آمریکا دولتی و رایگان است.»
دوران ابتدایی دانش‌آموزان بسیار اهمیت دارد
رستاخیز با تاکید بر اهمیت دوران ابتدایی دانش‌آموزان ابرازمی‌کند: «در زمان کلینتون صدها میلیون دلار هزینه شد تا بدانند چرا معلمان دوره ابتدایی نسبت به معلمان ژاپنی‌ها نتوانستند پیشرو باشند؛ اما ما دنبال این هستیم که در ایران، آموزش و پرورش را ارزان اداره کنیم ولذا از چنین طرح‌هایی هم حمایت می‌کنیم در حالی‌که در این خصوص باید نظر کارشناسان و متخصصان این حوزه را بررسی کرد.»
وی خاطرنشان می‌کند: «اداره وزارت آموزش و پرورش کار بسیار پیچیده‌ای است و با معضلات عمیق و مزمن ۴۰ ساله روبه‌رو است و اگر از رهنمودهای مقام معظم رهبری در این خصوص بهره نگیریم قطعاً آموزش و پرورش با تنش روبه‌رو می‌شود.»
باغ‌گلی وزیر جوان پیشنهادی دولت سیزدهم است که در صورت موافقت مجلس سکاندار وزارت آموزش‌و پرورش می‌شود.
و در شرایطی که سونامی کرونا نظام آموزش‌و پرورش را در دوسال اخیر بحرانی‌تر کرده است مسئولیتی سنگین را عده‌دار می‌شود که مقدمه شروع آن تصمیم‌گیری برای بازگشایی مدارس در مهرماه است.
او باید بداند پیچیدگی‌های دستگاه تعلیم و تربیت آن‌قدر زیاد است که برای ایجاد تحولی که در برنامه‌هایش به آن اشاره کرده است نیازمند همتی روزافزون و تعامل و بهره‌گیری از تجربه‌داران و متخصصان این حوزه است.
انتهای پیام/۴۱۶۱
انتهای پیام/
