بی‌اعتنایی دولت‌ها موجب بلبشو در وضعیت جذب معلم شده است/ سخنگوی کمیسیون آموزش: دولت مشکل کمبود معلم را گردن مجلس می‌اندازد

گروه اجتماعی خبرگزاری آنا-هدی قبادی؛ مهم‌ترین مؤلفه و ابزار هر سیستم خدماتی دارا بودن تعداد کافی از نیروی انسانی باکفایت و کارا است، به‌نحوی‌که این تعداد از نیروی انسانی بتواند پاسخگوی نیازهای سیستم بدون اینکه فشار مضاعفی بر دوش بکشد باشد. بخشی از کفایت و کارایی نیروی انسانی در هر دستگاهی بعد از داشتن مهارت و تخصص و دانش کافی به وضعیت این نیرو در سازمان دارد و اینکه آیا در شرایط و منزلت شغلی، مالی و منزلتی مناسبی در سازمان قرارگرفته یا خیر.

درصورتی‌که تعداد نیروی کافی، با داشتن مهارت و تخصص لازم در جایگاه شغلی و منزلتی درستی قرار بگیرد و پاداش مناسبی برای خدمت ارائه داده دریافت کند  می‌توان گفت خدمت ارائه‌شده در سازمان تقریباً از کیفیت مطلوبی برخوردار خواهد بود و سیستم به اهداف خود نزدیک شده است.

همه این مطالب گفته‌شده در خصوص معلمان به عنوان سنگ بنای سیستم آموزش و پروش که پیشرفت و توسعه اقتصادی،‌ اجتماعی و فرهنگی در هر جامعه ای در گرو آن است اهمیتی صدچندان پیدا می‌کند. آموزش‌وپرورش به‌عنوان منزلگاه رشد و پرورش انسان‌ها از کودکی تا نوجوانی و جوانی اهمیت بسیار بی‌بدیلی در تشکیل ساختار جامعه دارد.

ژان پیاژه درباره نقش آموزش‌وپرورش می‌گوید: زیباترین اصلاح و بازسازی آموزش‌وپرورش درصورتی‌که معلم به تعداد کافی و باکیفیت در اختیار نباشد با شکست روبرو خواهد شد.

اما اینکه در ایران طی سال‌های اخیر تا چه حد به این معقولِ اهمیت داده‌شده است جای تأمل دارد.

حدود 10 سال است بیش از 11 قانون در حوزه نحوه جذب معلم به تصویب رسیده است که هیچ‌کدام تاکنون نتوانسته است چالش‌های جذب و کمبود معلم را در کشور برطرف کند و کماکان سیستم آموزشی با کمبود دبیر و صف معلمان حق‌التدریسی که خواهان استخدام در سیستم آموزش‌وپرورش هستند روبه‌رو است.

به گفته مسئولان آموزش پرورش مدارس با کمبود 300هزارنفری معلم روبه‌رو هستند که این برای جمعیت 15 میلیون نفری دانش آموزان چالش‌های زیادی را ازجمله حضور در کلاس‌های 40 نفره ایجاد می‌کند.

کمبود معلم در آموزش پرورش پدیده‌ای به‌عنوان معلمان حق‌التدریسی را به وجود آورده است که به گروهی از معلمان مدارس ابتدایی و پیش‌دبستانی کشور گفته می‌شود که آموزش‌وپرورش بدون تعهد استخدامی مشخص از آن‌ها برای رفع نیاز به معلم به‌ویژه در مناطق محروم استفاده می‌کند؛ نیروهایی که در مقایسه با معلم‌های رسمی با دریافتی و مزایایی به‌مراتب پایین‌تری مشغول به تحصیل هستند و در غالب موارد حقوق پرداختی به آن‌ها با تأخیر چند ماه پرداخت می‌شود.

علی‌رغم تأکیدهای فراوان مجلس شورای اسلامی هنوز برای استخدام و به‌کارگیری این نیروها، سازوکار روشن و مشخصی از سوی آموزش‌وپرورش ارائه نشده است.

با فشار به مجلس می‌خواهند به خواسته خود برسند

در این رابطه حسین فلاحی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه آموزش‌وپرورش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا،، با اشاره به اینکه بخش اعظم از مشکلات موجود درزمینهٔ جذب معلم به قانون‌گذاری مرتبط نیست، اظهار کرد:م وزارت آموزش و پرورش به دلیل کمبود معلم با عناوین مختلف و به اسم معلم مدارس غیرانتفاعی و معلم نهضتی و معلم قرآن و ... اقدام به جذب دبیر می‌کند این افراد بعد از مدتی فعالیت توقع جذب شدن در سیستم آموزش‌وپرورش را دارند.

وی افزود: افرادی که مدتی با عناوین مختلف با آموزش‌وپرورش همکاری داشته‌اند بعد از چند سال همکاری توقع استخدام شدن در وزارت آموزش‌وپرورش را دارند و وقتی توقع آن‌ها برآورده نمی‌شود، با فشار به مجلس می‌خواهند به خواسته خود برسند و با تجمع روبه‌روی مجلس می‌خواهند قانون تصویب شود.

سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس گفت: ماجرا به این صورت شده است که ابتدا اقدامی انجام می‌دهند و بعد به مجلس فشار می‌آورند که برای آن اقدام قانون تصویب شود.

دولت مشکل کمبود معلم را تشدید کرده است

فلاحی اظهار کرد: در طول سال‌های گذشته از دولت سازندگی تا اصلاحات و دولت و نهم و دهم نسبت به ساماندهی نیروها بی‌اعتنایی شده است، مخصوصاً در دولت اخیر که دانشگاه فرهنگیان را محدود کرده‌اند و از 5 هزار نفر به 3 هزار نفر رسانده‌اند و این باعث شدید شدن مشکل کمبود معلم شده است.

این نماینده مجلس افزود: آموزش‌وپرورش به‌جای ایجاد نظم درست و قانونی در فرآیند جذب معلم، از معلمان حق‌التدریسی جذب کرده است و با تجمعات و تحت‌فشار گذاشتن مجلس به دنبال تصویب قانون به‌منظور استخدام این معلمان است.

وی با تأکید بر اینکه تحت‌فشار تجمع قانون تصویب کردن روند صحیحی نیست،‌ گفت: مشکلات عدیده‌ای باعث شده جذب معلم از مسیر خود خارج‌شده است و به مسیر اشتباهی افتاده است.

فلاحی بیان کرد: بر اساس منویات رهبری معلمان فقط باید از طریق دانشگاه شهید رجایی و فرهنگیان جذب شوند و بر اساس قانون نیز همین مساله است.

سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس تصریح کرد: بی‌اعتنایی به مسیر درست توسط دولت‌ها باعث ایجاد بلبشو در وضعیت جذب معلم شده است.

وزیر آموزش پرورش چه می‌گوید؟

محسن حاجی میرزایی اوایل سال جاری در یک برنامه تلویزیونی درباره کمبود معلم گفته است برای تأمین نیروی انسانی چند روش وجود دارد. روش اول جذب حدود ۲۰ هزار نفر از طریق دانشگاه فرهنگیان و آموزش آن‌ها به مدت ۴ سال و ورودان تا به چرخه آموزش‌وپرورش است.

وی گفته است تعداد 20 هزار نفر برای حل کمبود معلم کفایت نمی‌کند و اشاره‌کرده است که آموزش‌وپرورش می‌تواند 23 هزار نفر از طریق ماده ۲۸ استخدام کند که با احتساب ۵ هزار نفر که از قبل مانده بود و ۲۸ هزار نفر می‌شود که این تعداد از بین فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی تأمین می‌شود.

وزیر آموزش و آموزش درباره راه‌حل سوم توضیح داد: برخی از معلمان که بازنشسته می‌شوند، طبق قانون اجازه دارند تا ۳۵ سال ادامه همکاری داشته باشند، که آموزش‌وپرورش از آن‌ها می‌خواهد ادامه همکاری دهند و همچنین می‌توان افرادی که بازنشسته شده و قطع همکاری کرده‌اند را در یک‌سوم اوقات را با یک‌سوم قیمت خدمت خریداری کرد که این کار نیز انجام خواهد شد.

راه‌حل چهارم وزیر نیز این بود که با استخدام حدود صد هزار نفر افرادی که پیرامون آموزش‌وپرورش سال‌های مختلف به‌صورت حق‌التدریس و آموزشیار سوادآموزی فعالیت کرده‌اند و اجازه دارند به‌صورت حق‌التدریس یا آموزش‌وپرورش همکاری کنند سامانی به وضع نیروی انسانی آموزش‌وپرورش داده شود.

عدم یکپارچگی در نظر مسئولان آموزش‌وپرورش

اما ظاهراً مسئولان آموزش‌وپرورش با یکدیگر هم‌نظر نیستند و برخی از مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش معتقدند به‌جای استخدام رسمی باید روش‌های دیگری را برای به‌کارگیری معلمان دنبال کرد و بی‌جهت برای دولت تعهد مالی در قبال پرداخت حقوق و مزایای معلمان ایجاد نکرد.

علی الهیارترکمن، معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش از مدافعان سرسخت این نظریه است و در تمام این 4 سال که مدارس با کمبود شدید معلم مواجه هستند، تلاش کرده جلوی استخدام‌های جدید را بگیرد. او در 2 سال تحصیلی گذشته مشکل کمبود نیروی مدارس را با خرید خدمات آموزشی جبران کرد. البته بسیاری از کارشناسان آموزشی نسبت به این روش نقد داشته و آن را مصداق خصوصی‌سازی می‌دانند که کیفیت آموزش را به‌شدت کاهش می دهد.

در این روش مؤسس با دریافت سرانه آموزشی، دانش‌آموزان را که اکثراً در مناطق محروم تحصیل می‌کنند، تحت آموزش‌های رسمی قرار می‌دهد و آموزش‌وپرورش هزینه‌های مربوط به هر دانش‌آموز را به مؤسسه بخش خصوصی پرداخت می‌کند و تمام هزینه‌های آموزش ازجمله پرداخت حقوق معلمان بر عهده بخش خصوصی است

الهیار ترکمن دراین‌باره می‌گوید: ورود به بحث سیاست‌های کلی جذب نیرو بدون نگاه به تقویم آموزشی و بار برنامه درسی امکان‌پذیر نیست. این 2 یک مجموعه به‌هم‌پیوسته هستند که تعادل آن‌ها به ورودی و جذب نیروی متعادل منجر می‌شود. بار برنامه درسی بر اساس مقررات موجود ۱۲ هزار ۹۰۰ ساعت طی ۱۲ سال تحصیل است که متوسط آن در دنیا 8 هزار ساعت است. اگر بخواهیم این بار برنامه سنگین برنامه درسی را برداریم به یک حجم از نیروی انسانی نیاز داریم و اگر بخواهیم آن را متعادل کنیم و به آموزش‌های در تراز سند تحول برسیم قطعاً باید یک اصلاحاتی انجام دهیم.

در پایان

 فارغ از همه نابسامانی‌ها از سو مدیریت ها گرفته تا عدم یکپارچگی در تصمیم‌گیری، اشکالات قانون‌گذاری و ... فقط می‌توان به نقل‌قولی از فیلسوف بزرگی بسنده کرد که می‌گوید اگر می‌خواهید جامعه‌ای را ویران کنید نیازی به توپ و تانک ندارید کافی است به آموزش در جامعه بها ندهید.

انتهای پیام/4159/