جایگاه امامت در عرصه فرهنگ

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، سال‌های اخیر مطالعات فرهنگی توسعه فراوانی پیدا کرده و نظریه‌های متنوعی در زمینه فرهنگ ارائه شده است. کتاب‌های متعددی در این زمینه به نگارش درآمده و بسیاری از نظریه‌های فرهنگی توسط اندیشمندان مغرب‌زمین ارائه شده و به زبان فارسی نیز ترجمه شده؛ اما البته جای نظریه‌پردازی در زمینه فرهنگ بر اساس مبانی اسلام خالی است.

آنچه در مطالعات فرهنگی و مطالعات فرهنگ بر اساس اسلام حتماً باید مد نظر و مورد اهتمام خاص قرار گیرد، جایگاه امامت در فرهنگ اسلام است. در ایامی که در عید غدیر خم قرار داریم بد نیست به روایات مربوط به امامت و به‌ویژه امامت امیرالمؤمنین توجه کنیم.

وقتی به روایات امامت رجوع می‌کنیم با عظمتی مواجه می‌شویم که با هیچ مبحث دیگری شباهت ندارد، این همه تأکید بر بزرگداشت غدیر و اهتمام به اطعام و اکرام در این روز و عید معرفی کردن آن، حاوی نکاتی است که نباید از آن غفلت کرد.

با توجه به روایاتی که در مورد اصل امامت به‌ویژه عظمت غدیر خم وجود دارد، می‌توان ادعا کرد در فرهنگ اسلامی، اگر دین اسلام را به یک انسان تشبیه کنیم، امامت نقش سر نسبت به بدن را دارد به‌گونه‌ای که تحول در آن موجب تحول در سایر ابعاد جامعه می‌شود و مروری بر روایات امامت این مطلب را روشن می‌کند.

در غدیر خم پیامبر اسلام مأمور شد که امامت امیرالمؤمنین امام علی(ع) را ابلاغ کند و پس از آن بر این نکته تأکید شد که ای پیامبر اگر این کار را نکنی، اصلاً مأموریت الهی را انجام نداده‌ای، این تأکید عجیب و غریب جز به این دلیل نیست امامت در مکتب اسلام اصل و اساس همه تحولات دیگر است.

در روایتی از امام حسین علیه‌السلام آمده است که خداوند بندگان را آفرید تا او را بشناسند و او را عبادت کنند، کسی پرسید منظور از معرفت خدا چیست؟ امام علیه‌السلام فرمودند که منظور از معرفت خدا عبارت است از شناخت امام زمان و اطاعت از او؛ این حدیث ضمن اینکه عظمت امامت را معرفی می‌کند بر نقش امام و امامت در فرهنگ‌سازی نیز تأکید می‌کند.

آری وقتی امام در جایگاه خودش قرار بگیرد، توحید و یکتاپرستی محقق و در نتیجه آن، جامعه متحول می‌شود. درواقع امام‌شناسی مقدمه‌ای است برای تحول در سراسر جامعه؛ بنابراین هر مقداری در شناخت امام و معرفی امام کار شود، زمینه برای تحول در سایر ابعاد جامعه هم فراهم می‌شود.

در حدیث دیگری از امام‌رضا علیه‌السلام، امام به عنوان اساس و اصل و فرع اسلام معرفی می‌شود، در حدیث دیگری امام‌صادق علیه‌السلام فرمودند که ما اصل هر کار خیر هستیم و همه کارهای خوب از فروع ماست، خداپرستی، نماز، روزه و سایر محاسن اخلاقی، ذیل امامت قرار می‌گیرد و البته طبق همین حدیث دشمنان اهل بیت نیز اصل هر بدی هستند و همه شرور از آنجا آغاز می‌شود که امامت الهی که خلیفه خدا در زمین است از جامعه حذف شود.

آری جایگاه امامت در موضوع فرهنگ و فرهنگ‌سازی هرگز نباید مورد غفلت قرار گیرد، نویسندگان و پژوهشگران حوزه فرهنگ حتماً باید فرهنگ را از زاویه امامت بنگرند و البته ذیل امامت فروع فراوانی قرار می‌گیرد که باید به جامعه معرفی شود؛ بنابراین آنچه در مطالعات فرهنگی و مطالعات فرهنگ بر اساس اسلام حتماً باید مد نظر و مورد اهتمام خاص قرار گیرد، جایگاه امامت در فرهنگ اسلامی است.

مجتبی جعفری معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین‌شهر

انتهای پیام/۴۱۱۷/۴۰۶۲/