شیوه تحقیق و تفحص از شرکت‌های دولتی بازنگری شود/ افزایش وابستگی دولت‌ها به خام‌فروشی نفت پس از انقلاب

به گزارش خبرنگار حوزه اقتصاد کلان و بودجه گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، خام‌فروشی یکی از معضلاتی است که همه دولت‌ها بعد از پیروزی انقلاب تاکنون با آن سروکار داشته‌اند.

در تمام این سال‌ها اغلب دولت‌ها پرهیز از خام‌فروشی و عدم وابستگی بودجه به نفت را در حد شعار مطرح کرده و در مقام عمل این اتفاق هیچ‌گاه رخ نداده است. دولت فعلی نیز که به‌خوبی در زمینه عدم وابستگی بودجه به نفت و کاهش خام فروشی سخن می‌گوید اما در مقام عمل در لایحه بودجه 1400 میزان وابستگی به خام‌فروشی و عدم ایجاد درآمدهای پایدار در این لایحه به خوبی به چشم می‌خورد.

در این خصوص با محمد خوش‌‌چهره، اقتصاددان و کارشناس مسائل اقتصادی به گفت‌وگو نشسته‌ایم. مشروح این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید.

محمد خوش‌‌چهره مالیات را یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی برای دولت دانست و می‌گوید دولت‌ها باید موانع تولید را از جلوی پای فعالان اقتصادی بردارند تا بتوانند با ابزار مالیاتی از فعالیت‌های اقتصادی آن‌ها منتفع شده و کسب درآمد کنند. بنابر این حیات و ممات نظام‌های اقتصادی، به میزان رونق تولید در هر کشور بستگی دارد.

برخی از کشورها با اخذ مالیات از افرادی که دارای خودرو لوکس هستند، مشکلات حمل و نقل عمومی را بر طرف می‌کنند. بنابر این دولت‌هایی که به فکر تحقق عدالت هستند، با کسب مالیات از اقشار پردرآمد و برخوردار سعی می‌کنند، شکاف طبقاتی را به حداقل برسانند.

افزایش وابستگی دولت‌ها پس از انقلاب به خام‌فروشی نفت!

خوش‌چهره با انتقاد از تغییرات اندک در حوزه اقتصادی پس از انقلاب اسلامی می‌گوید آمارها نشان‌دهنده افزایش وابستگی دولت‌ها پس از انقلاب به خام فروشی نفت است، بنابراین اقتصاد کشور ماهیتاً آسیب‌پذیر می‌شود. چرا که چنین تفکر اقتصادی، ساختار متکی به درآمد غیرنفتی را طراحی نکرده است.

در کشورهای مالیات محور مردم به صورت جدی پیگیر مطالبات خود هستند که گاهی به اعتراض نیز منجر می‌شود. اما در کشور ما چون مالیات سهم قابل توجهی در درآمدهای دولت ندارد، مردم مطالبات‌شان را در ازای وجوه پرداختی در قالب مالیات پیگیری نمی‌کنند.

بودجه مبتنی بر درآمدهای واقعی نیست

 همواره بودجه کشور کسری فراوانی را تجربه می‌کند که این موضوع ضعف نظام بودجه‌ریزی را نشان می‌دهد، چرا که بودجه باید مبتنی بر درآمدهای واقعی و هزینه‌ها باشد. تجربه‌ 30 سال اخیر نشان می‌دهد که دولت به صورت خوش‌بینانه درآمدهایی را در بودجه متصور می‌شود که محقق نمی‌شود و مجلس نیز به سادگی از این مسئله می‌گذرد.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به عدم تحقق درآمدهای مالیاتی مطابق قانون بودجه می‌گوید قشرهای ثروتمندی زندگی اشرافی در جامعه دارند که از پرداخت مالیات خودداری می‌کنند. اشرافیت باید هزینه اشرافی‌‌گری خود را پرداخت کند و دولت ناچار باید در این مسیر قدم بردارد، همان ‌ طور که در کشورهای توسعه یافته این اتفاق در حال رخ دادن است.

تخلفات شرکت‌های دولتی بررسی شود

وی در خصوص دلایل درآمدهای پایین دولت از مالیات می‌افزاید بر اساس شنیده‌ها و شواهد موجود، حدود 40 درصد اقتصاد ایران از قاچاق یا همان اقتصاد زیرزمینی تشکیل می‌شود. قاچاقچیان، سوداگران و دلالان افرادی هستند که به تحقق درآمدهای مالیاتی دولت آسیب می‌زنند.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اهمیت تحقیق و تفحص از شرکت‌های دولتی  معتقد است شرکت‌های دولتی و خصولتی نهادهایی است که عملکرد غیر شفافی در حوزه اقتصادی و به ویژه پرداخت مالیات متناسب با فعالیتشان دارند.

این نهادها تبدیل به حیاط خلوتی شده‌اند که دولت‌ از آن‌ها به عنوان ابزاری برای تغییرات در بودجه استفاده می‌کند. در شرکت‌های دولتی، تخلفات اقتصادی انجام می‌شود که شایسته بررسی است. پیشنهاد می‌کنم در شیوه تحقیق و تفحص از این نهادها بازنگری اساسی صورت بگیرد و رویه‌های موجود در شرکت‌های دولتی اصلاح شود.

انتهای پیام/4133/پ