نمایش «قرار» و داستان انتظار یعقوب‌وار پدران شهدای غواص

مهرداد کوروش‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا گفت: «نمایش «قرار» درباره انتظار یک پدر برای بازگشت فرزندش به خانه است. ایده اولیه این اثر بازگشت بچه‌های غواص بود که بعد از 29 سال به کشور بازگشتند. من در اجرای این اثر فکر کردم که اگر بخواهیم با اسطوره‌های قدیمی تطبیق دهیم در راستای انتظار 40 ساله یعقوب برای بازگشت یوسف به خانه است.»

وی تصریح کرد: «متن نمایش «قرار» بر اساس این اسطوه قدیمی (انتظار یعقوب برای بازگشت یوسف) به نگارش درآمد و از شکل روایی بسیار خوبی برخوردار شد. نمایش «شرقی» از فرم روایی شرقی برخوردار است چراکه در دل خود رمزها و نمادهایی دارد که مختص به نمایش‌های شرقی است.»

این کارگردان تئاتر تاکید کرد: «نمایش «قرار» نیازمند طراحی صحنه‌ای است که به برقراری ارتباط بهتر با مخاطب کمک کند. لایه بیرونی نمایش بسیار ساده و به معنای واقعی استرلیزه شده است و وقتی به بیان حرف‌های عمیق می‌پردازیم با نشانه‌های موثر از معلق‌گویی اجتناب می‌کند.»

وی بیان کرد: «نمایش «قرار» باکیفیت‌ترین نمایش صحنه‌‌ای است که درباره شهدا به نگارش در آمده است زیرا نمایشنامه آن جایزه اول جشنواره تئاتر مقاومت را به خود اختصاص داده و جزو متن‌های برتر جشنواره تئاتر فجر بوده است. در این اثر نمایشی شهدای غواص بهانه‌ای برای مطرح کردن موضوعی ساده می‌شوند. داستان انتظار یعقوب در فراق یوسف داستان چند هزار ساله‌ای است که وقتی بازخوانی می‌کنیم با پدرهایی که منتظر بازگشت فرزندانشان هستند مطابقت پیدا می‌کند. در این اثر با دنبال کردن این سیر از مسائل شعارزده دور شده و به مسائل انسانی می پردازیم.»

این هنرمند تئاتر با تاکید و یادآوری این‌که نگاه افراد با ایدئولوژی‌ها، سیاست‌ها با زاویه دیدهای سیاسی، حزبی و سلیقه‌ای تغییر پیدا می‌کند تصریح کرد: «مسائل انسانی همواره باقی می‌مانند چراکه ابدی و ازلی هستند و دقیقاً همین امر باعث می‌شود که بسیاری از متون نمایشی با گذشت سالها همچنان مورد توجه هنرمندان و مخاطبان تئاتر باشند برای مثال هنرمندان نمایش «آنتیگونه» را که از دریچه انسانی به تقابل اخلاق و قانون می‌نگرد، را بارها و بارها در کشور‌هایشان اجرا می‌کنند. »

کوروش نیا درباره اجرای این اثر در سالن استاد ناظرزاده کرمانی گفت: «اجرای نمایش «قرار» نیاز به سالن بلک‌باکس داشت اما به دلیل این‌که این برهه از زمان برای اجرا فراهم شد به ناچار اجرا در سالن استاد ناظرزاده را پذیرفتم چراکه بعید نبود که با رد اجرای نمایش در این زمان، اجرای اثر در شرایطی دیگر یا به سال بعد منجر شود.»

وی درباره تغییرات ایجاد شده در نمایش نسبت به آنچه که مخاطبان در جشنواره شاهد بوده‌اند، بیان کرد: «در جزئیاتی تغییر خواهیم داشت چراکه نمایش بسته به سالن نمایشی باید تنظیم شود. به واسطه وضعیت بالاتر قرارگرفتن بازیگران نسبت به مخاطبان و از بالا دیدن تماشاگران که در اجرای عمومی اثر به بازیگران کاراکترها تحمیل شده است، نوع اجرا دستخوش تغییراتی کرده است.»

کارگردان «قرار» ویژگی‌های این نمایش را روایت شرقی اثر، استفاده از عناصر مدرن و نشانه‌ها و نمادها و شکل روایتی مدرن آن معرفی کرد و افزود: «شکل غیرشعاری و انسانی نمایش از مواردی است که قطعاً برای خیلی‌ها جذاب خواهد بود.»

وی در سخنانش به دلزدگی مردم ناشی از شعاری و کلیشه‌ای بودن آثار با موضوع جنگ اشاره کرد و در ادامه تاکید کرد: «با وجود این‌که اسم جنگ و دفاع مقدس برای ما مقدس است اما خیلی از افراد تماشای چنین آثاری را پس می‌زنند بنابراین لازم است تا هنرمندان با رویکرد و زاویه نگاه دیگری به آن بپردازند. 30 سال است که از چفیه و پلاک برای نشان دادن جنگ استفاده می‌شود و این شکل از پرداختن به موضوع تکراری است بنابراین وقت آن رسیده که با زاویه نگاه جدیدتری این موضوع را مطرح کنیم.»

وی افزود: «اگر چه دفاع مقدس امری تقدیس شده است و تمام ملل به آن افتخار می‌کنند اما همه می‌دانند که جنگ تاثیرات منفی و ویرانگری دارد بنابراین باید یادآوری کنیم که جنگ مخرب است و به همین دلیل دولت‌ها نباید سراغ آنها روند، این نوع توجه، با پرداختن و صحبت کردن از مسائل انسانی فراهم می‌شود.»

نمایش «قرار» از سه شنبه 24 آذرماه هر شب ساعت 19:30 در سالن استاد ناظرزاده کرمانی روی صحنه می‌شود.