آنا گزارش می‌دهد؛
چه کسانی پشت‌پرده سناریوی کودکهمسری هستند؟ / آیا ابتکار از پشت‌پرده سناریوی کودکهمسری بی‌اطلاع است؟
واکنش اخیر معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نسبت به کودکهمسری این پرسش مطرح می‌شود با وجود تأکید ابتکار به نسبت به آمار پایین این پدیده چرا این معاونت بعد از شکست در حوزه قانون‌گذاری در این زمینه، از طریق واکنش‌های انتزاعی به دنبال مطرح کردن مسئله به عنوان یکی از معضلات اصلی اجتماعی ایران است؟
گروه اجتماعی خبرگزاری آنا- فرشته صائمی؛ «کودک همسری» عبارتی است که اخیراً به نُقل محافل روشنفکرنمایان تبدیل شده تا جایی که بسیاری از حاضرین در این قشر از طریق به کارگیری عباراتی نظیر منع ازدواج کودکان و مواردی از این قبیل، درصدد مطرح کردن ازدواج در سن پایین به عنوان یکی از مصادیق خشونت علیه کودکان و در نهایت یک معضل اجتماعی هستند.
تلاش‌ها برای وانمود کردن کودکهمسری به یکی از معضلات اجتماعی ایران واکنش معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری را به دنبال داشت. معصومه ابتکار اعلام کرد آمار کودکهمسری در ایران خیلی بالا نیست و عدد آن پایین است. او در ادامه از اقدامات این معاونت برای جلوگیری از ازدواج در سن پایین خبر داد و تصریح کرد «کودک همسری از نظر ما بسیار اهمیت دارد و بر همین اساس دولت لایحه‌ای در این زمینه تنظیم کرده است.»
هر چند معصومه ابتکار گفته‌ها در مورد آمار کودک همسری را تایید نکرد و آن را بسیار پایین دانست اما با ارائه لایحه منع ازدواج کودکان زیر ۱۳ سال، نشان داد که درصدد حرکت در مسیر از پیش تعیین شده مدعیانِ مخالف کودکهمسری، برآمده است. لایحه‌ای که به مذاق نمایندگان مجلس همسو با دولت هم خوش نیامد و تصویب نشد.
با وجود اینکه معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در مسیر عمل برای ناهموار کردن مسیر ازدواج در سن پایین، شکست خورد اما دست از اقدامات انتزاعی برنداشت. چنانکه معصومه ابتکار در واکنش به اظهارات مشاور عالی وزیر بهداشت مبنی بر اینکه دختر از زمان رسیدن به بلوغ آمادگی ازدواج دارد، گفت «موافقان کودک همسری، آیا حاضرند دخترکان خود را به عقد و ازدواج مردان با سن بالا درآورند؟»
البته محمداسماعیل اکبری در ادامه توضیحات خود به مواردی نظیر تأثیر محیط بر افراد اشاره کرد، نکته‌ای که ابتکار به دلیل واکنش هیجانی از آن مغفول ماند و پاسخ را به حوزه زندگی شخصی مشاور عالی وزیر بهداشت کشاند.
با توجه به گفته خود ابتکار آمار کودک همسری در ایران بسیار پایین است اما چرا افرادی نظیر شخص او با پرداختن به این مقوله تلاش می‌کنند به این مسئله پروبال دهند و آن را به عنوان یکی از معضلات اصلی جامعه ایران معرفی کنند؟
در پاسخ به این پرسش مهدی محمدصادقی در گفتگو با خبرنگار حوزه زنان و خانواده گروه اجتماعی خبرگزاری آنا گفت: چندسالی است که موضوع کودکهمسری و در اصل کودک‌انگاری از طرف برخی رسانه‌های خاص مطرح می‌شود. این رسانه‌ها و گروه‌ها به بهانه تعداد اندکی ازدواج نادرست که سهم آن کمتر از 0.01 درصد از آمار کل ازدواج‌های سالیانه است، خواهان برقراری محدودیت سنی برای ازدواج بودند.
پژوهشگر اجتماعی با اشاره به علت اصلی جهت‌دهی افکارعمومی به سمت موضوع کودک همسری تصریح کرد: تئوریسین این پروژه شخصی به نام کامیل احمدی بود که به دلیل تحصیل مال نامشروع حاصل ازهمکاری با موسسات برانداز نظیر هیفوس (Hivos) اخیراً به 9 سال حبس محکوم شد.
وی افزود: براساس موج‌های به وجود آمده در موضوع کودک‌انگاری برخی نمایندگان مجلس دهم مصمم بودند که ازدواج های زیر 18 سال را محدود کنند اما بعد از مخالفت کارشناسان متوجه شدند که حدود 20 درصد ازدواج‌ها مربوط به این گروه سنی است، لذا از این اقدام نسنجیده منصرف شدند.
این فعال اجتماعی تغییر نگرش خانواده‌ها به ازدواج را یکی دیگر از سیاست‌های عوامل پشت‌صحنه کودک انگاری دانست و خاطرنشان کرد: کودک‌انگاری به مانند نمایشی بود که در حال حاضر گردانندگان اصلی این نمایش بعداز شکست در عرصه قانون‌گذاری به سمت اثرگذاری بر فرهنگ خانواده‌ها حرکت کردند و به دنبال این هستند که نگرش اجتماعی را نسبت به سن ازدواج تغییر دهند. این در حالی است که براساس آمار 20درصد ازدواج‌های سال 98 مربوط به افراد زیر 18 سال است.
محمدصادقی در پایان یادآور شد: متاسفانه برخی مسئولین دولتی نیز برای سنگ‌اندازی در مسیر ازدواج جوانان کم‌کاری نکرده‌اند. همچنانکه طبق تبصره 16 بند الف لایحه بودجه با درج عبارات « با رعایت شرایط سنی» قصد دارند حق ازدواج بموقع جوانان را ضایع کنند. این در حالی است که هم‌اکنون ازدواج در برخی نقاط کشور متناسب با فرهنگی که در آن منطقه وجود دارد، به هنگام انجام می‌شود. البته شرایطی که دولت برای چنین ازدواجهایی پیش‌بینی کرده، سبب می شود در شرایط ابرتورم این جوانان چند سال دیرتر از مزایای اجتماعی مربوط به وضعیت تأهلشان بهره‌مند شوند.
همانطور که این پژوهشگر اجتماعی و مشاور وزیر بهداشت در صحبت‌های خود در مورد ازدواج به موقعیت و شرایط افراد اشاره کردند، توجه به شرایط اجتماعی،اقلیمی و فرهنگی یکی از نکات کلیدی مقوله ازدواج است.کمااینکه حتی از نظر فیزیولوژی و آناتومی بدنی دختری که در مناطق جنوبی رشد کرده با دختری که در مناطق مرکزی رشد کرده،تفاوت دارند.
عطف به اینکه پدیده ازدواج دختر زیر 13 سال با مرد بالای 30 سال یکی از آسیب‌های اجتماعی محسوب می‌شود اما ازدواج دختر بالغ با پسری که از نظر سنی با یکدیگر تناسب دارند در برخی از مناطق کشور امری پذیرفته و مرسوم است همانطور که یک آسیب‌شناس اجتماعی به خبرنگار حوزه زنان و جمعیت گروه اجتماعی خبرگزاری آنا گفت: ازدواج دختر حدود 13 سال با پسر 18 ساله را می‌توان پذیرفت اما ازدواج یک دختر 13 با یک پسر 35 را نمی‌توان قبول کرد. امان‌الله قرایی‌مقدم تأکید کرد که در ازدواج باید تناسب سنی را در نظر گرفته شود.
علاوه بر قرایی‌مقدم، رییس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران نیز بر رعایت تناسب سن در ازدواج تأکید کرد. مصطفی اقلیما در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، در رویکردی آسیب‌شناسانه ازدواج دختران 20 ساله با مردان 60 ساله را هم یکی از آسیب‌های اجتماعی دانست. او واکنش‌ها و اقدامات معاون امور زنان ریاست جمهوری در رابطه با کودکهمسری را مورد انتقاد قرار داد و خطاب به مدعیان جلوگیری از کودکهمسری گفت در شرایط فعلی بسیاری از دختران جوان به خاطر پول با پیرمرد 60، 70 ساله ازدواج می‌کنند چرا هیچ‌کس نمی‌گوید عیب است؟ به عبارتی چطور ازدواج یک فرد 60 ساله با دختر 20 ساله، اشکالی ندارد اما ازدواج پسر 18 ساله با دختر 12 ساله اشکال دارد؟
پدر علم مددکاری اجتماعی ایران تلاش‌های معصومه ابتکار برای تصویب قانون در خصوص تعیین سن ازدواج را امری سهوی قلمداد کرد و یادآور شد در حال حاضر هیچ قانونی حق ندارد سن ازدواج را تعیین کند چرا که افراد با توجه به فرهنگ خود در مورد زمان ازدواج تصمیم می‌گیرند. در واقع کودکهمسری برای کسانی که در فرهنگ متناسب با آن رشد کردند و زندگی می‌کنند، آسیب‌زا نیست.
علاوه بر اینکه در رابطه با کودک همسری باید به مواردی نظیر شرایط فرهنگی و اقلیمی توجه کرد، گزارش سالانه سازمان ثبت احوال، نشان می‌دهد که به رغم سروصداهای رسانه‌ای، طی ۱۵ سال اخیر، آمار ازدواج زیر ۱۵ ساله‌ها همیشه ثابت بوده و این ازدواج‌ها تنها ۵ درصد از آمار کل ازدواج‌های کشور را به خود اختصاص داده‌اند، لذا از معاونت امور زنان وخانواده ریاست جمهوری این انتظار می‌رود که به جای پرداختن و دامن زدن به مسائلی که درصد بسیار کمی از جامعه درگیر آن هستند و گاهاً از طرف شبکه‌های ارتباطی خارج از کشور مدیریت می‌شوند، این معاونت با دوری از جایگاه منفعلانه نسبت به حل مسائل کلان زنان و مواردی نظیر حل معضلات زنان سرپرست خانوار اهتمام بیشتری به خرج بدهد و با جدیت در عمل به دنبال حل مشکلاتی از زنان و خانواده‌هایی باشد که جامعه آماری بالایی درگیر آن هستند.
انتهای پیام/4076/
انتهای پیام/
