بودجه ناباروری همچنان آب می‌رود/ مشکلات اقتصادی؛ مهمترین عامل تداوم ناباروری

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، بچه‌دار نشدن برای اکثر انسان‌ها تلخ است. این مسئله با نام ناباروری در عرصه اجتماعی شناخته می‌شود. علت ناباروری برخلاف تصور عمومی تنها برای زنان نیست. بلکه درصد بروز ناباروری در بین مردان و زنان یکسان است.

یک پنجم زوجین ایرانی ناباروراند

نرخ ناباروری در ایران وضعیت خوبی ندارد؛ آمارهای موجود، این گزاره را تایید می‌کند. براساس آمار، شمار زوجین نابارور در ایران از مرز ۳٫۵ میلیون زوج (۷ میلیون نفر) گذشته است. در این زمینه طبق تحقیقات مراکز سلامت، از هر ۵ زوج ایرانی یک زوج به نازایی مبتلا است.

با این وجود، مشکلات زیادی در خصوص خدمات برای ناباروران وجود دارد. این مشکلات در دو حیطه اجتماعی و اقتصادی پر رنگ تر است. به دلیل وجود برخی از نگاه‌های غلط از سوی اطرافیان، به زوجین نابارور فشارهای روحی و روانی، بسیاری وارد می‌شود. طعنه و کنایه‌های اطرافیان و مذمت این زوجین فشار روانی زیادی را برای آنان به بار می‌آورد.

این زوجین به خودی خود از نداشتن فرزند رنج می‌برند. هم‌چنین در برخی از خرده‌ فرهنگ‌ها که نگاه‌های جنسیت‌زده وجود دارد و آگاهی از علل ناباروری ندارند، زن تنها عامل مقصر در ناباروری شناخته‌می‌شود. با اینکه همان‌طور که گفته‌شد مردان نیز می‌توانند عامل اصلی عدم باروری باشند. در نتیجه این نگاه به زنان فشار بیشتری وارد می‌شود. در برخی از مواقع چنان اذیت اطرافیان زیاد است که این زنان دچار انزوای اجتماعی می‌شوند. در مهمانی‌ها و جمع‌های دوستان نمی‌توانند شرکت کنند زیرا همیشه مورد سوال قرار می‌گیرند.

ناباروری‌هایی که به طلاق منتهی می‌شوند

علاوه بر این زندگی زناشویی این زوجین متزلزل می‌شود. به صورتی که در برخی از موارد سرانجام زندگی مشترک ناباروران به طلاق و جدایی می‌رسد. علاوه بر این ممکن است حتی تحت فشار ازدواج مجدد همسرانشان قرار بگیرند.

از سوی دیگر مادرشدن برای اکثر زنان مهم است. بالارفتن سن و مادرنشدن نیز برای این زنان ناراحتی‌های زیادی را به بار می‌آورد. علاوه بر زوجین، خانواده‌های آنان نیز تحت‌تاثیر این ناراحتی و فشار هستند. به خصوص در خرده فرهنگ‌هایی که تنها زن را عامل ناباروری می‌دانند.

خانواده این زنان نیز همیشه نگران آینده فرزندشان و وضعیت سلامتی روانی او هستند. بنابراین یکی از کارهایی که برای این افراد باید انجام شود، ‌سازی و آگاهی بخشی در جامعه است. هنگامی که افراد جامعه متوجه شوند که علت ناباروری تنها زن نیست و این زوجین بار روانی زیادی را خودشان تحمل می‌کنند، بسیاری از رفتارهای اشتباه توسط اطرافیان این زوجین رخ نخواهد داد.

مشکلات اقتصادی؛ مهمترین عامل تداوم ناباروری

علاوه بر مشکل اجتماعی و روحی، مشکل اقتصادی نیز وجود دارد. یکی از این مشکلات کمبود مراکز درمان ناباروری و نامتوازن بودن این مراکز در نقاط کشور است. به صورتی که در برخی از شهرهای کشور به این مراکز دسترسی ندارند.

این مسئله باعث افزایش مشکلات زوجین نابارور می‌شود؛ برای مثالی زوجی از شهر دیگری باید برای درمان به تهران سفر کند. این مسئله از سوی باعث افزایش هزینه‌های این زوجین می‌شود. از سوی دیگر سختی سفر و اختصاص زمان بیشتری نیز در پی دارد.

در این راستا پدرام کاویان، مدیر گروه جمعیت اندیشکده ایتان، هفته گذشته در برنامه «روز تازه» شبکه پنج ضمن اشاره به اهمیت حل مسئله ناباروری، گفت: به ازای ۸۰ میلیون جمعیت، حدود ۸۰ مرکز درمان ناباروری وجود دارد. از این ۸۰ مرکز حدود ۷۵ مرکز فعال است.

وی در ادامه با تاکید بر توزیع نابرابر این مراکز، تصریح کرد: این تعداد مرکز با وجود حدود ۱۰۰۰ شهری که در کشور وجود دارد، غیرمنطقی است. دسترسی به اولین مرکز درمانی کم است. علاوه بر این مشکل متخصص نازایی نیز وجود دارد.

کمبود فلوشیپ نازایی در کشور

این پژوهشگر حوزه جمعیت در ادامه گفت: از سال ۱۳۷۰ که در کشور تربیت متخصص نازایی در کشور شروع شد، تا اکنون تنها ۱۵۰ متخصص تربیت شده‎اند. هم‎چنین توزیع این متخصصان نیز نابرابر است و حدود ۵۰ درصد این متخصصان در شهر تهران هستند.

هزینه درمان ناباروری برابر با ۸۰ درصد درآمد سالانه یک خانوار ایرانی است

هم‌چنین باید به هزینه درمان ناباروری اشاره داشت. براساس آمارها، هزینه درمان ناباروری در مراکز دولتی حدود ۲۵ میلیون و در مراکز خصوصی حدود ۵۴ میلیون تومان برآورد شده‎است.

برخی از درمان های ناباروری نیازمند تکرار هستند و به همین منظور هزینه های زیادی به صورت مداوم و پیوسته به یک زوج نابارور تحمیل می‌شود تا در نهایت منجر به تولد یک کودک شود.

این در حالی است که این رقم، با ۵۰ الی ۸۰ درصد درآمد سالانه یک خانوار ایرانی برابری می‌کند. به همین دلیل مشکل اصلی و ریشه‌ای که باید برای ناباروران حل شود، هزینه‌های درمان آنان است. براساس تحقیقات مشخص شده‌است که ۹۵ درصد ناباروران درمان می‌شوند.

بعد از ابلاغ سیاست های کلی جمعیت و همچنین تاکید رهبری برای رسیدگی به زوجین نابارور، در کشور برای درمان ناباروری این زوجین بودجه‌ای اختصاص یافته‌است.

در بند سوم این سیاست‌ها تاکید شده است که باید برای مادران به ویژه در دوره‌ی بارداری و شیردهی تسهیلات مناسبی به مادران اعطا شود همچنین هزینه های زایمان و درمان ناباروری مردان و زنان مورد پوشش بیمه ها قرار بگیرد.

اگرچه پس از ابلاغ سیاست های کلی جمعیت باز هم توجه ها به موضوع ناباروری بیشتر شد، اما همچنان به جز بیمه نیروهای مسلح، هیچ بیمه دیگری هزینه های ناباروری را متقبل نشده و عمل های جراحی این مورد را هم رده عمل های جراحی زیبایی قلمداد می کنند. به عبارت دیگر درمان ناباروری جزو عمل‌های زیبایی تعریف شده‌است و تا کنون برای آن بیمه‌ای اختصاص نیافته‌است.

با پیگیری های متعدد فعالان در این عرصه، از سال ۱۳۹۳ برای حمایت و کمک به این زوجین سالانه ۲۰۰ میلیارد تومان در قانون بودجه اختصاص یافته‌است. این بودجه هرساله به وزارت بهداشت تعلق می‌گرفت. اما عملکرد مطلوبی از ورازت بهداشت گزارش نشده‌است.

سرنوشت نامعلوم بودجه درمان ناباروری در وزارت بهداشت

به‌طوری که طبق گزارش دبیرخانه ستاد طرح تحول سلامت در سال ۱۳۹۶، وزارت بهداشت در این سال ها تنها ۲۰ میلیارد از کل بودجه ناباروری را صرف کمک به زوجین نابارور کرده‌است.

کارشناسان معتقد هستند که درواقع این شکل از تخصیص بودجه اشتباه است. به صورتی که وزارت بهداشت باید درمان را ارائه بدهد و در این ساختار بودجه، هزینه کمک به درمان نیز به وزارت بهداشت داده‌شده‌است. در این صورت روند غیرشفاف می‌شود و بودجه به ذی‌نفع تعلق می‌گیرد. هم‌چنین امکان مطالبه از سمت مردم و پاسخ‌گویی از سوی وزارت بهداشت محدود می‌ماند.

در همین راستا برای اصلاح این روند و رساندن این بودجه به دست زوجین نابارور، سال گذشته به پیشنهاد مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهادی در کمیسیون تلفیق مطرح شد. طبق این پیشنهاد قرار بود که ۲۰۰ میلیارد بودجه درمان ناباروری به بیمه‌های پایه تعلق بگیرد و در نتیجه کمک درمان ناباروری تا میزان نود درصد به زوجین نابارور پرداخت شود.

کارشناسان معتقدند در صورت تحقق این پیشنهاد، روند شفاف و این بودجه به طور صحیح برای درمان ناباروری هزینه می‌شد. اما این پیشنهاد حتی در کمیسیون تلفیق نیز مطرح نشد و مورد بررسی قرار نگرفت. این درحالی بود که بیمه‌ها نیز با این پیشنهاد موافقت کرده‌بودند.

بودجه ناباروری آب رفت

با وجود اهمیت این مسئله و مشکلات مالی که برای ناباروران وجود دارد، کمک هزینه درمان ناباروری در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ با کاهش بیش از ۴۰ درصدی به رقم ۱۲۰ میلیارد تومان، رسید. سال گذشته بودجه ناباروری ۲۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود؛ مبلغی که به گفته کارشناسان اگر تمام آن در جای خود و برای درمان زوجین نابارور استفاده می‌شد، بیمه همه این قشر را پوشش می‌داد.

این کاهش بودجه در شرایطی صورت می گیرد که همزمان با اعلام بودجه سال ۱۴۰۰، معاون امور زنان وخانواده ریاست جمهوری؛ خبر از نگاه خاص و حمایتی به زنان در بودجه ۱۴۰۰ داده بود؛ این در حالی است که در سال های اخیر و به ویژه در یک سال گذشته به خاطر افزایش بی سابقه نرخ تورم، از یک سو درآمدهای مردم کاهش پیدا کرده است و از سوی دیگر نیز هزینه های درمان زوجین نابارور روز به روز بیشتر شده است.

نکته قابل توجه این است که طی سنوات گذشته نیز وزارت بهداشت حق زوجین نابارور را به آن ها نداده است.

ضرورت افزایش بودجه‌ی درمان ناباروری در سال ۱۴۰۰

‌کاهش بودجه در این موضوع می‌تواند، پیشنهاد واگذاری بودجه به بیمه‌ها را نیز، به حاشیه بکشاند. زیرا با این رقم بیمه‌ها از پس هزینه ناباروران برنمی‌آیند و از پذیرش هزینه های این بیماران استنکاف کنند.

با توجه به سال ها کشمکش میان دستگاه های مختلف و زوجین نابارور، انتظار می رود نمایندگان مجلس یازدهم ردیف بودجه درمان ناباروری را برای سال ۱۴۰۰ اصلاح کرده و اگر امکان افزایش آن را ندارند رقم را معادل ارقام سال قبل قرار دهند.

همچنین نمایندگان مجلس به عنوان یک نهاد قانون گذار می توانند روند تخصیص این بودجه را اصلاح کرده و طبیعتاً در ادامه، هزینه های ناباروری مشمول بیمه شوند.

منبع: جهت

انتهای پیام/