یادداشت وارده؛ (بخش سوم)
تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی؛ پایگاه تروریسم رسانه‌ای
شبکه تلویزیون بی‌بی‌سی بارها تبدیل به تریبونی برای گروه‌های تروریستی‌ای شده که دستشان به خون مردم ایران آلوده بود. برای مثال پیش از دستگیری عبدالمالک ریگی سرگرده گروهک تروریستی جندالله، شبکه بی‌بی‌سی با وی در آنتن زنده این شبکه گفتگو کرد.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی با آگاهی از چگونگی جنگ رسانه‌ای با زیرکی خاص می‌کوشد با موثرترین روش‌های تأثیرگذاری مخاطبان را به سوی خود بکشاند که دلایل این امر صرفاً سیاسی یا اجتماعی نیست، بلکه عوامل دیگری از جمله ویژگی‌های دینی، فرهنگی، زبانی، قومی، تاریخی و ویژگی‌های زیست‌محیطی و کنش‌های بین‌المللی است.
از سوی دیگر مسئولان فارسی‌زبان تلویزیون بی‌بی‌سی در شرایطی پا به عرصه رقابت رسانه‌ای گذاشته‌اند که با اصرار خود بر رویکرد مخاطب‌محوری بر ارزش و اهمیت اینترنت و دنیای فناوری اطلاعات برای جلب اعتماد جوانان و افزایش شانس وجود تعداد کاربران اینترتی در ایران پی برده‌اند.
بیشتر بخوانید:
رویکرد ترویجی و تجربیات رسانه‌های مهاجم در گفتمان تروریسم
تروریسم رسانه‌ای در شبکه‌های اجتماعی
این مهم با توجه به اینکه طبق آمارهای رسمی اعلام شده، ایران از حیث وبلاگ‌نویسی در رتبه سوم جهان و از لحاظ رشد وبلاگ‌ها با دورنمایه کمپین ضد حاکمیتی در رتبه دوم جهان ایستاده، قابل تأمل است.
به این ترتیب وجود درصد بالایی از کاربران اینترنت در جامعه ایرانی به‌ویژه در میان نسل سوم به خوبی باخبر است، بنابراین با ارتباط تنگاتنگی که میان خود و دنیای اینترنت برقرار می‌کند ضریب نفوذ خود را در میان جوانان ایرانی افزایش می‌دهد. (فتحی 54:1390)
تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی با استفاده از تجهیزات حرفه‌ای بنگاه سخن‌پراکنی و حمایت‌های مالی مناسب دولت انگلیس توانسته در مدت کوتاهی تمایل بینندگان شبکه‌های ماهواره‌ای را جلب کند. برنامه در این شبکه به‌گونه‌ای تعریف شده‌اند که بتوانند پاسخگوی علائق و سلائق مختلف طیف بینندگان شبکه‌های ماهواره‌ای باشند (از قبیل پخش برنامه‌های کودک، پرگار و آپارات).
تلویزیون بی‌بی‌سی همچنین در سطح محتوایی گاه خود را در پوشش تمرکز بر فرهنگ به جای سیاست نشان می‌دهد و گاه در قالب محتوای جوان‌پسند ظاهر می‌شود و در سطح روشی تمایز خود را عمدتاً با سبک و سیاق جدید و متفاوت اجرای برنامه‌ها در مقایسه با سایر تلویزیون‌های فارسی‌زبان به نمایش می‌گذارد و می‌کوشد صف اپوزیسیون را از رسانه خود بزداید و برخلاف تلویزیون‌های مشابه تا حد زیادی از برچسب وابستگی به غرب و یک سویه‌نگری رهایی یابد.
این سبک و سیاق متفاوت در مقولهٰ‌هایی چون استفاده مشهود از قابلیت‌ها و تسهیلات فناوری اطلاعات و ارتباطات، استفاده از روش جدلی به جای القایی و همنوایی و هم‌آوایی میان متن، صدا، تویر و استفاده از نماها و نمادها به منصه ظهور میرسد. (محمدخانی 39:1390)
به این ترتیب به نظر میرسد با رسانه‌ای طرف هستیم که با برخورداری از شناخت کافی نسبت به حساسیت‌ها و مشخصات اقلیم جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه ایرانی تجدیدنظری اساسی در محتوا و سبک برنامه‌های خود کرده و همین مسئله موجب می‌شود تا تأثیرات تبلیغی آن در مقایسه با رسانه‌های مشابه دیگر پیچیده‌تر، خزنده‌تر، عمیق‌تر و طولانی‌تر باشد.
بی‌بی‌سی فارسی؛ تریبون تروریسم
در سال‌های اخیر رسانه‌های غربی در قبال گروه‌های تروریستی و تشکل‌های جبهه مقاومت سیاست دوگانه‌ای را در پیش گرفته‌اند. آنها تلاش می‌کنند نه تنها از لفظ تروریست برای گروه‌های خشونت‌طلب منطقه استفاده نکنند، بلکه حتی اسامی معمول را نیز برای آنها به‌کار نمی‌برند. به عنوان مثال از داعش با عنوان دولت اسلامی عراق و شام و یک گروه جهادی یاد می‌کند.
این شبکه همچنین تلاش می‌کند منافقین را که تا همین سال‌های اخیر در لیست گروه‌های تروریستی در آمریکا و اتحادیه اروپا قرار داشت، با نام شورای ملی مقاومت یاد کند. عنوانی که کمتر برای مردم شناخته شده است.
در مقابل، رویکرد این رسانه به گروه‌های محور مقاومت تفاوت فاحشی با رویکردش نسبت به تروریست‌ها دارد. بی‌بی‌سی برای انصارالله یمن که میلیون‌ها نفر از مردم یمن را رهبری می‌کند و نامش در لیست هیچ گروه تروریستی نیست، از لفظ «شورشیان حوثی» یا برای حشدالشعبی که یک گروه مردمی در عراق است و موفقیت‌های زیادی در پیروزی با داعش به دست آورده از عنوان شبه نظامیان استفاده می‌کند!
شبکه تلویزیون بی‌بی‌سی در گذشته نیز بارها تبدیل به تریبونی برای گروه‌های تروریستی‌ای شد که دستشان به خون مردم ایران آلوده بود. برای مثال پیش از دستگیری عبدالمالک ریگی سرگرده گروهک تروریستی جندالله، شبکه بی‌بی‌سی با وی در آنتن زنده این شبکه گفتگو کرده بود.
به عنوان مثال زمانی که گروهک منافقین در کنفرانسی در کلوپ ملی مطبوعات واشنگتن مدعی شد که حمله اخیر به تأسیسات نفتی آرامکو در عربستان سعودی از سوی ایران صورت گرفته است.
این شبکه با قطع برنامه‌های خبری عادی خود به صورت زنده نشست خبری منافقین در آمریکا را پوشش داد. جالب اینجاست که رسانه سلطنتی بریتانیا از عنوان «شورای ملی مقاومت» برای این گروه استفاده می‌کند. این شورا که ائتلافی از برخی افراد و گروه‌های اپوزیسیون به‌علاوه مجاهدین خلق تشکیل شده بود، اما به‌دلیل قرار گرفتن مسعود رجوی در کنار دولت عراق در جریان جنگ تحمیلی و فاز خشونت‌طلبی این سازمان اکثر گروه‌ها و افراد از این شورا جدا شده و اکنون تنها منافقین این نام را یدک می‌کشند. (خبرگزاری تسنیم 1398)
مقایسه خبررسانی بی‌بی‌سی فارسی و ایران اینترنشنال و صدا و سیما بعد از ترور شهید سلیمانی
سحرگاه جمعه 13 دی 1398، زمانی که سردار قاسم سلیمانی توسط تروریست‌های دولت آمریکا در فرودگاه بغداد به شهادت رسید، بهت و حیرت در تمامی ارکان جامعه دیده می‌شد. این مسئله در ابعاد رسانه‌ای آن نیز قابل مشاهده بود. هرچند رسانه‌ها و در ابعاد بزرگ‌تر رسانه ملی تا ظهر جمعه توانستند به اوضاع مسلط شوند.
بعد از شهادت سردار سلیمانی همه می‌دانستند که ایران به سرعت ضربات سختی را به دشمن آمریکایی خواهد زد و دقیقاً چند روز بعد در بامداد چهارشنبه این امر محقق شد و پایگاه آمریکایی عین‌الاسد موشک‌باران شد.
خبر رسمی این واقعه به سرعت با بیانیه سپاه پاسداران در سراسر جهان منتشر شد و تمام رسانه‌های بین‌المللی به تحلیل آن پرداختند.
رسانه‌های بین‌المللی در ایران پرس‌تی‌وی العالم | شبکه خبر و شبکه‌های داخلی | بی‌بی‌سی فارسی ایران اینترنشنال |
به سرعت در متن ماجرا وارد شدند | پخش زیرنویس بیانیه رسمی سپاه اکتفا کردند و بعد از اذان صبح شبکه خبر وارد جریان اطلاع‌رسانی ماجرا شد شبکه سوم سیما، نزدیک اذان صبح خارج از مأموریت تعریف شده نیمچه میزگردی برای این ماجرا برپا کرد لذا مخاطب داخلی مجبور بودند برای اطلاعات بیشتر به کانال‌های مجازی و رسانه‌های دیگر بروند | به سرعت برنامه های خبری خود را منطبق با موضوع کردند و با تحلیل‌های مختلف سعی بر مدیریت افکار مخاطبان خود داشتند بی‌بی‌سی فارسی با توجه به تعطیلی زمان برنامه‌هایش با استفاده از لایواینستاگرام سعی بر خبرپراکنی کرد و ایران اینترنشنال از همان دقایق اول وارد ماجرا شد |
تقریباً یک‌سال بعد از شهادت سردار سلیمانی، دشمن زبون بار دیگر یکی از برجسته‌ترین دانشمندان این کشور یعنی شهید فخری‌زاده را ترور کرد. خبرهای این ماجرا تقریباً از حدود 16 عصر دست به دست می‌گشت. تقریباً یک ساعت بعد از اعلام، شهادت محسن فخری‌زاده برای همگان مسجل شد.
رسانه‌های بین‌المللی در ایران تی‌وی پرس العالم | شبکه خبر و شبکه‌های داخلی | بی‌بی‌سی فارسی ایران اینترنشنال |
به سرعت خود را مهیای این بحران جدید کردند و صحنه را برای مخاطب بین‌المللی خود خالی نگذاشتند | کم‌کم خبررسانی را شروع کردند شبکه خبر از ساعت 16 بعد از ظهر (زمان وقوع حادثه) تا ساعت 19 به انتشار زیرنویس پرداخت و به پخش برنامه‌های معمول خود ادامه داد. گویا کسی به فکر مخاطب داخلی نیست، لذا مخاطب به دنبال خبر یا اطلاعی از ماجرا به سراغ گروه‌های مجازی رفتند | بی‌بی‌سی فارسی شروع به پخش زنده برنامه خود با یک ساعت زمان زودتر پرداخت و سعی کردند با ارتباط با کارشناسان بین المللی، جریان خبری را در کنترل خود بیاورند و مخاطب خود را از تحلیل و خبر اقناع کنند. ایران اینترنشنال پخش زنده از محل ترور را به برنامه خود اضافه کرد |
حال با توجه به تفاوت عملکرد رسانه‌ها در حوادث بعد از ترور برای رسیدن به پاسخ سوالات مطرح شده در ابتدای گفتمان به تحلیل عملکرد شبکه بی‌بی‌سی فارسی و بیان نتیجه در قسمت پایانی می‌پردازیم.
ادامه دارد.....
برگرفته از پایان‌نامه آزاده اقبال فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد ارتباطات و علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند
انتهای پیام/4078/
انتهای پیام/
