قطب‌های علمی با تجمیع برگزیدگان پژوهشی ایجاد شود/ تراژدی ادامه‌دار بی‌اهمیتی به پژوهشگران و محققان

گروه استان‌های خبرگزاری آنا- احسان عربی مفرد؛  آرش خاکی  عضو هیئت علمی گروه پاتوبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سلامت باروری زنان دانشگاه علوم پزشکی تبریز بر اساس گزارش دانشگاه استنفورد آمریکا بر پایه داده‌های پایگاه استنادی اسکوپوس در فهرست دانشمندان دو درصد برتر جهان قرار گرفت.

او متولد سال ۱۳۵۶ است، سال ۱۳۹۲ موفق به اخذ مرتبه دانشیاری  در رشته پاتولوژی شد و تاکنون علاوه بر تدریس دروسی مانند پاتولوژی در مقاطع دکتری حرفه‌ای دامپزشکی، پزشکی، دندان‌پزشکی، مجری ۳۴ طرح پژوهشی، نویسنده ۱۴۵ مقاله در مجلات تخصصی، ارائه ۱۰۰ عنوان سخنرانی و پوستر در کنگره‌های بین‌المللی بوده است.

خاکی از سال ۱۳۹۳ سردبیر و مدیر مسئول دو مجله بین‌المللی با نمایه‌های علمی پژوهشی از کمیسیون نشریات وزارت بهداشت و پایگاه‌های استنادی ISI ,Scopus است و مدیرعاملی شرکت داروسازی بین‌المللی پارت طب ارس را با تولید ۵ نوع شکل دارویی و محصولات مختلف دارویی نیز برعهده دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز راهنمایی و مشاوره بیش از ۱۰۰ عنوان رساله دکتری  حرفه‌ای و تخصصی را نیز برعهده داشته و چاپ بیش از ۱۴۵ عنوان مقاله تخصصی در مجلات معتبر علمی با درجه ISI  (Web of Science)  و Scopus از دیگر دستاوردهای علمی اوست.

ثبت ۷ مورد اختراع داخلی و یک مورد وبت اختراع در آمریکا US Patent از سوابق عضو هیئت علمی گروه پاتوبیولوژی  دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز است و از افتخارات او می‌توان دریافت عنوان محقق برتر در گروه پزشکی و دامپزشکی در نخستین جشنواره فرهیختگان  در سطح ملی و دریافت نشان برتر برای ارائه مقالات در کشور آمریکا  و کانادا از سوی سازمان بهداشت جهانی WHO و انستیتو سلامت آمریکا NIH در سال‌های ۲۰۱۱-۲۰۱۲ و انتخاب یکی از ۶ محقق برتر دنیا در ۱۵ کنگره منوپوز، کشور چک در سال ۲۰۱۶ را نام برد.

طبق ارزیابی مراجع مختلف علمی در فاصله سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ میزان ارجاع و استفاده از مقالات وی در تدوین مقالات دیگر محققان (H index) معادل 19 در پایگاه اسکوپوس و i۱۰-index برابر ۷۵ و Citations معادل ۲۴۶۳ بوده که اصلی‌ترین دلیل قرارگرفتن نام «دکتر خاکی» در لیست دانشمندان برتر جهان در سال ۲۰۲۰ شده است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به مناسبت هفته پژوهش 99 و موفقیت‌های آرش خاکی عضو هیئت علمی گروه پاتوبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز با وی درباره دلایل انتخاب او در فهرست دانشمندان 2 درصد برتر جهان، اوضاع و احوال پژوهش کشور و توصیه به محققان و دانشجویان گفتگو کرده است که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: از قرارگرفتن نام خود در فهرست دانشمندان 2 درصد برتر جهان بگویید.

خاکی: با توجه به انتخاب بنده به‌عنوان یکی از دانشمندان برتر 2 درصد جهان، نخست از همه همکارانم در تیم تحقیقاتی و مسئولانی که تا این لحظه کمک کردند و همکاران در دانشگاه و دانشجویان قدردانی می‌کنم. انگیزه‌ام برای کسب چنین عنوانی از روز نخست تلاش مستمر، ارتباط با دانشگاه‌های خوب دنیا، استادان برجسته و محققان خوب کشوری، مراکز تحقیقاتی و ایجاد تیم‌تحقیقاتی  مناسب، انجام کارهای تخصصی در یک حوزه تخصصی و در یک شاخه و عدم انجام کارهای مختلف در حوزه‌های گوناگون بوده و ماحصل اینها ایجاد و راه‌اندازی یک شرکت داروسازی‌، دو مجله علمی-تخصصی با رتبه‌های ISI و اخذ چنین عنوانی از پایگاه‌های استنادی دنیا در سال 2020 در همین ماه نوامبر بوده است.

آنا: توصیه شما به‌عنوان یک محقق و پژوهشگر موفق به دانشگاهیان و دانشجویان برای پیشرفت در عرصه پژوهش و فناوری و کسب موفقیت چیست؟

خاکی: پژوهش و آموزش دو بال جدانشدنی از یکدیگر هستند که توسط فرد محقق مدیریت می‌شوند. یعنی محال است آموزش صحیحی توسط یک فرد دریافت نشود و بخواهد دنبال پژوهش خوبی باشد. آموزش صحیح مطالعه را تقویت می‌کند. توصیه می‌شود علاقه‌مندان به رشد و پیشرفت در عرصه‌های علمی، کتب مرجع به زبان‌هایی که خیلی در دانشگاه‌های دنیا تدریس می‌شود و در دانشگاه‌ها رفرنس هستند و در هر درسی نسبت به علاقه هر فردی در هر رشته تخصصی که می‌خواهند ادامه دهند آن را مطالعه کنند و بعد از این مراحل الفبای پژوهش را یاد بگیرند.

برخی می‌خواهند یکشبه همه راه پیشرفت را بروند، فکر می‌کنند اگر مجله‌ای ایمپکت آن پنج بود، 6 بود، یک بود، دیگر چه شده، خیر! اینگونه نیست! علاقه‌مندان به پیشرفت علمی ابتدا از همین مجلات فارسی و مجلات علمی-پژوهشی وزارتخانه‌های خودمان آغاز کنند و بعد از این مراحل به سراغ مجلات انگلیسی بروند و هرچقدر که مجلات سطحش بالا می‌رود، مطالب بهتری را عرضه کنند.

آنا: بیشتر توضیح می‌دهید؟

خاکی: نکته اینجاست اگر شما حرفی برای گفتن در عرصه بین‌الملل و در آن علمی که تحقیق کرده‌اید، داشته باشید، مطمئناً این حرف را برداشت می‌کنند و رفرنس می‌دهند. به اصطلاح می‌گویند سایتیشن می‌گیری، هات‌پیپر به وجود می‌آید، از شما دعوت می‌کنند. خب! پس ما اگر می‌خواهیم کار و تحقیقی برای رشد و پیشرفت علمی انجام دهیم، نخست باید آموزش و پژوهش صحیح را با هم جلو ببریم و در دانشگاه‌ها و کلاس‌هایمان شرکت و از استادان بنام استفاده کنیم و مشورت بگیریم و در مسیر تحصیلات تکمیلی و رشته مورد علاقه خود برنامه‌ریزی داشته باشیم.

وزارتخانه‌های مسئول و دانشگاه‌ها از افرادی که به‌عنوان برترین‌ها انتخاب می‌شوند، قطب‌های علمی به وجود بیاورند و اختیاراتی را بدهند تا این افراد گرنت‌هایی را داشته باشند و طبق آن گرنت‌ها دانشجویانی را تربیت کنند.

وقتی می‌گوییم دکتری حرفه‌ای پزشکی، دکتری حرفه‌ای دام‌پزشکی، دکتری حرفه‌ای داروسازی و ... دنیا حرف اینجا هست. هیچ‌کس نمی‌تواند در انجام تحقیقات غیرمتمرکز خیلی برنده باشد، پس پیشنهاد می‌شود مسیری تخصصی  را مشخص ‌کنند و محققان در آغاز  مجلاتی که انتخاب می‌کنند، نخست در سطح ملی باشد و پس از کسب تجربه لازم وارد سطح بین‌المللی شوند، مجلاتی که دارای شاخص اسکوپوس، ایندکس و نمایه شده در پایگاه‌های استنادی اسکوپوس، پاپ‌مد، پاپ‌مد سنترال و ISI،  مناسب‌ترند، سبب بیمه  تحقیق فرد می‌شوند.

باید از سامانه منبع‌یاب وزارتخانه‌ها استفاده  کنیم، برخی دانشگاه‌ها هم این لینک‌ها را فراهم کرده‌اند، علاقه‌مندان به پیشرفت علمی باید صحت و هویت مجلات را مطمئن شوند، اگر می‌توانند، استاد راهنمایی را انتخاب کنند که در آن زمینه نه‌تنها متخصص باشد؛ بلکه دارای مقالات تخصصی بوده و حرفی برای گفتن داشته باشد.

آنا: تحقیق و نوشتن مقاله باید چه اهدافی را دنبال کند؟ توصیه شما چیست تا تحقیق به ثمر بنشیند؟

خاکی: خطاب به علاقه‌مندان می‌گویم که از تحقیق نترسند، تحقیق مثل یک بازی علمی است، برد و باخت دارد. اینجا باختش هم برای محقق خوب است، بردش هم خیلی خوبتر است. از هیچ چیزی نترسیم و به‌سوی پیشرفت  برویم، تحقیق و پژوهش کنیم و پژوهش‌مان را در سطح مقاله قطع نکنیم، بگذاریم تا به ساخت محصول منتهی شود و تولید و صنعت رونق بگیرند و تولیدها را دانش‌بنیان‌محور کنیم. اگر بتوانیم مقالات‌مان را کاربردی کنیم، هم‌زمان در کشورمان می‌توانیم مقالات متعددی را چاپ کنیم و رنکینگ بین‌المللی کشور و دانشگاه‌هایمان را ارتقا دهیم و در کنارش سبب شویم که صنعت‌مان شکوفا شود.

باید تولید داخلی را تقویت کنیم؛ چراکه صرفه‌جویی ارزی به‌وجود می‌آید، بیکاری کاهش پیدا می‌کند، مشکلات دیگر اقتصادی و اجتماعی کاهش پیدا می‌کند و واقعاً به سطحی می‌رویم که تحریم‌ناپذیر بوده و منجر به خودکفایی می‌شود. پس علاقه‌مندان، محققان و دانشجویان به دانشگاهی که درس می‌خوانند، اعتماد کنند و به آن استادی که به آنان درس می‌دهد، مطمئن باشند  که حتما  حرفی برای گفتن دارد، هرچقدر مانند درخت نرم‌تر باشیم، بهتر می‌توانیم جوانه‌های پذیرش علم را در خودمان خلق کنیم و روزی، هنری زیبا از ما در جهان سازگار و پایدار شده و شاهد شکوفاییش خواهیم  بود.

آنا: عرصه کار در حوزه پژوهش و فناوری در دانشگاه‌ها و کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ موانع تحقیق و پژوهش چه چیزهایی هستند؟

خاکی: ابتدا باید انتقاد و گلایه کنم با اینکه مقام‌هایی توسط پژوهشگران و محققان کشور به دست می‌آید و ستاره‌هایی در عرصه علمی دانشگاه‌ها به‌وجود می‌آیند، بهایی به آنها داده نمی‌شود. مشکلات و قوانینی در مسیر پژوهشگران و محققان وجود دارد. افرادی که در بعضی از کمیته‌ها و منصب‌ها فعالیت دارند، نمی‌توانند بعضی از مسائل را قبول کنند و به جای اینکه دست به دست هم دهند و کمک کنند، مشکلات دیگری به وجود می‌آید.

پیشنهاد می‌‌کنم وزارتخانه‌های مسئول و دانشگاه‌ها از افرادی که هر سال در دانشگاه‌ها و در عرصه‌های بین‌المللی به‌عنوان برترین‌ها انتخاب می‌شوند، قطب‌های علمی را به وجود بیاورند و اختیاراتی را بدهند تا این افراد برگزیده خودشان گرنت‌هایی را داشته باشند و طبق آن گرنت‌ها دانشجویانی را تربیت کنند و هزینه‌ها بجا ‌و صحیح  صرف شود تا به ارتقای پژوهش‌، ایجاد قطب‌های پژوهش‌محوری و صنعت موفق‌ کمک کنیم.

بهترین توصیه و پیام راهگشا؛ اعتماد به افرادی که دارای منصب‌ و مقام‌هایی در سطح ملی و بین‌المللی هستند و داشتن روحیه جهادی، برادری، همکاری مستمر  برای آبادانی کشور است.

انتهای پیام/4062/