آموزش مجازی دانشجویان و چالش‌های پیش‌ِ رو/ وقتی دانشگاه پیام‌نور با مشکلات متعدد الگو می‌شود!

به گزارش خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، شیوع ویروس کرونا بسیاری از رویکردها و روش‌ها را در جهان تغییر داد. یکی از تحولات مهم در این مسیر نحوه برگزاری آموزش‌ها بود و آموزش مجازی جایگزین آموزش حضوری شد. همانند سایر نقاط جهان در ایران نیز آموزش‌های مجازی در دستور کار قرار گرفت، این آموزش‌ها از اسفندماه سال گذشته تاکنون ادامه دارد و هر یک از دانشگاه‌های کشور راه‌حلی منحصر به خود را انتخاب کرده است.

پیش از این هیچ‌گاه تا این اندازه آموزش مجازی در کشور مورد استفاده قرار نگرفته بود و هر یک از دانشگاه‌ها در پذیرش‌های غیرحضوری تعدادی معدود دانشجوی الکترونیکی داشتند اما در این میان دست‌اندرکاران وزارت علوم نام دانشگاه پیام نور را مطرح می‌کنند و از آن به عنوان نمونه موفق آموزش نیمه‌حضوری در کشور یاد می‌کنند.

محمدتقی نظرپور معاون اداری مالی وزارت علوم درباره دانشگاه پیام‌نور می‌گوید: دانشگاه پیام‌نور با بهره‌گیری از فناوری آموزشی، استفاده از کتاب‌های درسی خودآموز و برگزاری کلاس‌های رفع اشکال گروهی، آموزش نیمه حضوری را دنبال می‌کند. وی این دستاورد دانشگاه پیام‌نور را موفق ارزیابی کرد و نام دانشگاه دیگری را در این زمینه مطرح نکرد.  

دانشگاه پیام‌نور به دو صورت عادی و الکترونیکی در مقاطع مختلف تحصیلی دانشجو جذب می‌کند و براساس سند آمایش آموزش عالی قرار است که دانشگاه پیام‌نور آموزش غیرحضوری و هاب بین‌المللی باشد. علی‌رغم موفقیت‌های دانشگاه پیام‌نور در این سال‌ها اما دانشجویان این دانشگاه نسبت به روند جاری این دانشگاه انتقاداتی دارند. وقتی پای سخنان دانشجویان دانشگاه پیام‌نور بنشینید در خواهید یافت که دانشگاه پیام‌نور برای رسیدن به اهدافش فاصله معناداری دارد.

گلایه‌های دانشجویان پیام نوری

محمد، یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام‌نور به آنا گفت: من دانشجوی عادی در دانشگاه پیام‌نور هستم. بی‌برنامگی در تنظیم ساعت کلاس‌ها و عدم برگزاری کلاس‌ها در روزهای آخر هفته از جمله مشکلاتی است که من با آن درگیر بودم.

وی افزود: اواسط ترم گذشته استاد یک درس تغییر کرد و دانشگاه ناگزیر شد که ساعتش را نیز تغییر بدهد و برای ما دشواری زیادی ایجاد شد.

تعدادی از دانشجویان الکترونیکی هم در دسترسی به کلاس‌های الکترونیکی با مشکلاتی مواجه هستند و نمی‌توانند در زمان موعد آنلاین شوند. در این دروس امتحان میان ترم هم الکترونیکی برگزار می‌شود که در این زمینه هم برخی از دانشجویان معترض هستند. علی که در دانشگاه پیام‌نور رشته مدیریت می‌خواند در این باره می‌گوید: شرکت در کلاس‌های الکترونیکی یکی از مشکلات مهم ماست. مثلا در ترم گذشته برای حضور در کلاس مجازی امکان اتصال با گوشی یا کامپیوتر را نداشتم. برخی از استادان هم حضور در کلاس و مشارکت در بحث‌ها را ملاک میان‌ترم قرار می‌دهند که باعث شد در برخی از دروس میان‌ترم را از دست بدهم.

حجم زیاد منابع درسی دانشجویان

با بررسی دروس دانشجویان این دانشگاه درمی‌یابید که اغلب کتا‌ب‌های دانشجویان دانشگاه پیام‌نور از 300 صفحه برای یک ترم تحصیلی تجاوز می‌کند و دانشجویی که پنج درس در یک ترم داشته باشد باید  1500 صفحه را مطالعه کند تا نمره قبولی از آنها را کسب کند.

در این زمینه رضا دانشجوی دیگر دانشگاه پیام‌نور می‌گوید آنقدر برای هر درس منابع متفاوت پیش روی ما می‌گذارند که اصلا نمی‌دانیم چگونه از عهده آنها برآییم. مثلا در یک درس سه کتاب که از هر کتاب بیش از سه فصل جزو منابع بود، هم تهیه این کتاب‌ها دشوار بود و هم خواندن آنها. یا درسی داشتیم که حتی استادمان از انتخاب این کتاب با آن ترجمه شاکی بود و می‌گفت که فهم این کتاب برای شما واقعا دشوار است. خوب ببینید با این شرایط چگونه می‌توانیم از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شویم؟

دروس بازنگری نشده تجدید چاپ‌شده!

با وجودی که این دانشگاه اذعان دارد که منابع درسی بازنگری شده ولی بسیاری از منابع درسی از کتاب‌های منسوخ شده است که در بسیاری موارد حتی به درد دانشجویان هم نمی‌خورد.

بر اساس آیین‌نامه وزارت علوم واحدهای دانشگاهی پیام‌نور باید سرفصل درس‌ها را از دانشگاه‌های سطح یک دریافت کنند متأسفانه این انطباق در بسیاری از دروس دانشگاه پیام‌نور دیده نمی‌شود. در دروس بین‌رشته‌ای که اصلا انطباقی وجود ندارد. مصطفی دانشجوی کارشناسی دانشگاه پیام‌نور به آنا گفت: منابع درسی بومی نیستند با اینکه اکثر کتاب‌ها در سال‌های اخیر تجدید چاپ شده‌اند اما همچنان مباحث مطرح شده در کتب قدیمی هستند، مثلا در درس مدیریت استراتژیک همچنان روش‌های قدیمی و کلی تدریس می‌شود در صورتی که این رشته یک رشته به‌روز است و نیاز به منابع به‌روز دارد.

با این حال به نظر می‌رسد دانشگاه پیام‌نور برای رسیدن به اهدافش راهی بس طولانی در پیش دارد و باید خانه تکانی جدی در این دانشگاه صورت گیرد. از طرفی نیاز است که وزارت علوم نظارت بیشتری بر روی دانشگاه‌ها داشته باشند تا مشخص شود که مأموریت‌ دانشگاه‌ها اجرایی می‌شود یا نه.

مقایسه دانشگاه آزاد اسلامی با دانشگاه پیام‌نور در امر آموزش مجازی

شاید در این میان از باب مقایسه بتوان دانشگاه آزاد اسلامی را با دانشگاه پیام نور مقایسه کرد چراکه این دو دانشگاه از نظر تعداد دانشجو و واحد مشابه یکدیگر هستند. در همین ایام کرونا و در نیمسال گذشته تحصیلی 430 هزار دانشجوی دانشگاه پیام‌نور در فروردین‌ماه با وجود مشکلات گفته‌شده به آموزش‌های مجازی متصل شدند در حالیکه رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در فروردین‌ماه اعلام کرد که 700 هزار دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی از 17 اسفندماه به آموزش‌های مجازی دسترسی پیدا کرده‌اند.

دانشگاه آزاد اسلامی در ترم گذشته با چندین سامانه آموزش مجازی در واحدهای مختلف البته با پشتیبانی واحد الکترونیکی دسترسی به آموزش مجازی را برای دانشجویان فراهم کرد. بر این اساس دانشگاه آزاد اسلامی دانشجویان امکان پرسش و پاسخ، ارائه دروس و مشاهده کلاس‌های ضبط شده را داشتند. اکنون هم دو سامانه آموزش مجازی در دانشگاه آزاد اسلامی طراحی شده که همه واحدهای کشور از طریق واحد الکترونیکی به آن دسترسی خواهند داشت.

دانشگاه آزاد اسلامی اکنون حدود 500 هزار دانشجوی فعال دارد و پیش‌بینی می‌شود که بیش از 400 هزار دانشجوی جدید را جذب کند از این رو تعداد دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی به حدود یک میلیون نفر می‌رسد. همچنین اکثر این دانشجویان به دلیل شیوع ویروس کرونا تحت آموزش‌های مجازی قرار می‌گیرند. بر اساس دستور‌العمل‌ معاونان علوم انسانی و علوم پایه و مهندسی قرار است ارزیابی دانشجویان در طول نیمسال از سوی اساتید صورت گیرد تا دانشجویان برای کسب نمره پایانی با مشکل مواجه نشوند. امتحان‌های پایانی هم از محتواهایی صورت می‌گیرد که قبلا اساتید آنها را آموزش داده‌اند و اینگونه نیست که دانشجویان با منابع حجیم و بدون راهنما و استاد مواجه باشند.

استفاده از تکنولوژی‌های نوین نیز قرار است در دسترس دانشجویان قرار گیرد تا دانشجویان بتوانند بهترین بهره را آموزش‌های مجازی داشته باشند. البته هنوز تجهیزات مورد انتظار مستقر نشده‌اند که پس از استقرار درباره آن‌ها اطلاع‌رسانی لازم صورت می‌گیرد.

انتهای پیام/4040/پ