ادامه بی‌توجهی به توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی روستاها/ چرا مهاجرت از روستاها ادامه دارد؟

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، در روزهای گذشته در گزارشی نقش مهم روستا در اقتصاد کشور بررسی شد و بیان شد که روستاییان و عشایر به دلیل اثرگذاری بالا در تولید محصولات دامی و کشاورزی و نقش مهم کشاورزی در رشد اقتصاد ایران، می‌توانند برای کاهش اثرات تحریم‌های دشمنان علیه اقتصاد ایران نقش اصلی را ایفا کنند.

بنابراین برای اینکه روستاییان و عشایر بتوانند در مسیر پیشرفت اقتصاد کشور نقش آفرینی جدی داشته‌ باشند لازم است تا لوازمی متناسب با ظرفیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر منطقه فراهم شود. در سال‌های پس از انقلاب اسلامی تاکنون سهم روستا از جمعیت کشور از 68 درصد به 25/9 در سال 95 رسیده که نشان می‌دهد جمعیت بسیاری از روستاهای کشور به سمت شهرها و حاشیه‌های شهرهای بزرگ رفته‌اند.

بیشتر بخوانید:

اثر منفی بی‌توجهی به«اقتصاد روستا» بر رشد بخش کشاورزی/ نابسامانی مدیریتی چالش اصلی پیشرفت روستایی در ایران

به‌هم‌ریختگی در سیاست‌ها و برنامه‌ریزی روستایی اصلی‌ترین علت ایجاد چالش در مدیریت روستاهای کشور بوده که مناطق مختلف را با مشکلات متعددی روبه‌رو کرده است. در ادامه مهمترین عللی را که به تشتت و به‌هم‌ریختگی در برنامه‌ریزی روستایی منجر می‌شود، بررسی می‌کنیم.

عدم برنامه‌ریزی برای اشتغال اقشار مختلف مردم روستا به‌خصوص جوانان یکی از مهمترین علت‌های عقب‌ماندگی‌ اصلی در تصمیمات روستا است. درحالی‌که‌ یکی از عناصر مهمی که می‌تواند زمینه رشد روستا را فراهم کند توجه به اشتغال در روستا است و از این طریق جمعیت بسیاری را در روستا ماندگار خواهد کرد. طبق گزارش‌های مراکز آماری یافتن شغلی بهتر، ازجمله سه عامل اصلی در مهاجرت به مناطق شهری است.

بی‌توجهی به توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی

افزایش اشتغال و افزایش درآمدهای غیرکشاورزی می‌تواند از طرق مختلف مزایای بسیاری را برای مردم روستا و اقتصاد آن ایجاد نماید. یکی از راه‌های تحقق آن ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی و صنایع روستایی است.
اجرای این راهکار می‌تواند مؤثرترین روش برای کاهش حجم ضایعات کشاورزی باشد درحال حاضر بخش کشاورزی به دلیل عدم رونق صنایع تبدیلی در روستاها نمی‌تواند از ضایعات 30 درصدی خود استفاده کند و این موضوع موجب هدر رفت 3 تا 5 میلیارد دلاری شده است همچنین تحقق آن موجب رشد اقتصادی و اجتماعی خواهد شد که امر بسیار مهم و اساسی در جمعیت روستا است.

غفلت از بهره‌گیری از راهکارهای بومی برای رشد روستا

تاکنون مدیران بخش‌های مختلف حوزه روستا از ظرفیت‌ها، هویت و دانش بومی مناطق روستایی برای  برنامه‌ریزی جهت توسعه روستانشینی بهره نگرفته‌اند. مدیران و سیاست‌گذاران مکانیسم‌های خاص و متنوع و بازیگران اصلی روستا را در برنامه‌ریزی‌های خود نادیده‌ گرفته‌اند.

اما ضعف روحیه خود اتکایی و اعتماد به نفس در مردم بومی مناطق روستایی با استفاده از راه‌حل‌های بومی قابل جبران بوده و می‌توان با مشارکت و توانمندسازی آن‌ها در حل مسائل روستا از مهاجرت مردم و به خصوص جوانان روستایی جلوگیری کرد. این اتفاق همچنین می‌تواند به حفظ ارزش‌های انسانی و هویت مردمی روستا نیز کمک بسیاری کند و موجب ارتقای آن شود.

عقب‌ماندگی در تحقق عدالت اجتماعی در روستا

با وجود تلاش‌ها، برنامه‌ریزی و اقداماتی که در بیش از 40 سال اخیر انجام شده اما روستا همچنان با عقب ماندگی‌های بسیاری روبرو است. وجود فقر، کمبود امکانات اجتماعی مانند خدمات بهداشتی و آموزشی زمینه‌ساز مهاجرت به شهرها را فراهم کرده است. در حال حاضر جمعیت زیر خطر فقر در جامعه روستایی ایران بیش از دو برابر جمعیت زیر خط فقر شهری است که بیانگر تفاوت بین شهر و روستا است.

عشایر کشور بیشترین خدمات با کمترین امکانات

عشایر کشور کمترین بهره را از سرمایه‌گذاری‌ها و خدمات نظام بهره می‌برند این درحالی است که در مقایسه با آن نقش قابل توجهی در ارائه خدمات دارند. درحال حاضر حدود 2 درصد از جمعیت ایران مربوط به عشایر است و با دارا بودن حدود 24 میلیون واحد دامی بیش از 20 درصد گوشت قرمز را تولید می‌کند و حدود 38 درصد از مراتع خوب کشور را در اختیار دارند. علاوه‌ بر آن عشایر کشور حدود 1/48 میلیون متر مربع صنایع دستی کشور را تولید می‌کنند.

با این اوصاف به وضوح مشاهده می‌شود که عشایر کشور در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های کشوری نقشی ندارند و تنها برخی دستگاه‌ها بدون توجه به نیازهای اصلی و نیازهای بومی  آن‌ها به سیاست‌گذاری مشغول هستند که با تداوم روند کنونی نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد.

انتهای پیام/4141/پ