بازدهی عجیب دو طرح اشتغالزایی دولت/ طرح بزرگی که برای 100 هزار نفر هم شغلی نداشت!

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای افزایش اشتغال در کشور در سال‌های اخیر در چهار قالب  برنامه توسعه کسب و کار در مناطق شهری و روستایی، برنامه‌های فعال بازار کار، برنامه اشتغال حمایتی و خرد و همچنین جایگزینی نیروی آماده به کار ایرانی به جای نیروی کار خارجی اقدام به کارآفرینی و افزایش اشتغال در کشور کرده است. گزارش این وزارت خانه نشان می‌دهد که در سه سال اخیر و در مجموع همه برنامه‌های ذکر شده بیش از 1/5 میلیون فرصت شغلی ایجاد شده که جزئیات آن در ادامه بیان می‌شود.

فاصله زیاد خروجی طرح تکاپو از اهداف تعیین‌شده
یکی از برنامه‌های اصلی وزارت کار ایجاد اشتغال در قالب توسعه کسب و کار در مناطق شهری و روستایی بوده که در راستای آن برنامه اشتغال فراگیر(تکاپو) با اولویت ایجاد اشتغال یا تثبیت اشتغال موجود و همچنین برنامه اشتغال پایدار مناطق روستایی و عشایری با هدف توسعه کسب‌وکار در تمام مناطق شهری و روستایی کشور برای دوره 1396 تا 1399 تدوین و عملیاتی شده است. هدف‌گذاری اجرای طرح طرح اشتغال فراگیر (تکاپو) ایجاد 971 هزار فرصت شغلی از سال 96 تا 99 است که می‌توان این آمار را با استفاده از گزارش‌های فعلی وزارت کار راستی‌آزمایی کرد.

از نگاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این برنامه دستاوردهایی را به همراه داشته که اجرای آن را خاص‌تر می‌کند. به عنوان مثال طبق گزارش این وزارت‌خانه انجام مطالعه دینامیک اشتغال و اقتصاد در 31 استان کشور که بر اشتغال‌های موجود تمرکز داشته، توسعه زنجیره‌های کسب و کارهای داخلی و اتصال آن به زنجیره‌های بین‌المللی، اخذ سفارش برای تولید پوشاک از برندهای بین‌المللی و چندین دستاوردی که می‌توان از آن به‌عنوان دستاوردهای جانبی و کیفی طرح تکاپو نام برد.

با این حال بررسی آمارهای میزان اعتبارات مصرف شده و همچنین اشتغال ایجاد شده در قالب طرح تکاپو می‌تواند سنجش دقیق‌تری از بازدهی آن ارائه کند.

براساس آخرین آمارهای منتشر شده وزارت کار از حدود 5108 طرح در قالب طرح تکاپو حمایت کرده که میزان اعتبار پرداخت شده 2 هزار و 600 میلیاردتومان بوده است که در سال‌های 96 تا 98 خروجی آن ایجاد 149 هزار و 200 شغل جدید و تثبیت فرصت‌های شغلی بوده از این مقدار حدود 40 هزار شغل جدید ایجاد شده است. با وجود تلاش‌های انجام شده اما این طرح از هدف‌گذاری آن فاصله معناداری دارد؛ زیرا طبق برنامه‌ریزی انجام شده قرار بوده تا سال 99، 961 هزار شغل در قالب این طرح اجرایی شود.

طرحی که 100 هزار نفر هم خروجی اشتغال نداشت!

 دومین طرح دولت برای ایجاد اشتغال پایدار، برنامه «تولید و اشتغال» با اولویت ایجاد اشتغال یا تثبیت اشتغال موجود است که در این طرح دستگاه‌های اجرایی موظف شده بودند تا برنامه‌های خود را به تأیید وزارت کار و سازمان برنامه بودجه برسانند؛ سپس از محل بند الف تبصره 18 حمایت‌های مالی و اعتبارات لازم را از طرح‌های سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و تعاونی جذب کنند.گزارش سازمان برنامه و بودجه از عملکرد تخصیص منابع مالی پیش‌بینی شده برای این برنامه، نشان می‌دهد که تنها 85 هزار و 124 نفر بوده درحالی‌که پیش‌بینی اولیه اشتغال این طرح 654 هزار و 257 نفر بوده است.

جدول زیر نیز جزئیات تخصیص و پیش‌بینی و عملکرد منابع مالی و اشتغال ایجاد شده را نشان می‌دهد.

جدول فوق حاکی از فاصله زیاد بین پیش‌بینی، تخصیص و عملکرد در طرح برنامه اشتغال و تولید است که به مانند اشتغال فراگیر نشان می‌دهد مسئولان شناختی واقعی از ظرفیت مالی و اجرایی نداشته‌اند. همچنین برآورد هر دو طرح مهم دولت نشان می‌دهد که مجموعاً 16 درصد بازده داشته است. از سوی دیگر بازدهی نزدیک به 50 درصدی میزان عملکرد و تخصیص داده شده حاکی از هدر رفت بسیاری از منابع مالی است که منشاء آن نبود ایده‌های کارآمد و بهینه در هدایت منابع نقدینگی به سمت اشتعال پایدار و نظارت بر اجرای صحیح آن‌ها است.

انتهای پیام/4141/پ