اقدامات شهرداری در موضوع زباله‌گردی نمایشی است/ آیا حضور نیروی انتظامی در بحث کودکان کار، پاک کردن مسئله است؟

به گزارش خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، زرق و برق شهرهای بزرگ از جمله تهران همواره عامل جذب اقشار ضعیف و کم‌درآمد از سایر نقاط کشور به این شهرها برای کسب درآمدهای سرشار است و از آنجایی که اقشار ضعیف جامعه از تمکن مالی چندانی برخوردار نیستند، عموماً به بخش‌های حاشیه‌ای شهرها و مناطق کم‌برخوردار شهری رانده شده و برای گذران زندگی به مشاغلی همچون تکدی‌گری، فال‌فروشی، شیشه‌پاک‌کنی در سر چهارراه‌ها، مشاغل فصلی و ... روی می‌آورند.

با توجه به این‌که بخش اعظمی از این جمعیت از درآمد مکفی برای امرار معاش برخوردار نیستند، بعضاً از کودکان خود برای کسب درآمد استفاده می‌کنند که البته از این میان برخی کودکان نیز که جزو اتباع خارجی (اتباع افاغنه) هستند، از شرایط حداقلی برای استراحت در شبانه‌روز نیز برخوردار نیستند.

علاوه بر مشاغلی که پیش از این مطرح شد، برخی از این کودکان توسط مافیاهای زباله و یا پیمانکاران خود شهرداری برای جمع‌آوری زباله به‌کار گرفته می‌شوند که به‌نظر می‌رسد نه تنها نظارت دقیق بر این فعالیت‌ها در شهرداری و نهادها و سازمان‌های متولی وجود ندارد بلکه برنامه جامعی نیز برای رفع این معضل اجتماعی وجود ندارد.

شهرداری از لحاظ قانونی مکلف به رسیدگی به تخلفات حوزه پسماند است

از آنجایی که بر اساس ماده 16 قانون شهرداری‌ها نگهداری، مخلوط کردن، جمع‌آوری، حمل و نقل، خرید و فروش، دفع،‌ صدور و تخلیه پسماندها در محیط برطبق مقررات تخلف محسوب شده و شهرداری مسئول رسیدگی به آن است ولی به‌نظر می‌رسد بی‌برنامگی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران علاوه بر حل نکردن ریشه‌ای این مشکل به تداوم آن نیز کمک می‌کند.

یکی از جدیدترین اقدامات سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در بحث مقابله با پدیده زباله‌گردی عبارت است از معرفی 200 نقطه محل تجمع و داد و ستد عوامل تفکیک غیرمجاز پسماند به نیروی انتظامی که این دست از فعالیت‌ها جز برخورد قهری و صرف هزینه، تأثیری در رفع این مشکل ندارد و درصورتی‌که سازمان مدیریت پسماند تا این حد نسبت به معضلات ناشی از جمع‌آوری غیراصولی پسماند آن هم از سوی کودکان و پدیده زباله‌گردی حساس است نسبت به تکمیل مدیریت جامع پسماند شهر تهران اقدام کند که همچنان خبری از تکمیل آن به گوش نمی‌رسد و این در حالی است که به‌نظر در صورت عدم تکمیل برنامه مطالعاتی آن که هزینه گزافی را بر روی دست شهرداری تهران گذاشته با اتمام این دوره مدیریت شهری (کمتر از یکسال) بی‌نتیجه باقی خواهد ماند.

به‌نظر می‌رسد ورود نیروی انتظامی به مقوله زباله‌گردی و کودکان کار جز برخورد قهری و ضرب‌العجلی نتیجه چندانی در رفع این موضوع اجتماعی ندارد، موضوعی که بیش از فعالیت‌های فوری و فوتی نیازمند بررسی‌های ریشه‌ای و جامعه‌شناسانه است.

فقدان برنامه جامع در حل مشکل زباله‌گردی باعث تداوم آن است

این در حالی است که رفع مشکل زباله‌گردی در شهر تهران موضوعی چندبعدی است که یک وجه آن حذف علت اصلی آن یعنی وضعیت مخازن زباله، ساماندهی پیمانکاران جمع‌آوری پسماند و مافیاهای زباله در تهران بوده و رسیدگی به بخش اجتماعی یعنی خود پدیده زباله‌گردی که کودکان زباله‌گرد هم جزئی از آن هستند به معاونت اجتماعی شهرداری و همچنین سازمان بهزیستی مربوط می‌شود.

بیشتر بخوانید:

وقتی شهرداری از آسیب‌های اجتماعی شهر بی‌اطلاع است

در موردی دیگر در سطح مناطق، شهرداری منطقه 19 تهران در اقدامی ابتکاری از تشکیل گروه ناظران سلامت کودک با هدف شناسایی و معرفی کودکان زباله‌گرد خبر داده که در آن هر محله حداقل سه نفر از شهروندان به عنوان ناظران سلامت کودک انتخاب شده و در صورت مشاهده کودک زباله‌گرد، اطلاعات آنان را شامل آدرس، تاریخ، ساعت و تصویر مربوطه را به منظور پیگیری و رفع این آسیب اجتماعی به 137 گزارش می‌دهند که این اقدام نمایشی نیز تنها پاتوق کودکان زباله‌گرد را تغییر داده و آنها را راهی مناطق دیگر می‌کند.

برخورد قهری شهرداری منطقه 12 شهرداری تهران نیز از دیگر برنامه‌های شهرداری مناطق است که در راستای اجرای طرح‌های مبارزه با پدیده زباله‌گردی صورت گرفته که در آن از برخورد قاطعانه با عاملان جمع‌آوری، تفکیک و بازیافت پسماندهای شهری خبر داده که در این خصوص محمدرضا ندرلو، معاون خدمات شهری شهرداری منطقه ۱۲ تهران در ارتباط با جزئیات آن چنین عنوان کرده بود که به‌منظور برخورد با سودجویان حوزه پسماند از مراجع قضایی مجوز دریافت کرده تا ضمن برخورد با این افراد دست سودجویان حوزه پسماند را از این چرخه قطع کند.

نمونه‌ای از این دست برخوردها به بستن یا پلمب گاراژهای دریافت زباله‌های جمع‌آوری شده از سوی کودکان زباله‌گرد منتهی می‌شود که این اقدام نیز تنها منجر به این می‌شود که زباله‌گردها و کودکان زباله‌گرد برای تحویل زباله‌های جمع‌آوری شده به سراغ گاراژدارهای دیگر بروند.

شهرداری تهران به مسئولیت اجتماعی خود بی‌توجه است

علاوه بر طرح‌های مطرح شده که به جز صرف هزینه مالی و نیروی انسانی نتیجه دیگری برای حذف این معضل اجتماعی ندارد به‌نظر می‌رسد رسیدگی به بعد اجتماعی پدیده کودکان زباله‌گرد نیز در شهرداری تهران از حال و روز خوبی برخوردار نیست که ارائه آمار اخیر مطرح شده از سوی محمد رضا جوادی یگانه معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گواهی بر این مدعا است.

وی در ارتباط با آخرین آمار کودکان زباله‌گرد در شهر تهران ادعا کرده بود که 4 هزار کودک زباله‌گرد در تهران وجود دارد درحالی‌که آخرین آمار اعلام شده بهزیستی از متوسط این میزان در ارتباط با کودکان کار کل شهر تهران خبر داده بود. این بی‌اطلاعی از آسیب‌های اجتماعی از سوی متولیان امر باعث می‌شود که برنامه‌ریزی‌‌ها برای رفع این معضلات نیز کاری از پیش نبرد.

سعید آرام، سرپرست بهزیستی شهرستان تهران در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا با اشاره به این‌که آمار دقیقی از کودکان کار در شهر تهران وجود ندارد، عنوان کرد: حدود 3 هزار کودک کار در مراکز خصوصی و دولتی بهزیستی به همراه خانواده‌هایشان از خدمات آموزش‌های مهارتی و مشاوره، حمایت‌های مالی و بهداشتی و درمانی بهره می‌برند.

وی با بیان این‌که این افراد شامل ایرانی‌ها و اتباع خارجی هستند، گفت: این افراد در ساعات اداری در این مراکز حضور دارند و پس از آن هیچ نظارتی بر آنها انجام نمی‌شود.

با وجودی‌ که پیروز حناچی، شهردار تهران تأثیرگذاری شهرداری را در مواجهه با بحث کودکان کار نسبت به سایر سازمان‌های متولی قوی‌تر دانسته و رسیدگی به این موضوع را جزو مسئولیت اجتماعی شهرداری تهران می‌داند، همچنان نتوانسته گام مؤثری را در رفع این آسیب اجتماعی بردارد.

با توجه به این‌که می‌بایست معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در کنار سازمان بهزیستی نسبت به رفع این معضل کودکان کار و زباله‌گرد اقدام کرده و خدمات حداقلی اجتماعی همچون تحصیل برای کودکان کار را برای آنها فراهم کند به‌نظر می‌رسد در سال آخر فعالیت مدیریت شهری در دوره پنجم، نه شورای شهر اقدام مؤثری را برای رفع ریشه‌ای این موضوع در نظر دارد و نه شهرداری تهران جز اقدامات نمایشی و رسانه‌ای برنامه مؤثری برای رسیدگی به این موضوع دارد.

انتهای پیام/4105/پ