بهترین داستان‌های فارسی برای نوجوانان / از «قصه‌های مجید» تا «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، دنیای کودکان و نوجوانان دنیای پر رمز و راز، رنگارنگ و پر از خیال‌هاست؛ دنیایی که با کتاب‌های مناسب می‌تواند در مسیر درست رشد کند. نوشتن و خلق  اثر برای کودکان و نوجوانان به‌سختی کشف دنیای آن‌هاست؛ با این حال آثار بسیاری در حوزه کودک و نوجوان تولید می‌شود. خبرگزاری آنا در پرونده «کتاب کودک در بوته نقد» در گفتگو با نویسندگان، شاعران و صاحب‌نظران این حوزه به بررسی وضعیت ادبیات کودک و نوجوان می‌پردازد.

بسیاری از کودکان و نوجوانان با «شازده کوچولو»، «پینوکیو»، «آلیس در سرزمین عجایب»، «هری پاتر» و صدها داستان و شخصیت دیگر از طریق کتاب آشنا شده‌اند؛ با آنها رویاپردازی کرده‌اند و بزرگ شده‌اند. این آثار نامبرده شده و هزاران اثر ویژه نوجوانان دیگر آنچنان جذاب و خواندنی بوده‌اند که  نظر مخاطبان غیرنوجوان را هم به خود جلب کرده و بسیار خوانده شده‌اند. این دیده شدن و خوانده شدن توسط چندیدن نسل از مردم جهان نشان از تأثیرگذاری این داستان‌ها دارد.

در زبان فارسی نیز در طول سال‌ها آثار زیادی در حوزه ادبیات نوجوان خلق شده است و برخی از آنها همراه سال‌های نوجوانی چند نسل بوده‌اند. در این گزارش پنج کتاب داستان محبوب ویژه نوجوانان را معرفی می‌کنیم.

«قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» اثر آذریزدی

اولین کتاب را مهدی آذر یزدی شروع می‌کنیم که اولین نویسنده‌ای است که در ایران به فکر نوشتن داستان برای کودکان و نوجوانان افتاد. به همین دلیل است که عنوان «پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران» را به او داده‌اند. همچنین به خاطر آثار ارزشمند او در حوزه کتاب کودک، روز درگذشت او به نام روز ملی ادبیات کودک و نوجوان نام‌گذاری شده‌است.

شمار آثار مهدی آذر یزدی به نظم و نثر به بیش از ۳۰ اثر می‌رسد که معروف‌ترین اثر او مجموعه «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» نام دارد؛ نویسنده در این مجموعه‌ هشت جلدی داستان‌های کهن را برای کودکان و نوجوانان به زبان کودکانه، بازنویسی کرده‌است.

مجموعه هشت جلدی «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» به ترتیب شامل مجلدهای «قصه‌های کلیله و دمنه»، «قصه‌های مرزبان نامه»، «قصه‌های سندبادنامه و قابوسنامه»، «قصه‌های مثنوی»، «قصه‌های قرآن»، «قصه‌های شیخ عطار»، «قصه‌های گلستان و ملستان» و «قصه‌های چهارده معصوم» است.

«قصه‌های مجید» اثر هوشنگ مرادی کرمانی

هوشنگ مرادی کرمانی نویسنده کودک و نوجوان است. او آثار بسیاری در این حوزه نوشته که نوجوانان می‌توانند هر کدام از آنها را با خیال راحت انتخاب کرده و از خواندنش لذت ببرد.

در بین آثار مرادی کرمانی «قصه‌های مجید» اولین و معروف‌ترین اثر اوست. این اثر از زبان پسر نوجوانی به نام مجید که همراه مادربزرگش در کرمان زندگی می‌کند، روایت می‌شود. پس از آنکه داستان‌های این کتاب توسط کیومرث پوراحمد به شکل سریال تلویزیونی در آمد این اثر به شهرت رسید به نحوی که مجید این قصه از نویسنده آن معروف‌تر شد.

سبک کتاب طنزآمیز همراه با ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات عامیانه است. داستان‌هایی از این کتاب به چند زبان ترجمه شده است و چندین جایزه داخلی و خارجی را از آن خود کرده است. کتاب مجموعاً ۳۸ داستان دارد که اگرچه پیوستگی ندارند اما سیر بزرگ شدن مجید را منتقل می‌کنند.

«هستی» اثر فرهاد حسن‌زاده

«فرهاد حسن‌زاده» داستان‌نویس کودک و نوجوان ایرانی بیش از سی جایزه ملّی دارد و چهار بار متوالی نامزد «جایزه آسترید لیندگرن» و دو بار نامزد «جایزه هانس کریستین آندرسن» شده است که توانسته لوح سپاس این جایزه را از آنِ خود کند.

این نویسنده آثار و شخصیت‌های زیادی به دنیای کودکان و نوجوانان ایرانی وارد کرده است. یکی از بهترین آثار او رمان «هستی» است که کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان از سال۸۹ تا اکنون بیش از 40 هزار نسخه از این رمان را منتشر کرده است.

«هستی» دختر نوجوانی‌ است که نمی‌خواهد مثل بقیه دختر‌ها باشد. او از رفتارهای دخترانه خوشش نمی‌آید و آرزو دارد وقتی بزرگ شد راننده تریلی، خلبان و یا دروازه‌بان تیم صنعت نفت آبادان شود، اما وقتی جنگ اتفاق می‌افتد، در مسیر جدیدی قرار می‌گیرد و نگاهش نسبت به دنیای اطرافش تغییر می‌کند. جنگ و تبعات آن باعث می‌شود تا او به یکباره از کودکی گذر کند و پا به دنیای دیگری بگذارد.

«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» اثر جمشید خانیان

جمشید خانیان داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، منتقد و پژوهشگر ادبی است که در حوزۀ ادبیات کودک‌ونوجوان فعال است. او اولین نویسندۀ کودک‌ونوجوان است که در سال۲۰۱۸ به فستیوال کلاغ سفید کتابخانۀ بین‌المللی مونیخ رفت و در سال۲۰۱۹ به‌عنوان نامزد جایزۀ جهانی آستریدلیندگرن معرفی شد که بسیاری از آثار او به زبان‌های گوناگونی ترجمه شده‌اند. بی‌گمان خانیان یکی از پیشروترین نویسندگانِ ایرانی در حوزه ادبیاتِ کودکان‌ونوجوانان است که دارای دو ویژگی بارزِ صدای مدرن و نوشتن در سبک‌ِ مدرن است.

«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» داستان دختری به نام سارا است که همراه خانواده‌اش در آبادان زندگی می‌کند. پدر خانواده تعمیرکار پیانو است و پیش از آغاز جنگ به آلمان سفر می‌کند. با شروع جنگ، خانواده مجبور به مهاجرت می‌شوند و در بین راه با خانواده‌ی جدیدی آشنا می‌شوند. این رمان به داستان عشق و تاثیرات جنگ می‌پردازد و موفق به دریافت نشان لاک‌پشت پرنده شده است.

داستان ویژگی‌های نوجوانان و عشق‌های این سن و عواطفی که با آن روبرو هستند و پدیده جنگ و دشواری های آن و آواره شدن‌های ناشی از آن را به زیبایی و لطافت بیان می‌کند. داستان با پایان غم‌انگیز و لحظات سرشار از ارزش‌های انسانی و عاطفی بسیاری برای خواننده نوجوان جذاب است.

«قصه‌های سبلان» اثر محمدرضا بایرامی

محمدرضا بایرامی نامی آشنا در داستان‌نویسی ایران است. این نویسنده اردبیلی عمده داستان‌هایش را برای نوجوانان نوشته؛ ولی آثاری برجسته‌‌ای نظیر «مردگان باغ سبز» و «لم‌یزرع» را نیز برای مخاطب بزرگسال دارد.

مجموعه سه جلدی «قصه‌های سبلان» شامل رمان‌های «کوه مرا صدا زد»، «ییلاق» و «برلبه پرتگاه» از بهترین آثار او برای نوجوانان است. او برای رمان «کوه مرا صدا زد» که هم به‌زبان آلمانی ترجمه شد و هم توانست جایزه «کبرای آبی» سوئیس را از آن خود کند.

این مجموعه سه جلدی روایت‌گر داستان‌هایی از زندگی نوجوانی به نام جلال است که در کوه‌های‌ سبلان زندگی می‌کند.

انتهای پیام/4028/