اصل 85 قانون اساسی درباره بررسی طرح‌ها و لوایح در مجلس چه می‌گوید؟

به گزارش خبرنگار حوزه مجلس گروه سیاسی خبرگزاری آنا، مجلس شورای اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و محور بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها، قانون‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌هاست و چراغ هدایت دولت و ملت را به دست دارد.

مجلس شورای اسلامی پایگاه اساسی نظام و مردم و مایه حضور و مشارکت واقعی مردم در تصمیم‌گیری‌ها و مظهر اراده ملی است و از این‌رو آشنایی با بخش‌های مختلف آن ضروری به نظر می‌رسد. با همین هدف اصطلاح‌ها و کلیدواژه‌های حقوقی مجلس شورای اسلامی برای آشنایی مخاطبان در این صفحه منتشر می‌شود.

بررسی طرح‌ها و لوایح طبق اصل 85 قانون اساسی

ماده 163 آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی می‌نویسد: در مواردی که مجلس ضروری تشخیص دهد، اصل هشتادوپنجم (85) قانون اساسی اختیار تصویب آزمایشی بعضی قوانین را که جنبه دائمی دارند به کمیسیون‌های خود و تصویب دائمی اساسنامه سازمان‌ها، شرکت‌ها، مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت را به کمیسیون‌های خود یا به دولت تفویض می‌کند.

تبصره یک: دولت باید حداقل 6 ماه از پایان مدت آزمایشی قانون مذکور جهت تمدید یا تعیین تکلیف دائمی آن، اقدام قانونی لازم را معمول دارد.

هیئت رئیسه موظف است از طریق لایحه یا طرح ترتیبی اتخاذ کند که تا پایان زمان آزمایشی، تعیین تعکلیف شده باشد.

طرح یا لایحه می‌تواند به صورت ماده واحده و بدون تغییرات با اصلاح موادی از قانون آزمایشی تنظیم شود.

تبصره دو: پس از انقضای زمان آزمایشی، اینگونه قوانین اعتبار قانونی نخواهند داشت.

تبصره 3 تأکید می‌کند: مدت اجرای اصلاحیه‌های قانون آزمایشی و برنامه توسعه تابع مدت اجرای اصل قانون خواهد بود.

ماده 164 می‌افزاید: هرگاه دولت یا 15 نفر از نمایندگان قبل از شروع رسیدگی نهایی در مجلس تقاضای ارجاع طرح یا لایحه‌ای را طبق اصل 85 قانون اساسی به کمیسیون یا کمیسیون‌های مجلس و یا دولت نمایند، این تقاضا در جلسه علنی اعلام و در دستور هفتگی بعدی مجلس قرار می‌گیرد.

ماده 165 تأکید می‌کند: هنگام طرح تقاضای مزبور در مجلس، نماینده دولت و یا نماینده منتخب تقاضاکنندگان، دلایل ضرورت ارجاع طرح یا لایحه را حداکثر به مدت 10 دقیقه بیان می‌کند و سپس دو نفر مخالف و دو نفر موافق که قبلاً ثبت نام کرده‌اند، هریک به مدت 10 دقیقه صحبت کرده و آنگاه رأی‌گیری می‌شود.

در ماده 166 تأکید شده است: پس از موافقت مجلس، طرح یا لایحه به کمیسیون فرستاده می‌شود.ترتیب رسیدگی این قبیل طرح‌ها و لوایح در کمیسیون همان ترتیب رسیدگی و تصویب طرح‌ها و لوایح در مجلس خواهد بود، اما مناط در تصویب رأی حداقل دوسوم اعضای کمیسیون است.

ماده 167 بیان می‌کند: پس از تصویب طرح یا لایحه در کمیسیون‌ها، تعیین مدت اجرای آزمایشی آن در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت، به این ترتیب که مصوبه کمیسیون به همراه پیشنهاد مدت اجرا، 48 ساعت قبل از طرح در مجلس تکثیر و در اختیار نمایندگان قرار گیرد.

هنگام طرح تعیین مدت در جلسه علنی، در صورتی که پیشنهاد دیگری نباشد، نسبت به پیشنهاد کمیسیون رأی‌گیری می‌شود. در غیر این صورت،  نسبت به پیشنهاد نمایندگان به ترتیب وصول در جلسه علنی پس از صحبت یک مخالف و یک موافق رأگیری خواهد شد.

تبصره یک این ماده می‌گوید: مسکوت ماندن اینگونه طرح‌ها و لوایح تا قبل از تصویب مدت اجرای آزمایشی آن طبق روال بررسی طرح‌ها و لوایح قابل طرح است.

تبصره دو تأکید می‌کند: چنانچه 15 نفر از نمایندگان تقاضای لغو رسیدگی طرح یا لایحه طبق اصل 85 قانون اساسی را تا قبل از تأیید شورای نگهبان از مجلس داشته باشند، این تقاضا در همان جلسه اعلام  در جلسه بعد طبق ماده 165 آیین‌نامه داخلی مطرح می‌شود و در صورت تصویب این تقاضا، رسیدگی به لایحه یا طرح طبق آیین نامه داخلی ادامه می‌یابد.

ماده 168 قانون داخلی مجلس تصریح می‌کند: در صورتی که مجلس تصویب دائمی اساسنامه سازمان‌ها، شرکت‌ها، مؤسسات دولتی و یا وابسته به دولت را به دولت واگذار کند، اساسنامه باید در جلسات هیئت وزیران مطرح شود و به تصویب برسد. ترتیب رسیدگی و تصویب اساسنامه‌های مذکور طبق آیین نامه داخلی هیئت وزیران خواهد بود.

انتهای پیام/4034/