«خلّاقیت در پژوهش» به کمک مرکز تحقیقات آمد؛
محصولی دانشگاهی که طعم حمایت را چشید؛
خودرو الکتریکی «دایان» چرا و چگونه ساخته شد؟/ خودباوری در دانشجویان و فارغ‌التحصیلان
محققان، پژوهشگران و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی موفق به تولید خودرویی شده‌اند که علاوه بر کارکرد در بیمارستان (خودرو بیماربر) قابل استفاده در باشگاه‌ها، زمین‌های ورزشی، مکان‌های عمومی و مذهبی نیز هست.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا- مجتبی آزادیان؛ محصول دانش‌بنیان خودرو برقی بیماربر دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مهر امسال با حضور روح‌الله دهقانی‌فیروزآبادی معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی و جمعی از مسئولان واحد مشهد رونمایی شد.
قابلیت اصلی این خودرو (دایان) جابه‌جایی بیمار در بخش‌های مختلف بیمارستان است و ابعاد آن طوری طراحی شده تا بتواند در میان طبقات بیمارستان از طریق آسانسور حرکت کند.
پیشرانه این خودرو الکتریکی است که از کاربردهای دیگر آن می‌توان استفاده در تمام بیمارستان‌های کشور برای حرکت در بخش‌ها و یا محیط خارجی بیمارستان را نام برد. این خودرو قابل استفاده در باشگاه‌ها و زمین‌های ورزشی، مکان‌های عمومی و مذهبی نیز هست.
خودرو برقی بیماربر دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد توسط تیم تحقیقاتی این دانشگاه متشکل از بهروز لطفی عضو هیئت علمی گروه مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، محسن گلشاهی کارشناس ارشد خودرو، ملیحه ایزدپناه کارشناس مکانیک، نیما میربلوکی کارشناس ارشد ساخت و تولید و محمد علیزاده کارشناس ارشد مدیریت طراحی و ساخته شده است.
به همین مناسبت و به‌منظور چگونگی مراحل شکل‌گیری ایده تا ساخت این محصول دانش‌بنیان با بهروز لطفی عضو هیئت علمی گروه مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد به گفتگو نشستیم.
لطفی در گفتگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا در پاسخ به این پرسش که ایده خودرو برقی بیماربر از چه زمانی مطرح شد، اظهار می‌کند: «موضوع از زمانی آغاز شد که در نمایشگاه پژوهش سال گذشته یک دستگاه خودرو به نام خودرو عنکبوتی ارائه کرده بودیم که مورد توجه بسیار قرار گرفته بود.»
وی می‌افزاید: «از آن طریق، رئیس وقت بیمارستان امام رضا(ع) با بنده تماس گرفت و تأکید کرد که بیمارستان یک خودرو خاص می‌خواهد و اینکه آیا شما می‌توانید آن را برای ما طراحی کنید؟»
عضو هیئت علمی گروه مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ادامه می‌دهد: به گفته رئیس وقت بیمارستان امام رضا(ع) معضل اصلی این بود که بعضی از بیماران اورژانس «عدالتیان» به‌عنوان بزرگ‌ترین اورژانس شرق کشور که مجبورند به بخش (ساختمانی که کنار بیمارستان قرار دارد) منتقل شوند، برای انتقال باید از تونلی که تعبیه شده بود، گذر کنند و این کار بسیار سختی است که بیماران را در آسانسور بالا و پایین برده و سپس از تونل دوباره بالا بیایند تا به بخش مربوط برسند.
لطفی بیان می‌کند: «علاوه بر این برای بیماران بدحال باید یک سری تجهیزات خاص اورژانس نیز همراه بیمار منتقل می‌شد که اگر به‌طور مثال خدای ناکرده در میانه مسیر به شوک یا اکسیژن و ... نیاز بود، اقدامات پزشکی همان‌جا انجام شود؛ بنابراین باید در این حمل و نقل تجهیزات را نیز همراه بیمار می‌بردند.»
وی خاطرنشان می‌کند: «سپس اعلام کردند که آمبولانسی برقی با این خاصیت بسازیم که بتواند داخل بخش‌ها حرکت کند و قدرت فرمان‌دهی خوبی داشته باشد و بتواند داخل ساختمان حرکت کند و در کنار آن باید قابلیت رفتن به داخل آسانسور را هم داشته باشد. براساس بررسی‌هایی که انجام دادیم با مورد مشابهی در دنیا مواجه نشدیم که یک آمبولانس بتواند وارد آسانسور شود.»
عضو هیئت علمی گروه مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد عنوان می‌کند: «بر اساس خواسته‌ها و معضل مطرح‌شده از سوی مسئولان بیمارستان امام رضا(ع)، قبول کردیم که روی آن خواسته فکر، تحقیق و کار کنیم و این امر را به انجام برسانیم. حمایت مالی این کار از سوی بیمارستان امام رضا(ع) مشهد انجام شد و یک سری خیران بودند که اعلام کردند هزینه پروژه را برعهده می‌گیرند تا انجام شود.»
لطفی به آنا می‌گوید: «از آن زمان به بعد تیم ما شامل حسن گلشاهی کارشناس ارشد خودرو، ملیحه ایزدپناه کارشناس مکانیک، نیما میربلوکی کارشناس ارشد ساخت و تولید و محمد علیزاده کارشناس ارشد مدیریت، طراحی‌ها را انجام دادیم و تأیید شد و این ایده به پروسه ساخت رسید.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این طرح از موضوعات پایان‌نامه‌ای بوده است؟ اظهار می‌کند: «خیر، پایان‌نامه نبود، به‌دلیل اینکه یکی از مشکلات موجود این است که وقتی می‌خواهید پروژه‌ها را به پایان‌نامه تبدیل کنید، نمی‌توانید برای آن ضرب‌الاجل تعیین کنید، چون دانشجو است، شاید یک ترم کمتر کار کند یا یک ترم بیشتر کار کند؛ اما بیمارستان امام رضا(ع) ضرب‌الاجل تعیین کرده بود و قرار بود حتماً این کار در یک زمان مشخص به پایان برسد. به همین دلیل کار را با دانشجویانی که پایان‌نامه‌های‌شان را با من داشتند و از پایان‌نامه‌های‌شان دفاع کرده یا نزدیک فارغ‌التحصیلی بودند، آغاز کردیم.»
برخورد مثبت دانشگاه آزاد اسلامی با ساخت خودرو بیماربر
عضو هیئت علمی گروه مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد درباره تولید انبوه این پروژه تصریح می‌کند: «اسماعیل خیرخواه معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد خیلی مثبت با این موضوع برخورد کرد و حتی در زمان رونمایی این طرح از روح‌الله دهقانی‌فیروزآبادی معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی برای حضور در مشهد دعوت کرد. اکنون هم نظر بسیار مساعدی دارد که این کار را ادامه دهیم؛ اما در این فرصت کم هنوز نتوانسته‌ایم وارد مذاکره برای گرفتن حامی مالی جدی شویم تا بتوانیم مشتری بگیریم.»
لطفی ادامه می‌دهد: «این خودرو را تحویل داده‌ایم و قرار است تا مدت یک ماه به‌طور آزمایشی استفاده شود تا مشخص شود آیا قابلیت‌های مورد نیاز را دارد و اینکه کسانی که از آن استفاده می‌کنند، آیا از آن راضی هستند و آیا نظری برای بهینه‌کردن آن دارند یا خیر؛ بنابراین در همان ابتدا که با ما صحبت شد، مطرح کردند که یک دستگاه را به‌عنوان نمونه برای آنها بسازیم و اگر آزمایش و تست آن جواب مثبت داشت، متقاضی چند دستگاه دیگر هستند. این خودرو در حال طی‌کردن مرحله آزمایشی است تا ببینیم بازخورد آن چه خواهد بود.»
وی درباره هزینه ساخت نخستین دستگاه از این خودرو یادآوری می‌کند: «هزینه این پروژه را افراد خیّر پرداخت کرده‌اند و در صحبتی که با عبدالله بهرامی رئیس مرکز آموزشی پژوهشی درمانی امام رضا(ع) مشهد داشتیم، اعلام کرد که خیران حمایت مالی می‌کنند؛ بنابراین ما هم خیرخواهانه با این موضوع برخورد کردیم و به‌عبارتی کارمزدی برای افراد تیم در نظر نگرفتیم و در حقیقت فقط همان پولی که برای ساخت خودرو لازم بود، هزینه شد.»
حدود 60 میلیون تومان برای انجام پروژه از بیمارستان دریافت کردیم
عضو هیئت علمی گروه مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ادامه می‌دهد: «به همین دلیل برای اعضای تیم چیزی را به‌عنوان کارمزد در نظر نگرفتیم؛ البته باید این را هم در نظر داشت که وقتی شما می‌خواهید یک نمونه اولیه را بسازید، هزینه‌ها یک مقدار بیشتر خواهد بود. در هر صورت حدود 60 میلیون تومان از بیمارستان برای انجام این پروژه دریافت کردیم.»
لطفی تصریح می‌کند: «این محصول اگر به تولید انبوه برسد، هزینه‌های‌مان کم خواهد شد؛ اما از سوی دیگر باید بالاخره کارمزد و سودی برای انجام آن در نظر گرفته شود تا گروهی که با ما همکاری می‌کنند، توانایی ادامه همکاری داشته باشند. اگر هم بخواهیم با قیمت نمونه‌های خارجی مقایسه کنیم، همان‌طور که گفتم نمونه خارجی آن وجود ندارد؛ اما مشابه این وسیله، به‌طور مثال آمبولانس یا بیماربر برقی قیمتی حدود 150 میلیون تومان به بالا دارند، علاوه بر اینکه نمونه‌های دیگر قابلیت حرکت در بخش هم ندارند.»
خودباوری در دانشجویان و فارغ‌التحصیلان
وی درباره پیش‌بینی خود از زمان به تولید انبوه رسیدن این وسیله اظهار می‌کند: «تولید انبوه بستگی به وجود مشتری دارد، چیزی که به ما مربوط است از تولید انبوه آن استقبال می‌کنیم به شرطی که مشتری آن وجود داشته باشد. به‌هرصورت تولید این خودرو یک حالت خودباوری را به دانشجویان و فارغ‌التحصیلان می‌دهد که در صورت پایان درس بیکار نباشند و با ایده‌های خود بتوانند کسب و کاری برای خود راه‌اندازی کنند.»
این پژوهشگر بیان می‌کند: «خود این موضوع می‌تواند نوعی تبلیغ ذهنی برای دانشجویان باشد که متوجه شوند با فارغ‌التحصیل شدن و با همت می‌توانند مشکلات مملکت را حل کنند و مشکلات حل‌نشده بسیاری وجود دارد که خودمان می‌توانیم از عهده حل‌کردن آنها بربیاییم.»
لطفی درباره ارتباط این طرح با مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد عنوان می‌کند: «بله، این طرح کاملاً زیر نظر مرکز رشد است؛ البته در ابتدا به‌صورت خودجوش این کار را آغاز کردیم که دکتر بهرامی با بنده تماس گرفت و بنده هم گفتم که نمی‌خواهم این پروژه را به‌صورت شخصی داشته باشم؛ بنابراین پروژه به دانشگاه آمد و با استادان دیگر یک گروه شدیم و به انجام این پروژه پرداختیم.»
خودرو عنکبوتی چگونه ساخته شد؟
وی درباره ساخت خودرو عنکبوتی هم به آنا می‌گوید: «ایده خودرو عنکبوتی از بنده بود. این خودرو یک نمونه خارجی در فرانسه دارد که در اینترنت دیده بودم و از کارکردش خیلی خوشم آمد؛ اما وقتی جستجو کردم دیدم در منطقه چنین خودرویی وجود ندارد.»
عضو هیئت علمی گروه مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد تصریح می‌کند: «سپس با همین تیمی که اکنون داریم با آنها کار می‌کنیم، با نگاه به عملکرد نمونه فرانسوی و با مهندسی معکوس آغاز به کار کردیم؛ البته در بحث مهندسی معکوس شما نمونه را برای بررسی دارید و با آن نمونه اندازه‌گیری می‌کنید؛ اما ما فقط عکس‌های این نمونه را داشتیم.»
لطفی می‌افزاید: «این پروژه با هزینه شخصی بنده آغاز شد و حمایت دانشگاه صرفاً در این حد بود که کارگاه را در اختیار ما گذاشت. این کار را آغاز کردیم و قسمت مکانیزم آن را در نمایشگاه مشهد به نمایش گذاشتیم؛ به این معنی که دقیقاً عملکردی که خودرو اصلی داشت را در آورده و در نمایشگاه به نمایش گذاشتیم.»
وی بیان می‌کند: «اکنون دکتر خیرخواه گفته است که دانشگاه آزاد مشهد حمایت می‌کند و موتورش را به ما می‌دهند تا بتوانیم در نمایشگاه امسال این خودرو را با موتورش به نمایش بگذاریم، مضاف بر اینکه یک سری تغییراتی را هم در نظر گرفته‌ایم تا از نمونه ساخته شده در فرانسه عملکرد بهتری داشته باشد. خودرو فرانسوی باتری دارد و با موتور برقی کار می‌کند؛ اما هدف ما این است که از موتورهای درون‌سوز برای آن استفاده کنیم که در حقیقت موتور درون‌سوز باید با هیدروموتور کار کند.»
انتهای پیام/4103/4062/پ
انتهای پیام/
دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۶؛
