رشته‌ علوم انسانی در کشور مظلوم واقع شده‌ است/ نگاه محض کشور به علوم انسانی غربی

سینا فروزش در گفتگو با خبرنگار حوزه آموزش و پرورش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، در خصوص رشته‌های علوم انسانی و توجه به آن در کشور گفت: رشته علوم انسانی در کشور ما مظلوم واقع شده است و مشکل اینجاست که اعتقادی به علوم انسانی در کشور وجود ندارد. از سوی دیگر دانشگاهیان نیز تلاش نکردند تا کارکرد این رشته‌ را به اثبات برسانند و قطعاً قسمتی از ضعف جایگاه علوم انسانی متوجه ماست.

وی افزود: متأسفانه بستر و ساختار مناسب تولید علم در حوزه‌های اجتماعی و انسانی وجود ندارد، در حالی که علوم انسانی به فضای امن و آرام برای تبادل افکار و تعاملات علمی نیاز دارد.

رئیس دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خاطرنشان کرد: حاکمیت قرائت‌های رسمی بر علوم انسانی سبب شده که این علوم عقیم و نارس به عمل آیند. زیرا اگر در این رشته‌ها تبادل و تضاد افکار و آرا وجود نداشته باشد، جای رشدی در آن وجود نخواهد داشت.

فروزش با تأکید بر اینکه نگاه محض به علوم انسانی غربی یکی از دغدغه‌ها و مسائل مهم در رشته‌های علوم انسانی است، خاطرنشان کرد: پس از مشروطه برخی از سیاسیون، تجار، دانشجویان به غرب سفر کرده و جذب آنجا شدند. این در حالی است که قانون و مقررات و نظم آنجا بود که می‌توانست به عنوان الگو مورد استفاده قرار گیرد اما ماجرا جور دیگری رقم خورد و علوم انسانی غربی که با مبانی انسانی و فرهنگی ما متفاوت و گاه متضاد است به عنوان پناهگاه و ملجأ وارد کشور شد.

وی با تأکید بر اینکه می‌توان در علوم پزشکی، فنی و مهندسی از غرب الگو گرفت، افزود: ما در علوم انسانی آن‌قدر داشته داریم که می‌توانیم به وسیله آن رشد زیادی در این حیطه داشته باشیم اما این موضوع مورد غفلت قرار گرفته است. اگر بخواهیم علوم انسانی را احیا کنیم، باید به جای آنکه نگاه سنتی به مدرنیسم داشته باشیم، باید یک نگاه مدرن به سنت داشته باشیم.

رئیس دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات با اشاره به اینکه در علوم انسانی نباید به غرب چشم داشته باشیم، اضافه کرد: مطالعه علوم انسانی غربی برای حرکت بهتر در حوزه‌های علوم انسانی بومی بسیار مفید است اما باید این را بدانیم مبنای فکری و فرهنگی ما با جامعه غرب هم‌خوانی ندارد.

فروزش با تأکید بر اینکه ساختار نظام آموزشی ما مسئله‌محور و تفکرمحور نیست، خاطرنشان کرد: از 100 سال پیش تاکنون معلم در کلاس متکلم وحده بوده و در حال حاضر نظام آموزشی ما در حوزه‌های علوم انسانی هیچ تفاوتی با یکصد سال پیش نداشته و دچار تغییر سبک نشده است.

وی با گلایه از ساختار نظام آموزش عالی اضافه کرد: متأسفانه دانشجویان ما مسئله‌محور، متفکر و خلاق بار نمی‌آیند. یعنی استاد و دانشجو دچار روزمرگی شده‌اند و نظام آموزشی ما عموماً به تولید فارغ‌التحصیل و صدور مدرک مشغول است و همین ساختار عریض و طویل و بدون برنامه می‌تواند ایجاد فساد نیز کند.

رئیس دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات با تأکید بر اینکه ساختارسازی می‌تواند یکی از راهکارهای تغییر این نگرش به علوم انسانی شود، اضافه کرد: متأسفانه ساختار آموزش و پرورش و آموزش عالی دچار مشکل است. فاجعه از مدرسه شروع می‌شود، آنجایی که دانش‌آموز باید انتخاب رشته کند و در صورتی که نمرات بهتر و بالاتری در کارنامه‌اش ثبت شده باشد، به رفتن رشته‌های ریاضی و تجربی تشویق می‌شود و دانش‌آموزان نمرات پایین‌تر به رشته‌های علوم انسانی هدایت می‌شوند. این در حالی است که در کشورهای اروپایی به رشته‌های علوم انسانی بسیار اهمیت داده و جایگاه رفیعی برای آن در نظر می‌گیرند.

فروزش خاطرنشان کرد: در رشته‌های علوم انسانی پایه کار را بد چیدیم و برنامه‌محور کار نمی‌کنیم و باری به هر جهت و هیاتی حرکت می‌کنیم.

وی اضافه کرد: دانش‌آموز و دانشجو باید بر اساس نیاز کشور تربیت شوند. ما در واقع نمی‌دانیم که سالیانه چه تعداد فارغ‌التحصیل و در کدام رشته‌های تحصیلی نیاز داریم و در انتخاب رشته‌های مورد نیاز مدام دچار افراط و تفریط می‌شویم. به‌طور مثال در حال حاضر گرایش به رشته‌های روان‌شناسی بسیار زیاد است، بدون آنکه نیازسنجی شود و بدانیم تا چه اندازه به این رشته نیاز است.

رئیس دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تأکید کرد: در رشته‌های فنی و مهندسی و علوم پایه اگر از دنیا عقب‌‌تر بمانیم، می‌توانیم آن را با برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های درست، جبران کنیم اما در رشته‌های علوم انسانی هر چه عقب بمانیم، جبران آن به صورت تصاعدی سخت‌تر خواهد شد. تردید نکنید که تنها راه کشور برای برون‌رفت از همه بحران‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی توجه و بازگشت به علوم انسانی است. برای احیای علوم انسانی ایرانی - اسلامی باید برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های دقیق و علمی صورت پذیرد و آغاز این کار هم می‌بایست با حذف سیطره سیاست بر نظام تعلیم و تربیت، آموزش عالی و مراکز علمی آغاز شود.

انتهای پیام/4087/4076/