اعلام شکست طرح زوج و فرد در کاهش آلودگی تهران/ احتمال تقسیم خودروها به آبی، سبز، زرد و قرمز از مهر ماه

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا سید جعفر تشکری هاشمی در یکصد و هفتاد و یکمین جلسه علنی شورای شهر تهران با بیان اینکه در سال های گذشته تهران از آلودگی هوا به شدت رنج می برد و دستگاه های متعددی از جمله وزارت کشور، وزارت صنایع، سازمان حفاظت محیط زیست طرح هایی در همین خصوص تهیه کرده‌اند که یکی از آنها طرح کاهش یا LEZ بوده است افزود: طبق برنامه جامع کاهش آلودگی هوا باید اقدامات ایجابی و محدودیت هایی را در شهر انجام داد.

وی افزود: خودروهای فرسوده سهم زیادی در آلودگی هوای تهران دارند، به خصوص اینکه خودروهای کاربراتوری آلودگی بسیاری را وارد هوای شهر می کنند.

معاون شهردار تهران ادامه داد: هر موتور سیکلت معادل 8 خودروی دیگر تولید آلودگی می کند و بخش بسیاری از منابع آلاینده شهر تهران را موتورهای بنزینی تشکیل می دهند. بنابراین در طرح کاهش توجه ویژه ای به این خودروها شده است.

وی در خصوص وضعیت آلاینده های اصلی شهر تهران و به خصوص وجود آزبست در هوای تهران که در سال های اخیر به مدیریت در آمده است، گفت: اما متاسفانه هنوز این مشکل وجود دارد و باید کاری کنیم تا به طور کامل آزبست از چرخه اقتصادی کشور حذف شود.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران یادآور شد: هر چند در بعضی مواقع شاهد کاهش چشمگیر آلودگی هوا به خصوص میزان SO2 و CO بوده ایم، اما آلاینده های دیگری نیز وجود دارند که همچنان تولید می شوند.

وی افزود: اندازه گیری ها در سال های مختلف نشان می دهد که از سال 81 تا 89 مونوکسید کربن آلاینده در هوای تهران غالب بوده و از سال 89 به بعد خوشبختانه به صفر رسیده است و ذرات معلق در تمام این سال ها معضل اصلی آلودگی هوا بوده که از سال 90 آلاینده غالب هوای تهران شناخته شده و عمدتا منشا صنعتی و انسانی دارد.

تشکری هاشمی در ادامه با بیان اینکه اگر این ذرات با شاخص استاندارد 50 ppm در هوا وجود داشته باشد، یعنی وضعیت پاک نداریم و در سال 93 تنها 64 درصد ایام سال سالم بوده و در مابقی روزها هوای ناسالم سلامت شهروندان را تهدید کرده است.

وی گفت: منابع تولید آلاینده در تهران هرچند وقت یک بار تغییر می کند؛ اما SO2 و CO منابع ساکن هستند و بخارات آلوده کننده نیز که عمدتا سهم خودروها در آلایندگی هوای تهران محسوب می شوند، 85 درصد از منابع آلاینده تهران را تشکیل می دهند.

وی افزود: وضعیت pm2.5 و pm10 هم نشان می دهد که با وزش باد افزایش این ذرات معلق در هوای تهران ایجاد می شود و علت آن نیز کار معادن ومنابع آلاینده است.

تشکری هاشمی همچنین تصریح کرد: میزان گوگرد بنزین در سال های قبل از 92 تا 90 در شهرتهران وضعیت خوبی نداشت؛ اما در سال 93 بهبود نسبی اتفاق افتاده و بنزن نیز که آلوده کننده خطرناکی محسوب می شود در سال گذشته میزان کمتری در هوای تهران داشته است.

وی اما موضوع نگران کننده را این دانست که برخی برای افزایش عدد اکتان بنزین سوپر، هنوز از بنزن استفاده می کنند و باید در این باره نیز تصمیم جدی گرفت.

معاون شهردار تهران در ادامه با بیان اینکه در سال های گذشته عمدتا گازوئیل ها نیز تا 50 ppm گوگرد داشته اند که بالاتر از حد استاندارد محسوب می شود، اضافه کرد: میزان مصرف بنزین در سال 93 در شهر تهران روزانه 9/5 میلیون لیتر تخمین زده شده و این در حالی است که این میزان مصرف بنزین 19 میلیون و 710 هزار لیتر بخارات آلاینده به هوای شهر تهران وارد کرده است.

تشکری هاشمی در ادامه با بیان اینکه منابع آلوده کننده شهر تهران وضعیت درستی ندارند اضافه کرد: هر چند کیفیت بنزین ارتقاء یافته اما همچنان وضعیت نامطلوبی دارد و همین موضوع نیز باعث شد تا در سال های گذشته در دولت برای چاره اندیشی آلودگی هوای تهران طرح زوج و فرد پیشنهاد شود و مورد ارزیابی قرار گیرد و ما اکنون بعد از چند سال نتایج آن را بررسی کرده ایم.

با اجرای طرح زوج و فرد حدود 20 درصد ورود خودرو به محدوده طرح کاهش یافت

وی در ادامه افزود: با اجرای طرح زوج و فرد در ابتدا شاهد کاهش 10 تا 20 درصدی ورود خودرو به محدوده طرح بودیم اما متاسفانه ورود سایر خودروها افزایش یافت. بررسی ها نشان می دهد که این طرح تنها بین صفر تا 4 درصد توانسته آلودگی هوا را در تهران کاهش دهد که میزان بسیار ناچیزی است.

تشکری هاشمی اضافه کرد: در یکی دو ماه گذشته که دوربین های ثبت تخلف در محدوده زوج و فرد اطلاعات دقیقی را ثبت کردند، نشان می دهد که روزانه 900 هزار خودرو مجاز به ورود به این محدوده هستند که به جز آن 250 هزار خودرو غیر مجاز و 150 هزار پلاک ناخوانا هستند که وارد طرح می شوند. بنابراین این طرح به شکل ناامید کننده ای اجرا شده و اکنون شاهد تخلف 50 درصدی رانندگان در این زمینه هستیم و این نشان می دهد که آن طور که باید این طرح به مرحله اجرا گذاشته نشده است.

وی افزود: ارزیابی ها نشان می دهد که این طرح زمان سفرهای درون شهری را در همان ابتدا در داخل طرح 6 درصد کاهش داده، اما در نوار پیرامون طرح زوج و فرد شاهد افزایش 38 درصدی زمان سفرها هستیم.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در اتوبان نواب 10 درصد، در اتوبان چمران 11 درصد و در اتوبان رسالت با 12 درصد افزایش تراکم ترافیک و تاخیر در اثر اجرای طرح زوج و فرد مواجه بودیم.

تشکری هاشمی در ادامه یکی دیگر از نتایج اجرای طرح زوج و فرد در تهران را کاهش 5 درصدی مصرف بنزین در ماه های ابتدایی و ثبات آن اعلام کرد و گفت: با این وجود بررسی ها از ایستگاه های کنترل کیفیت هوای شهر نشان می دهد که در 7 ایستگاه از 12 ایستگاه خارج از محدوده زوج و فرد افزایش آلودگی و در سه ایستگاه از 10 ایستگاه داخل محدوده زوج و فرد با کاهش آلایندگی مواجه بوده ایم.

وی در ادامه از اجرای موقتی طرح زوج و فرد در بعضی از کشورهای جهان نام برد و گفت: این طرح در تهران از سال 77 تا سال 84 در مواقع اضطرار و از سال 84 تا کنون به صورت دائم و در محدوده اجرایی 88/5 کیلومتر مربع به اجرا درآمده است.

وی ادامه داد: بنابراین جایگزینی طرح کاهش یا همان LEZ می تواند تاثیر بیشتری نسبت به طرح زوج و فرد در کاهش آلودگی هوا داشته باشد.

و ی گفت: در محدوده زوج و فرد 48 دوربین سرعت و 88 دوربین اندازه گیری نصب شده و اکنون به وسیله 314 سیستم مجموعه مرز و داخل محدوده زوج و فرد را کنترل می کنیم.

وی افزود: این محدوده اکنون همان محدوده طرح کاهش خواهد بود و خودروهایی که به آن وارد می شوند به چند کلاس تقسیم می شوند.

تشکری هاشمی گفت: در حال حاضر 10 درصد از خودروهای سواری و وانت بار و تاکسی که در شهر تهران وجود دارند، سیستم سوخت رسانی کاربراتوری داشته و 90 درصد از آنها انژکتوری هستند. با این وجود خودروهای کاربراتوری سهم 45 درصدی در آلودگی هوای تهران دارند و دیگر خودروها 55 درصد آلودگی تولید می کنند بنابراین در صورتی که خودروهای آلاینده مدیریت شوند یعنی ما توانستیم تا 45 درصد از آلودگی هوای شهر تهران را مدیریت کنیم.

وی در ادامه گفت: 9 درصد از خودروهای سواری کاربراتوری بوده و تنها یک درصداز آنها انژکتوری هستند و این در حالی است که این 9 درصد تا 51 درصد هوای شهر را آلوده می کنند.

تشکری هاشمی گفت: عمر تاکسی های شهر تهران نیز زیر 10 سال است و به شدت فرسودگی هنوز نرسیده اند اما 51 درصد از این خودروهایی که کاربراتوری هستند شخصی اند که حدود 285 هزارو 382 دستگاه می شوند.

وی گفت: از کل خودروهای کاربراتوری و آلاینده شهر تهران که بیش از 3 میلیون می شوند همچنین حدود 3 هزارو 724 دستگاه کاربراتوری در ناوگان تاکسیرانی شهر تهران وجود دارند.

وی افزود: درباره وانت بارها وضعیت بسیار ناگوار است. زیرا 21 درصد از آنها کاربراتوری اند و سهم 61 درصدی در آلودگی هوای تهران دارند و تعداد آنها به 56 هزارو 742 دستگاه می رسد.

وی در ادامه درباره کلاس بندی خودروها برای ورود به محدوده طرح کاهش توضیح داد و گفت: بر اساس این پیشنهاد خودروها در چند طبقه آبی، سبز، زرد و قرمز قرار می گیرند که خودروهای هیبریدی و برقی در طبقه آبی بوده، خودروهای سواری و وانت بارهای گازسوز با استاندارد یورو2 و بالاتر از آن در طبقه سبز قرار می گیرند، خودروهای کاربراتوری و استاندارد پایین تر از یورو 2 در طبقه زرد و همچنین موتورسیکلت هایی که به سن فرسودگی نرسیده اند در این طبقه قرار می گیرند و در نهایت تمامی خودروهایی که به سن فرسودگی رسیده و کاربراتوری هستند در طبقه قرمز قرار می گیرند.

معاون شهردار تهران در ادامه گفت: بنابراین کنترل کاهش آلودگی هوا در طرح کاهش را در دستور کار قرار دادیم و برهمین اساس خودروهای کاربراتوری غیر فرسوده در این محدوده می توانند بسته به مقرراتی که تعیین شده تردد داشته باشند.

وی ابراز امیدواری کرد که تا قبل از مهر ماه این محدودیت ها به طور کامل تعیین تکلیف شود.

تشکری هاشمی همچنین فراوانی خودروها در شهر تهران را چنین تشریح کرد و گفت: 29 هزارو 802 دستگاه خودروی دیزلی در شهر وجود دارد که در طبقه قرمز قرار می گیرند همچنین از سه میلیون خودروی موجود در شهر تهران 2 میلیون و 157 هزار خودرو در کلاس سبز قرار می گیرند که ورود آنها به محدوده طرح هیچ محدودیتی ندارد.

وی افزود: 282 هزار خودرو نیز در کلاس زرد قرار می گیرند که در ساعات نمی توانند وارد طرح کاهش شوند و همچنین 137 هزارو 800 دستگاه نیز شدیدا آلاینده هستند و اصلا نباید وارد محدوده کاهش شوند که همان محدوده طرح زوج و فرد قدیم است.

تشکری هاشمی گفت: از مجموعه ون های شهر تهران 82 درصد درگروه سبز و 17 درصد در گروه قرمز قرار می گیرند. سواری ها نیز تا 94 درصد سبز بوده، 6 درصد زرد و 25 درصد در گروه قرمز هستند.

معاون شهردار تهران اضافه کرد: وانت بارها نیز 91 درصد سبز، 3 درصد زرد و 6 درصد قرمز هستند که بر اساس اندازه گیری دوربین های محدوده محاسبه شدند.

وی تاکید کرد: سهم قرمز ها در شهر بسیار اندک است و باید بتوانیم با اعمال سیاست های حمایتی سلامت مردم را در شهر تامین کنیم.

وی ادامه داد: برخی نگرانند که این طرح به نفع اقشار پولدارباشد، اما ما می‌گوییم که این طور نیست و بیش از 96 درصد از خودروهای تهران اکنون انژکتوری اند و توان ورود به طرح کاهش را دارند و این ربطی پولدارها ندارد زیرا کسانی هم که خودروی قدیمی دارند می توانند با ارتقاء خودروی خود با هزینه ای اندک وارد محدوده کاهش شوند.