رونق تولید، ضروری و شدنی

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ اکنون اقتصاد ایران به شکل بی‌سابقه‌ای از چهار جبهه تحت فشار قرار گرفته است، ضعف شدید مدیریت اقتصادی دولت، شدیدترین نوع تحریم‌ها، پیامدهای ناشی از تکانه ارزی شدید سال ۹۷ و مشکلات ساختاری کهنه نظام اقتصادی. آیا این شرایط؛ یعنی کشور در سال ۹۸ شانسی برای رونق تولید ندارد؟ پاسخ نگارنده منفی است. چرا؟ نگاه کنید. 

در شرایط کنونی اگر راهبردهای اقتصادی برای رونق تولید از بعد زمانی منطبق بر نسخه‌های کوتاه‌مدت و از بعد اولویت‌های بخشی نیز همراه با یک نگاه متفاوت از شرایط عادی کشور منطبق بر تغییر اولویت‌های حمایتی دولت در فعالیت‌های اقتصادی باشد، هنوز می‌توان به رونق تولید امید داشت. 

اگر دولت به شکل واقعی و عملی، حمایت از سرمایه‌گذاری‌های توسعه‌ای(توسعه ظرفیت‌های واحدهای فعال فعلی) را به جای سرمایه‌گذاری‌های ایجادی (تأسیس واحدهای جدید) در اولویت حمایت‌های خود قرار دهد، رونق تولید در سال ۹۸ محتمل‌تر خواهد بود.

برخی فعالیت‌های اقتصادی با هر واحد خرج در آنها تولید بیشتری خواهند داشت و وابستگی کمتری به واردات مواد اولیه واسطه‌ای دارند. در شرایط فعلی کشور، دولت با تمرکز کانونی بر این نوع فعالیت‌های اقتصادی، شانس بیشتری برای رونق تولید خواهد داشت.

دلایل انتخاب این راهبردها، محدودیت شدید بانک‌ها از بعد منابع مالی برای اعطای تسهیلات به فعالیت‌های اقتصادی به علت منجمدبودن بخش بزرگی از دارایی‌های سیستم بانکی است، علاوه بر این، محدودیت‌های ارزی و انسداد ارتباط سیستم بانکی کشور با شبکه بانکی جهانی است.

در شرایط فعلی کشور، تمرکز دولت بر رفع موانع و محدودیت‌های فعالیت‌های سه بخش اقتصادی ساخت محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها، کشاورزی و ساختمان از یکسو و در صدر اولویت قراردادن این سه بخش برای حمایت‌های دولتی منطبق بر اسناد بالادستی موجود از سوی دیگر، رونق تولید در اقتصاد ایران در این شرایط خاص را هم ممکن خواهد کرد.

موانع پویایی محیط کسب و کار از دیرباز یکی از مشکلات جدی بخش خصوصی در حوزه فعالیت‌های اقتصادی  بوده است، این موانع اگرچه گسترده و متنوع هستند؛ اما شناسایی، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی شده‌اند؛ بنابراین دولت برای رونق تولید باید آن دسته از موانع پویایی محیط کسب و کار که در کوتاه‌مدت قابل برطرف‌شدن هستند را به‌صورت یکپارچه در بستر یک برنامه حل مشکل‌محور توسط دستگاه‌های اجرایی برطرف کند تا از این طریق محیط کسب و کار و فعالیت‌های اقتصادی بخش خصوصی  با تحرک بیشتری همراه شوند.

نگاهی به عملکرد بخش واقعی اقتصاد ایران در ۹ ماه سال ۹۷ و رصدکردن نرخ رشدهای منفی تولید ناخالص داخلی و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی و موجودی انبارها نشان می‌دهد که چرا اولویت اول کشور در سال ۹۸ رونق تولید انتخاب شده است. پس در شرایط فعلی کشور، رونق تولید حتی به‌صورت نسبی هم یک ضرورت است و هم شدنی.

* عضو انجمن اقتصاددانان ایران و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابرکوه