سامانه تقریرنویسی دروس خارج حوزه‌ راه‌اندازی شد

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، واژه تقریر در اصطلاح منابع دینی و عالمان دین، دو معنا و دو کاربرد دارد: یکی در اصول فقه با عنوان تقریر معصوم که عبارت است از سکوت معصوم (پیامبر اکرم، حضرت فاطمه و ائمه علیهم‌السلام) در برابر کاری که در محضر ایشان انجام می‌شود و در صورت وجود شرایطی خاص، دلیل بر اقرار به صحت و جواز و در نتیجه مشروعیت آن عمل است. دیگری در نظام آموزشی حوزه‌های علوم دینی، که در آن برخی طلاب، پس از پایان هر نوبت درس استاد، درس را مرور می‌کردند.

تقریر دروس حوزه معمولاً به دو شیوه صورت می‌گرفت: شفاهی و مکتوب. در تقریر شفاهی، پس از پایان هر نوبت درس استاد، بعضی از شاگردان ممتاز و خوش فهم و باسابقه، با اتکا به حافظه خود، همان درس را برای شاگردانی که سابقه کمتری داشتند یا درس را خوب نفهمیده بودند، تکرار می‌کردند. در این جلسات، طلاب سؤالات خود را راحت‌تر می‌پرسیدند و اشکالاتشان را برطرف می‌کردند. این روش، علاوه بر آنکه موجب تقویت افراد ضعیف می‌شد، به حفظ و رسوخ مطالب در ذهن شاگردان کمک می‌کرد و نوشتن آن مطالب را آسان می‌کرد.

تقریرات، عنوان آثاری عمدتاً در فقه و اصول که مؤلفان آنها به مبانی، دلایل و توضیحات استاد خود در دوره درس خارج پرداخته‌اند، اطلاق می‌شود.

هم‌زمان با آغاز سال تحصیلی 1398 ـ 1397 سامانه تقریرنویسی از سوی مرکز فناوری اطلاعات حوزه‌های علمیه با حضور حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید راه‌اندازی شد که برای آشنایی با این سامانه به سراغ حجت‌الاسلام محمدحسین بهرامی رئیس مرکز فناوری اطلاعات حوزه‌های علمیه رفتیم که به جزئیات آن می‌پردازیم.

جناب آقای بهرامی مطلع شدیم سامانه تقریرنویسی در حوزه علمیه راه‌اندازی شده است، لطفاً در این زمینه توضیح بفرمایید که این سامانه چه زمانی راه‌اندازی شده و به چه شکل است و چه مسائلی در این سامانه وجود دارد؟

با توجه به اینکه دروس خارج یکی از قلّه‌های علمی و یکی از نقاط تولید علم در حوزه‌های علمیه است، و مفهومش هم به این معنا است که وقتی استاد درس را در کلاس ارائه می‌کند، طلاب هرکدام یک نکته مکتوبی از این درس تهیه می‌کنند که ممکن است چکیده درس باشد، برخی گزارش انتقادی از آن درس می‌نویسند، برخی منابع به آن اضافه  و برخی توضیحاتی به آن اضافه می‌کنند، الزاماً پیاده کردن درس نیست، بلکه خود آن تقریر یک نوع تولید علم است.

در گذشته این‌گونه بوده که این تقریرات وقتی نوشته می‌شد، تعداد بسیار کمی از آنها فرصت چاپ و انتشار را پیدا می‌کرد در حالی ‌که تقریرهای متعددی نوشته می‌شد و برای بسیاری قابل استفاده است، ضمن اینکه امروزه بسیاری از طلبه‌های ما تقریرهایشان را در قالب نسخ دیجیتال تولید می‌کنند.

ما در قالب یک فضای وبِ نزدیک به شبکه‌های اجتماعی، فضایی را فراهم کرده‌ایم که طلاب بتوانند تقریرهای خودشان را در این سامانه بارگذاری کنند. یعنی وقتی یک استادی درسی را ارائه می‌کند، یک، دو یا چند طلبه می‌توانند تقریرهای خودشان را ذیل آن درس در یک سامانه‌ای که به این منظور آماده شده ارائه کنند و بقیه طلاب یا مراجعه‌کنندگان هم آن تقریرها را ببینند.

طلاب با مراجعه به این تقریرات، اگر نظری دارند در قالب کامنت ارائه یا یک استاد یا مقرّر را دنبال و فالو می‌کنند و از آخرین اخبارش باخبر می‌شوند.

با امکاناتی که در شبکه فضای مجازی وجود دارد، سعی کردیم امکاناتی فراهم کنیم که این سامانه با آغاز سال تحصیلی توسط حضرت آیت‌الله سبحانی به آدرس  taghrir.ismc.ir  افتتاح شد.

آیا این سامانه از نظر مراتب علمی مورد تأیید مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه است؟

به لحاظ حوزوی مشوق‌ها و حمایت‌هایی در نظر گرفته‌ایم و طی مصوبه‌هایی که در سال‌های گذشته صورت گرفته، کسانی که امتحان درس خارج می‌دهند، اگر تقریر نوشته باشند، بخشی از امتیاز برای آن تقریر در نظر گرفته شده که از این به بعد عرضه تقریرها از طریق این سامانه خواهد بود.

نکته دوم اینکه عرضه عمومی تقریرها با توجه به اینکه منتسب به آن استاد است، تقریرهایی که مورد تأیید استاد قرار بگیرد، در دسترس عموم قرار می‌گیرد و همه می‌توانند از آنها استفاده کنند، تقریرهایی که هنوز به تأیید استاد نرسیده‌اند، آنها فقط در داخل شبکه و توسط طلابی که نام کاربری دارند در دسترس است و مراجعه‌کنندگان عمومی طبیعتاً به آن دسترسی نخواهند داشت.

مراحل تأیید در این سامانه چگونه است و افراد از چه طریق می‌توانند عضو این سامانه شوند و شیوه‌هایش را هم بفرمایید که به چه شکل است؟

مراجعه‌کنندگان به این سامانه دو دسته هستند؛‌ یکی طلاب که با نام کاربری که از طریق پیشخوان حوزه برای کارهای اداری‌شان دارند، با همان نام کاربری می‌توانند وارد شوند، بخشی از مراجعه‌کنندگان هم مراجعه‌کنندگان عمومی هستند که باز همانجا با زدن کلید ورود می‌توانند نسبت به دریافت اشتراک اقدام کنند و برای مشاهده محتوا هم نیاز به اشتراک ندارند و محتواهای مورد تأیید اساتید برای عموم قابل استفاده و قابل ملاحظه است.

انتهای پیام/