اهمیت روابط ایران و روسیه پس از توافق هسته‌ای

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، او با بیان اینکه روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه طی 25 سال گذشته رو به گسترش بوده است، گفت: طی سالیان اخیر، مقامات عالی رتبه دو کشور مصمم به ایجاد بنیانی محکم برای گفت‌وگوی دو جانبه بوده‌اند اما با وجود تلاش‌های به عمل آمده، حجم روابط اقتصادی متناسب با ظرفیت‌های 2 همسایه نبوده است.

سنایی افزود: با اعلام توافق جامع هسته‌ای بین ایران، و گروه 1+5، افق جدیدی برای رسیدگی به مشکلات جامعه بین‌المللی باز شد و محیط نوینی برای روابط بین‌المللی ایران و دیگر کشورهای جهان فراهم کرد.

وی با بیان اینکه طی هفته‌های گذشته، برخی اظهارات منفی رسانه‌ای در خصوص اثرات این توافق بر روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه مطرح شده است، اظهار داشت: به دلایل متعددی معتقدم که چنین اظهاراتی نمی‌توانند مبنا و پایه محکمی داشته باشند و دورنمای روشنی برای روابط دو همسایه قابل تصور است.

سفیر ایران در مسکو با بیان اینکه تحریم‌ها موجب کاهش روابط تجاری ایران و روسیه به ویژه طی سال‌های 2012 و 2013 شد، گفت: در سال 2014 که این روند متوقف شد و مبادلات تجاری دو کشور 5 درصد رشد کرد، حجم روابط به یک میلیارد و هفتصد میلیون دلار رسید.

وی افزود: کارشناسان معتقد هستند که ظرفیت مبادلات تجاری میان دو کشور بسیار بیشتر از این رقم است.

سنایی با بیان اینکه رؤسای جمهور دو کشور در ملاقات اخیر در شهر اوفا روسیه اعتقاد داشتند که با وجود گسترش همه جانبه همکاری‌ها، اما مبادلات تجاری دو کشور در حد ظرفیت‌های موجود نیست، خاطرنشان کرد: توافق جامع هسته‌ای می‌تواند موجب رفع تحریم‌های مالی و اقتصادی و در نتیجه آسان‌تر شدن تجارت بین ایران و روسیه شود.

وی گفت: «ویکتور ملنیکوف» رییس شورای تجاری روسیه و ایران اعلام کرد اجرایی شدن توافقات انجام شده طی یک سال گذشته، با توجه به رفع تحریم‌ها علیه ایران، می‌تواند رقم مبادلات را طی سال‌های آینده به 10 میلیارد دلار افزایش دهد.
سفیر ایران در مسکو با بیان اینکه توافق جامع هسته‌ای ایران و 1+5، تجربه و سابقه مثبتی در زمینه حل و فصل مسایل مهم بین‌المللی از طریق مذاکره و روش‌های دیپلماتیک ایجاد کرد، افزود: توافق وین، که با مشارکت و مساعدت روسیه به نتیجه رسید، نشان داد اگر زبان تحریم و تهدید کنار گذاشته شود و با در نظر داشتن دغدغه‌ها و منافع ملی طرفین، رویکرد برد – برد در نظر گرفته شود، می‌توان به توافق رسید.

وی تاکید کرد اگر اختلاف‌ها در مورد برنامه هسته‌ای ایران شدت می‌گرفت و خطر جنگ تقویت می‌شد، پیامدهای اقدام نظامی می‌توانست محیط نزدیک روسیه را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

سنایی اظهار داشت: توافق وین می‌تواند برخی معادلات مناقشه ساز در منطقه خاورمیانه را نیز به نفع ثبات و امنیت منطقه‌ای و جهانی دگرگون سازد. رفع سوء تفاهم‌ها در مناقشه اتمی، زمینه‌ساز دخالت کمتر آمریکا در امور کشورهای خاورمیانه است. به علاوه، با کاهش فشارها و حساسیت ها، همکاری روسیه و ایران می‌تواند اثر قوی تری بر برقراری ثبات و امنیت و مبارزه با تروریسم در منطقه داشته باشد و اگر کشورهای منطقه نیز در این مسیر همراهی لازم را داشته باشند، دخالت امریکا در منطقه خاورمیانه کم تر می‌شود.

وی افزود: در بیانیه وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه نیز در زمینه پیامدهای توافق جامع هسته‌ای برای منطقه خاورمیانه، به مسایلی چون «تأثیر مثبت بر ثبات و امنیت کلی جهان و خاورمیانه»، «شکل گیری مستلزمات مهم برای پیشبرد هدف تشکیل منطقه عاری از تسلیحات کشتار جمعی در خاورمیانه»، و «بسیج یک ائتلاف گسترده ضد تروریست در منطقه» تأکید شده بود.

سفیر ایران در مسکو گفت: روسیه تلاش زیادی برای ورود ایران به سازمان همکاری شانگهای انجام داد، ولی به دلیل تحریم‌ها چنین هدفی تاکنون محقق نشده است. با رفع تحریم‌ها، مانع عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای برداشته می‌شود و با تبدیل همکاری ایران با این سازمان از عضو ناظر به عضو کامل، ارتباطات ایران و روسیه در چهارچوب این سازمان نیز می‌تواند قوی‌تر و گسترده‌تر از گذشته تداوم یابد.

وی با تاکید بر اینکه لغو تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند به گسترش همکاری‌های روسیه و ایران در زمینه انرژی هسته‌ای کمک کند، خاطرنشان کرد: در نوامبر 2014، قرارداد ساخت 2 نیروگاه جدید اتمی در بوشهر و 2 سند مهم دیگر همکاری بین ایران و روسیه به امضا رسید که با رفع مانع تبادلات مالی بین دو کشور، این اسناد شانس قوی‌تری برای تحقق می‌یابند.

سنایی گفت: همکاری‌‌های جدید هسته‌ای بین ایران و روسیه در زمینه راه اندازی مرکز تولید ایزوتوپ‌های پایدار در سایت فردو و تبادل مازاد اورانیوم با غنای کم با اورانیوم طبیعی شکل می‌گیرد.
وی با بیان اینکه این تصور که توافق هسته‌ای موجب دور شدن ایران از روسیه و حرکت به سوی غرب می‌شود، دور از واقعیت است، گفت: سیاست‌های ایران و آمریکا در مسایل منطقه‌ای و جهانی با یکدیگر مطابقت ندارد و در موارد متعددی در تضاد است.

سفیر ایران در مسکو تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران تصمیمی برای مذاکره با آمریکا درباره مسایل دو جانبه، منطقه‌ای و جهانی ندارد و گفت‌وگوها صرفاً در زمینه برنامه هسته‌ای انجام شد.

وی خاطرنشان کرد: مسکو و تهران در مسایل منطقه‌ای مختلف از جمله در آسیای میانه و قفقاز، خزر، افغانستان، و خاورمیانه، اشتراک منافع جدی دارند، و در خصوص موضوعات مرتبط با نظام بین‌المللی در حال گذار، یکجانبه‌گرایی آمریکا، محدودسازی حاکمیت‌های ملی و مداخله غربی‌ها در امور داخلی کشورها، گسترش ناتو، و سپر موشکی اشتراک نظر وجود دارند.

سنایی گفت: در برنامه سیاست خارجی دولت یازدهم، تعمیق و گسترش روابط با روسیه، چین و هند به عنوان یک اولویت اصلی ذکر شده است.
وی اظهار داشت: یکی از پیامدهای توافق از سوی برخی تحلیلگران، افزایش رقابت روسیه و ایران در بازار انرژی است.

سفیر ایران در مسکو افزود: «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه در مصاحبه با خبرگزاری «راسیا سیوودنیا»، به درستی به این دغدغه چنین پاسخ داد: «نفت ایرانی هیچ گاه از بازار خارج نشد و کارشناسان احتمال افزایش شدید آن را در بازارهای جهانی بحث و بررسی می‌کنند و این حجم کمی است. ولی گاز ایرانی، بر خلاف نفت متحمل هیچ اقدام سخت گیرانه‌ای نشد و سال‌های طولانی است که گاز ایرانی به ترکیه ارسال می شود.»

وی با بیان اینکه حقیقت این است که ایران و روسیه منافع مشترکی در زمینه نفت و گاز دارند که در حفظ ثبات قیمت‌های بازار جهانی نمود پیدا می‌کند، گفت: ایران و روسیه از جمله در چارچوب مجمع کشورهای صادرکننده گاز می‌توانند در مورد تنظیم بازار همکاری کنند.

سنایی افزود: افزایش ظرفیت‌های صادراتی نفت ایران نیز زمان بر خواهد بود و بازار خود را با این شرایط تطبیق خواهد داد. ضمن این که سیاست سایر اعضای سازمان اوپک و دیگر صادر کنندگان نیز در مورد قیمت نفت مهم هستند.

سفیر ایران در مسکو با تاکید بر اینکه اگر چه لغو برخی تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به 5 و 8 سال آینده موکول شده اما این توافق می‌تواند زمینه ساز گسترش همکاری‌های فنی – دفاعی ایران و روسیه شود، اظهار داشت: ایران و روسیه از گذشته همکاری‌های مفیدی در این زمینه داشته‌اند لذا این همکاری‌ها در شرایط جدید می‌تواند به صورت گسترده‌تری دنبال شود. دستور رییس جمهور پوتین برای لغو ممنوعیت تحویل سامانه دفاعی اس 300 به ایران، تغییر بزرگی را در این مسیر ایجاد کرد.
وی با بیان اینکه رفع تحریم‌ها، زمینه‌ای برای کاهش تأثیر عامل سوم در روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، به عنوان مانع تحقق بسیاری از طرح‌های مورد توافق طرفین بوده است، خاطرنشان کرد: در اعلامیه رییس جمهوری روسیه پس از اعلام توافق بر این نکته تأکید شد که «روابط دو جانبه با ایران یک محرک جدید دریافت کرد و دیگر تحت نفوذ عوامل خارجی نخواهد بود.»

سنایی تصریح کرد: تقویت حضور شرکت‌های بزرگ روسی در بازار رقابتی ایران و افزایش محصولات ایرانی در بازار روسیه می‌تواند زمینه‌های ارتقای قابل توجه حجم روابط دو کشور را فراهم کند.

سفیر ایران در مسکو با بیان اینکه مناسبات دو جانبه ایران و روسیه باید فراتر از روابط تجاری و اقتصادی تعریف شود خواهان تحرک بیشتر همکاری‌های علمی و آموزشی، گسترش مناسبات گردشگری، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با بهره گیری از ابتکارهای جدید شد، گفت: در این شرایط باید توان خود را به چگونگی ارتقای همکاری‌ها بین دو شریک قدیمی معطوف کنیم.