ماجرای دوبله «محمد رسول الله» در ۳۷ سال پیش/ واکنش «مصطفی عقاد» به نسخه فارسی فیلم

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا فیلم سینمایی «محمد رسول الله(ص)» از جمله معدود فیلم‌هایی است که در ذهن مخاطبان ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد و از جمله آثار نوستالژیکی است که موسیقی و دوبله منحصر به فرد آن پس از گذشت نزدیک به 4 دهه همچنان مورد علاقه مردم ایران است و تا به حال نیز چندین بار از شبکه‌های مختلف سیما پخش شده است.

فیلم سینمایی «The Message» که در ایران با نام «محمد رسول الله(ص)» شناخته می‌شود، در سال 1976 به کارگردانی مصطفی عقاد ساخته شده است. این فیلم داستان زندگی پیامبر اسلام است و آنتونی کوئین در نقش حمزه عموی پیامبر(ص)، ایرنه پاپاس (هند جگرخوار)، مایکل آنسارا (ابوسفیان بن حرب)، جانی سکا (بلال حبشی)، مایکل فورست (خالد بن ولید)،آندره مورل (ابوطالب)،گریک هاگون (عمار یاسر)، دیمین تامس (زید بن حارثه)، مارتین بنسون (عمرو ابن هشام)، رابرت براون (عتبه بن ربیعه)، روزالی کراچلی (سمیه)، برونو بارنابی (امیه بن خلف)، نویل جیسون (جعفر بن ابی طالب)، جان بنت (عبدالله بن أبی بن سلول)، دونالد بارتون (عمرو عاص)، ارل کامرون (نجاشی)، جورج کامیلر (ولید بن عتبه)، نیکولاس آمر (سهیل بن عمرو)، رونالد چنری (مصعب بن عمیر)، مایکل گودفری (براء بن معرور)، جان هامفری (عباده بن الصامت)، ایون سولون (یاسر بن عامر)، وولف موریس (ابولهب)، رونالد لی-هانت (هراکلیوس)، لئونارد ترولی (تاجر ابریشم)، جرارد هلی (شاعر سنان)، حبیب العجیلی (ابوحذیفه بن عتبه)، حسن الجندی (خسرو پرویز) و ... از جمله افرادی هستند که در این فیلم سینمایی ایفای نقش کرده‌اند.

منوچهر اسماعیلی، رفعت هاشم‌پور، نصرالله مدقالچی، ناصر طهماسب، ناصر ممدوح، احمد رسول زاده، زنده یاد آرشاک قوکاسیان، سعید مظفری، نصرت‌الله حمیدی، غلامعلی افشاریه، بدری نورالهی، بهرام زند، جلال مقامی، ناصر خاوری، محمد علی دیباج، سیامک اطلسی، منوچهر اسماعیلی، صادق ماهرو، حسین معمارزاده، ایرج رضایی، عباس تجلی، محمود فاطمی، جواد پزشکیان، شهروز ملک آرایی، حسین معمارزاده، عبدالله العمرانی، آذر دانشی و ... نیز دوبلورهای مشهور و بِنام کشورمان بودند که در دوبله این اثر سنگ تمام گذاشتند.

یکی از این دوبلورها که صدای او به همراه موسیقی جادویی فیلم به خوبی روی کار نشسته، «نصرالله مدقالچی» است که به جای ابوسفیان با بازی مایکل آنسارا سخن گفته است.

این هنرمند که این روزها در 73 سالگی به سر می‌برد، درباره دوبله فیلم سینمایی «محمد رسول الله(ص)» گفت: این فیلم سینمایی پس از وقوع انقلاب اسلامی و در تابستان سال 58 دوبله شد. آقای حسین شایگان زحمت دوبله فیلم را کشید و پس از انجام مراحل فنی، در سینماها به اکران درآمد. خاطرم هست که آن زمان افتتاحیه فیلم در سینما فرهنگ برگزار شد و اولین اکران با حضور آیت الله هاشمی رفسنجانی صورت گرفته که البته آن زمان من در این مراسم حضور نداشتم.

وی درباره ترجمه فیلم توضیح داد: آقای شایگان با تبحر خاصی این اثر را ترجمه کرده بودند و ما نیز واو به واو آن را گفتیم. تنها برخی کلمات و آواها برای بهتر سینک شدن اثر تغییرات اندکی داشتند و ما نیز کاملا مطابق با متن کار دوبله را انجام دادیم.

وی همچنین درباره انتخابش برای دوبله شخصیت ابوسفیان نیز عنوان داشت: ابتدا قرار نبود که من به جای این شخصیت سخن بگویم ولی بعدا طبق نظر آقای منوچهر محمدی که مدیر دوبلاژ کار بودند، قرار شد من به جای ابوسفیان سخن بگویم.

مدقالچی در پاسخ به این سوال که دوبله فیلم «محمد رسول الله(ص)» چقدر به طول انجامید؟ نیز توضیح داد: دوبله این فیلم 3 روز کار برد. 2 روز دوبله فیلم به طول انجامید و یک روز گفتن نریشن‌ها و تغییر و لیپسینک کار.

وی ادامه داد: آقای اسماعیلی چیدمان بسیار خوبی داشت و همه هم با تمام توان پای کار آمدند. بعد از اینکه دوبله به پایان رسید از آنجایی که از اول قرارداد بسته بودند که فیلم هر جای دنیا دوبله شد، باند صدا را بفرستند که میکس بشود، فیلم به لندن فرستاده شد و پس از میکس نهایی آقای عقاد دوبله نسخه فارسی را تماشا کرده بودند.

ایشان بنا به گفته آقای مجتهدزاده پس از تماشای دوبله نسخه فارسی به شدت شگفت‌زده شده بودند و 2 بار آن را دیده بودند. بعد هم گفته بودند که من همین ابوسفیان را می‌خواستم و به خاطر ابوسفیان فیلم را دوبار نگاه کرد.

مدقالچی با بیان اینکه فیلم سینمایی «محمدرسول الله(ص)» به 12 زبان دیگر در دنیا ترجمه شده، در پاسخ به این سوال که خود شما اولین بار نسخه کامل دوبله شده این فیلم را کجا تماشا کردید؟ عنوان داشت: فکر می‌کنم اولین بار فیلم را در خانه دیدم. نسخه ویدئویی فیلم را از دوستان که کارهای نهایی فیلم را انجام داده بودند گرفتم و در خانه تماشا کردم. یادم هست آن زمان اکران بسیار موفقی هم فیلم داشت و ما شگفت زده شده بودیم.

وی همچنین درباره اینکه پیش از دوبله تا چه حد با شخصیت ابوسفیان آشنایی داشته نیز گفت: من آن زمان این فرد را خیلی کم می‌شناختم و این طور نبود که راجع به آن مطالعه ویژه‌ای انجام داده باشم ولی خاطرم هست که همان زمان با یکی از دوستانم به نام آقای بهمن بوستان صحبت کردم و به منزلش رفتم و ایشان خیلی خوب و جامع و کامل من را با شخصیت ابوسفیان آشنا کرد.

این هنرمند و دوبلور پیشکسوت در پاسخ به این سوال که در نهایت ابوسفیان را چگونه یافتید؟ تصریح کرد: از نگاه فیلم و کارگردان ابوسفیان شخصیت منفی نیست. او فرد باسوادی است و حتی شعر می‌گوید ولی قهرمان و یا شخصیت مثبت هم نیست.

وی در پایان گفت: همه ما مسلمان هستیم و حساسیت‌های ویژه‌ای نسبت به دینمان داریم. این فیلم اولین فیلمی است که درباره اسلام ساخته شده است و طبیعی است که حساسیت‌های فکری داریم و این حس هم از ما دور نبوده و در نهایت باعث شده تا ما در دوبله فیلم سنگ تمام بگذاریم.

منبع: فارس