هشداری که در هیاهیوی انتخابات گم شد؛ رشد 20 درصدی خانوارهای تک نفره

به گزارش خبرنگار اقتصادی آنا، نایب رئیس اتاق ایران، با اشاره به رشد ۲.۶ درصدی جمعیت شهرنشین از سال ۹۰ تا ۹۵، گفت: سرشماری سال ۱۳۹۵ صدایی است که شنیده نشد.

پدرام سلطانی ادامه داد:‌ گزارش سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ در زمانی منتشر شد که افکار عمومی متوجه بحث‌های انتخابات ۹۶ بود و گوش‌ها، صدای سیاست را دنبال می کردند؛ لذا زنگ‌های هشداری که این آمار به صدا درآورد، در همهمه و هیاهوی انتخابات شنیده نشدند و در خصوص آن بحث و تحلیل کمتر به میان آمد. لازم می دانم به برخی از آمار و ارقام منتشره در این گزارش اشاره کنم.

وی افزود:‌ از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵، جمعیت شهرنشین با افزایش ۲.۶ درصدی به ۷۴ درصد رسیده و جمعیت روستا نشین به ۲۵.۹ درصد کاهش پیدا کرده و بعد خانوار (متوسط تعداد اعضای خانواده) از ۳.۵ به ۳.۳کاهش پیدا کرده است. اما مهمتر از این کاهش، کاهش بعد خانوار روستایی از ۳.۷به ۳.۴ است. در هیچ زمانی بعدی خانوار روستایی تا این حد کاهش نیافته و نزدیک به بعد خانوار شهری نشده بود.

سلطانی تاکید کرد: نرخ متوسط رشد جمعیت باز هم کاهش یافته است و از ۱.۲۹ به ۱.۲۴ درصد رسیده است. این در حالیست که نرخ رشد جمعیت روستایی منفی تر شده و به منفی ۰.۷۳ رسیده است و نرخ رشد جمعیت شهری ۱.۹۷ درصد بوده است. همچنین جمعیت ۲۹-۱۵ سال ۶.۴ درصد کاهش داشته است و جمعیت ۶۴-۳۰ سال ۵.۵ درصد افزایش داشته است. همچنین میانگین سنی جمعیت از ۲۹.۸سال به ۳۱.۱ سال رسیده است.

عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی ایران، گفت: در عین حال تعداد خانوارهای ۱ نفره (مجرد) به ۸.۵ درصد رسیده است و رشدی ۲۰ درصدی نسبت به ۷.۱ درصد سال ۱۳۹۰ را نشان می دهد؛ در این میان تحلیل و اظهار نظرهای علمی و فنی در خصوص این سرشماری را به متخصصین امر وا می گذارم و البته از ایشان درخواست دارم که شفاف و صریح آنچه را که می بینند بیان کنند.

وی ادامه داد: اما پیامی که این ارقام برای من دارد این است که مهاجرت از روستاها به شهرها سرعت بیشتری گرفته است و در نتیجه حاشیه نشینی و سایر پیامدهای این مهاجرت دامن شهرها را بیشتر خواهد گرفت؛ در مقابل پهنه های وسیعی از کشور در حال خالی شدن از سکنه هستند، برخی از این پهنه ها در مجاورت مرزهای کشور قراردارند. این روند هم هزینه حفظ امنیت کشور پهناور ما را بالاتر می برد و هم سرمایه گذاریهای انجام شده در آن مناطق را به باد می دهد.

این فعال اقتصادی افزود:‌ تغییر سبک زندگی در روستاها مشهود است. روستایی دیگر فرزند بیشتر نمی خواهد، خواه از سر تنگناهای معیشتی و خواه از روی عدم نیاز به فرزند برای کمک به وی در کشاورزی و دامداری؛ ضمن اینکه جمعیت کشور در حال پیرتر شدن است. میانگین سنی کشور برای اولین بار از مرز ۳۰ سال گذشته و جمعیت ایران وارد دهه چهارم خود شده است.

وی تاکید کرد: خانوار ایرانی به سمت کوچکتر شدن پیش می رود. در این میان افزایش مشهود تعداد خانوارهای یک نفره حاکی از مشکلات تشکیل خانواده و یا تغییر سبک زندگی است. قطعاٌ ورود به عمق این آمار و ارقام و بدست دادن تحلیلهای دقیق و همه جانبه پرده از واقعیت‌های بیشتری بر می دارد. آمار در عمل باید جعبه ابزار دولت‌ها برای سیاست‌گزاری و برنامه ریزی باشد اما نمی دانم چرا این جعبه ابزار فقط هر پنج سال یکبار درش باز می شود و بعد بدون استفاده سرجایش قرارداده می شود.

سلطانی افزود:‌چرا هشدارهایی که این آمار می دهد مورد توجه قرار نگرفته اند؟ برای چشمان تیزبین، این آمار پرده از واقعیت‌هایی برداشته است که هریک به نوعی مخاطره ای برای آینده این سرزمین تلقی می شوند. ‌