وام‌های چند ده میلیونی که به مذاق انبوه‌سازان خوش نیامد

سهیلا گلی‌زاده، گروه اقتصادی- بانک مسکن روز گذشته طرحی را برای ارایه وام و تسهیلات به انبوه‌سازان رونمایی کرد که بر اساس آن وام‌هایی از 50 تا 130 میلیون تومان به ازای هر واحد مسکونی بدون سپرده به سازندگان مسکن اختصاص می‌یابد.

نرخ سود این تسهیلات در طرح انبوه‌سازان 18 درصد است و پرداخت وام‌ها قرار است در سه سطح سنتی، صنعتی و فناوری‌های نوین صورت گیرد و انبوه سازان به‌عنوان سازندگان واجد شرایط دریافت وام ساخت بدون سپرده بانک مسکن، متناسب با حجم طرح می‌توانند از دوره‌های زمانی مختلف برای اخذ تسهیلات مشارکت استفاده کنند.

طول دوره مشارکت مدنی برای وام ساخت بدون سپرده، بر حسب تعداد واحدهای مسکونی تعریف شده در طرح ساختمانی، از 12 تا 36 ماه، قابل تنظیم و مدت زمان اولیه قرارداد مشارکت مدنی برای طرح‌های 21 تا 50 واحدی، 51 تا 100 واحدی و همچنین 101 واحدی و بیشتر نیز به ترتیب معادل 24 ماه، 30 ماه و 36 ماه در نظر گرفته شده است.

در این طرح برای ساخت و سازهای سنتی (روش معمول ساختمان سازی)در تهران و 6 کلانشهر دیگر شامل کرج، تبریز، مشهد، اهواز، شیراز و اصفهان، به ازای هر واحد مسکونی، 100 میلیون تومان وام ساخت به سازنده پرداخت می‌شود. البته در این شهرها، برای طرح‌هایی که به روش صنعتی ساخته می‌شود، سقف تسهیلات معادل 130 میلیون تومان است. همچنین بانک مسکن به ازای ساخت هر واحد مسکونی با روش‌های منتهی به ارتقای بهره‌وری مصرف انرژی ، مبلغ 150 میلیون تومان تسهیلات بدون سپرده پرداخت خواهد کرد.

در جزایر کیش و قشم نیز برای سنتی‌سازی مسکن تسهیلات 100 میلیون تومانی، برای صنعتی‌سازی وام 120 میلیونی و برای تکنولوژی‌های نوین نیز وام 120 میلیون تومانی به ازای ساخت هر واحد مسکونی پرداخت می‌شود.

همچنین در مراکز استان و شهرهای بزرگ (شهرهای با جمعیت بیش از 200 هزار نفر) و سایر مناطق آزاد کشور نیز وام ساخت بدون سپرده برای سنتی‌سازی با سقف 90 میلیون، برای طرح‌های صنعتی‌سازی 110 میلیون تومان و برای استفاده از تکنولوژی‌های نوین نیز وام 130 میلیون تومانی پرداخت می‌شود.

در سایر شهرها نیز برای سنتی سازی، وام بدون سپرده 70 میلیون تومانی و برای طرح‌های صنعتی سازی، وام 90 میلیون تومانی و برای تکنولوژی‌های نوین نیز وام 100 میلیون تومانی به ازای ساخت هر واحد مسکونی پرداخت می‌شود.

در مناطق شهری کمتر توسعه یافته، برای طرح‌های سنتی سازی، وام 50 میلیون تومانی به ازای هر واحد مسکونی، به انبوه‌ساز پرداخت می‌شود.

همچنین با توجه به اینکه امکان دارد تا عملیات ساخت و ساز پروژه‌های پر واحد زمان‌بر باشد و از آنجا که این واحدها نیز باید بتوانند از دوره بازپرداخت بیش‌تری بهره‌مند شوند بنابراین امکان انتقال وام به خریدار نیز فراهم شده است.

هرچند که برخی این وام را عاملی برای تحریک بازار مسکن در شرایط رکود می‌دانند اما با این حال به نظر می‌رسد که به علت نرخ سود تسهیلات و میزان سقف وام‌ها رغبت چندانی از سوی انبوه‌سازان برای دریافت این وام‌ها نباشد. البته رئیس انجمن صنفی کارفرمایان انبوه‌سازان مسکن و ساختمان استان تهران معتقد است که با توجه به نرخ سود‌های بانکی بالای 20 درصد بانک‌ها به سپرده‌گذاران فعلا نمی‌توان انتظار داشت تا بانک مسکن نیز تسهیلات با نرخ سود پایین‌تر ارایه کند.

حسن محتشم با بیان اینکه اکنون بسیاری از بانک‌ها به صورت غیررسمی به مشتریان خود سودهای بانکی بیش از 20 درصد نیز می‌دهند، به خبرنگار آنا گفت: اگرچه بخشنامه بانک مرکزی نرخ سود 15 درصد است اما با این حال بسیاری از بانک‌ها برای جذب سپرده‌های بیش‌تر نرخ سودهای 20 و 22 درصد را به مشتریان می‌دهند و از همین رو نمی‌توان انتظار داشت که نرخ سود تسهیلات در چنین شرایطی کم‌تر از 18 درصد باشد.

وی ادامه داد: البته از آنجا که اکنون نرخ تورم به 7.8 درصد رسیده و میزان ساخت و سازها نیز طی سال‌های اخیر با رشد نسبی همراه بوده است بنابراین منطقی است که نرخ سود تسهیلات بانکی و نرخ بهره نیز تعدیل شود اما در شرایط فعلی امکان‌پذیر نیست.

محتشم درباره وام‌های 110 تا 130 میلیون تومانی بانک مسکن تاکید کرد: این رونمایی بانک مسکن، تسهیلات جدیدی نیست و در گذشته نیز این بانک وام‌هایی را برای انبوه‌سازان اختصاص می‌داد اما سقف آنها از 110 تا 130 میلیون تومان بود که اکنون از 50 تا 130 میلیون تومان اعلام شده است.

وی اضافه کرد: اینکه تفکیکی برای زمانبندی این وام‌ها در نظر گرفته شود، ایرادی ندارد اما موضوع این است که این تسهیلات هرچند می‌تواند برای بخش مسکن مفید واقع شود با این حال الزاما در جهت حرکت بخش تولید و عرضه نخواهد بود.

این فعال و کارشناس بازار مسکن بیان کرد: این تسهیلات در کلان‌شهرهایی مانند تهران کفاف تکاپوی ساخت و ساز را نمی‌دهد چرا که اکنون هزینه ساخت هر متر مربع واحد مسکونی متوسط با متراژ 100 متر در حدود یک میلیون تومان است اما هزینه‌ای که این وام‌ها برای چنین واحدی در نظر گرفته به ازای هر متر مربع 130 هزار تومان است.

وی با بیان اینکه این تسهیلات برای تحرک بازار مسکن کافی نیست، گفت: قیمت زمین در تهران گران است بنابراین واحدهای گران‌قیمت نمی‌توانند از این وام‌ها استفاده کنند. به عبارتی برای مالک و سازنده چنین واحدهایی صرفه اقتصادی ندارد تا برای دریافت 130 میلیون تومان وام سند خود را در گرو بانک بگذارد.

محتشم ابراز کرد: اقدام بانک مسکن و وزارت راه و شهرسازی در جهت تحرک و رونق تولید در واحدهای با متراژ کم و کوچک است اما باید گفت تا زمانی که این بخش از سیستم انقباضی خارج نشود، رکود بازار نیز استمرار خواهد داشت.

به گفته رئیس انجمن صنفی کارفرمایان انبوه‌سازان مسکن و ساختمان استان تهران، تسهیلات 50 تا 130 میلیون تومانی بانک مسکن می‌تواند برای بازار مسکن مفید باشد اما کفایت نمی‌کند. به عبارت دیگر باید حداقل موانع بازدارنده تولید مانند بیمه، مالیات و خدمات شهری برداشته و ضوابط آنها روان‌سازی شوند.

وی اظهار کرد: اینکه سقف وام برای همه نوع واحد مسکونی تا 130 میلیون تومان خواهد بود، منطقی نیست چرا که یک واحد مسکونی 130 متری نیز به همان میزان از تسهیلات منتفع خواهد شد که یک واحد مسکونی 300 متری.

محتشم خاطر نشان کرد: ابتدا باید سقف وام‌ها به نسبت نوع ساخت و متراژ واحد مسکونی بالا برود تا وام به میزان کافی در اختیار انبوه‌سازان قرار گیرد و سپس امید داریم تا نرخ سود تسهیلات آن در بازه زمانی تعدیل شود.