استفاده از نانوذرات نقره جهت کنترل و دفع بیماری‌های برنج در دانشگاه شهید باهنر کرمان

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ستاد ویژه توسعه نانو، استفاده از فناوری نانو منجر به ابداع روش‌هایی جدید در مهار بیماری‌ها به کمک مواد در مقیاس اتمی شده است. ذرات ضد میکروب فوق‌العاده کوچک به دلیل نسبت سطح به حجم بالایشان سطح تماس بسیار بالایی را با عوامل بیماری‌زا ایجاد خواهد کرد. فناوری نانو می‌تواند با معرفی ابزارهای نانویی، تأثیر بسزایی در فرایندهای طبیعی و کشاورزی داشته باشد. مواد محافظت‌کننده‌ گیاهان، کودها، تصفیه‌ آب و اصلاح آلاینده‌ها، نانوحسگرها، تجهیزات تشخیص و اصلاح ژنتیکی گیاهان از مهم‌ترین حوزه‌های فعالیت فناوری نانو در علم کشاورزی به شمار می‌رود.
میثم سلطانی‌نژاد ضمن یادآوری این مطلب که برنج غذای اصلی بخش وسیعی از جمعیت جهان است، در رابطه اهداف طرح گفت: «هدف از این تحقیق اثر کنترل‌کنندگی غلظت‌های متفاوت از نانوذرات نقره روی عامل قارچی پوسیدگی و خرابی غلاف، برنج مورد بررسی قرار گرفته است».

وی خاطرنشان کرد: «با توجه به تولید آسان و اقتصادی نانوذرات نقره، استفاده از این نانوذرات جهت کنترل آفات و بیماری‌های گیاهی، موجب کاهش هزینه‌های مربوطه و همچنین کاهش اثرات جانبی ناشی از استفاده بی‌رویه از سموم خطرناک کشاورزی خواهد شد».

سلطانی‌نژاد در رابطه با نحوه‌ اثرگذاری نانوذرات نقره بر قارچ‌ها افزود: «نحوه‌ دقیق اثرگذاری نانوذرات نقره روی عوامل بیماری‌زای قارچی هنوز مشخص نشده است، اما دانشمندان بر این باورند که نقره در ابعاد نانومتری بر متابولیسم، تنفس و تولیدمثل میکروارگانیسم‌ها اثر می‌گذارد».

این مطالعه به دو صورت آزمایشگاهی و گلخانه‌ای صورت پذیرفته است. بدین منظور، غلظت‌های مشخصی از نانوذرات نقره به‌ صورت کلوئیدی جهت کنترل و کاهش شدت خسارت بیماری قارچی پوسیدگی غلاف گیاه برنج مورد ارزیابی قرار گرفته است.

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، افزایش غلظت نانوذرات نقره تا 50 پی‌پی‌ام، رشد ریسه و تشکیل سختینه (عامل کلیدی بقای عامل بیماری در شرایط سخت محیطی) کاملاً کنترل شده و در این غلظت کمترین میزان تشکیل سختینه مشاهده شده است. همچنین در مرحله‌ گلخانه‌ای مشاهده شده است که گیاهان آلوده به بیماری با افشانه‌ نانوذرات نقره شدت علائم و خسارات بیماری در مقایسه با نمونه‌ آلوده به عامل بیماری‌زا، کاهش چشمگیری داشته است.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های پروفسور غلامحسین شهیدی، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان، و میثم سلطانی‌نژاد، دانش‌آموخته‌ مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان، است.