برچسب ها - ژنوم
سالها تصور میشد ژنها حکم نهایی بدن انسان را صادر میکنند. اینکه اگر ژن معیوبی به ارث بردهایم، راهی جز پذیرش پیامدهای آن نداریم؛ از بیماریهای قلبی و دیابت گرفته تا برخی اختلالات عصبی و حتی افسردگی. اما علم در دهههای اخیر آرامآرام این تصویر قطعی و ناامیدکننده را ترک کرده است. امروز پژوهشگران میگویند ژنها سرنوشت قطعی نیستند، بلکه بیشتر شبیه فیلمنامهای هستند که سبک اجرای آن میتواند تغییر کند. ورزش، یکی از مهمترین عوامل این تغییر است، چیزی بسیار ساده و در دسترس است.
کد خبر: 1020533 تاریخ انتشار : 1404/10/02
۵ مرحله خلاقیت نشان میدهد ژنِ ما حامل میلِ به خلق کردن است
تقریباً همه ما لحظهای را تجربه کردهایم که احساس میکنیم خلاقیت از ما فاصله گرفته است؛ انگار ذهن خاموش شده و هیچ ایدهای حاضر نیست سر برسد. روزی پر از کار، خستگی، ظرفهای نشسته و پیامهای ناتمام، و ناگهان این سؤال بیصدا در ذهن شکل میگیرد: «پس آن نیروی خلاق کجاست؟» علم روانشناسی امروز میگوید خلاقیت گم نشده؛ فقط در مرحلهای از مسیر طبیعی خود قرار دارد. مسیری که برخلاف تصور رایج، ناگهانی و جادویی نیست، بلکه روندی تدریجی، قابلپیشبینی و عمیقاً انسانی است.
کد خبر: 1019193 تاریخ انتشار : 1404/09/24
معجزهای از فشردهسازی مولکولی، در دل هر سلول انسان رخ میدهد. نزدیک به 2 متر DNA باید در فضایی جای بگیرد که تنها یکدهم قطر یک تار مو است و با وجود این تراکم عجیب، باید همیشه آماده خواندهشدن و فعالیتهای حیاتی باشد. اما تازهترین پژوهشها نشان میدهد که این نظم شگفتانگیز، تنها نتیجه فشردهسازی ساده نیست. گروهی از دانشمندان موفق شدهاند برای نخستینبار، دقیقترین تصاویر تاریخ را از درون قطرههای «کروماتین» ثبت کنند.
کد خبر: 1017516 تاریخ انتشار : 1404/09/18
آینده مردان در دستان یک ژن تازه رقم میخورد
«کروموزومY»زیر تیغ تکامل میرود. سرنوشت مردان، در نگاه بسیاری از زیستشناسان، درون مسیری باریک از DNA نوشته شده است؛ مسیری که شاید چند میلیون سال دیگر باقی نماند. کروموزوم Y، حامل راز تعیین جنسیت در انسان، امروز تنها سایهای از گذشته خود است؛ از ۸۰۰ ژن مشترک با «کروموزوم X»، حالا فقط نزدیک به ۳ درصد باقی مانده است. این کاهش طولانیمدت طی ۳۰۰ میلیون سال زیستشناسان را وامیدارد بپرسند که آیا این کروموزوم واقعاً در مسیر نابودی است؟ و اگر آری، آینده مرد بودن چگونه رقم خواهد خورد؟
کد خبر: 1016917 تاریخ انتشار : 1404/09/17
یک تغییر کوچک در تنها یک ژن میتواند مرز میان لذت اولیه و گریز طبیعی از دوزهای بالای الکل را بر هم بزند. پژوهشهای تازه روی ماهی گورخری یا زبرافیش، نشان میدهد که نقص در ژن «chrna۳» نهتنها آستانه تحمل الکل را بهطرزی چشمگیر بالا میبرد، بلکه همان مکانیسم زیستیِ بازدارنده مصرف را خاموش میکند و موجود زنده را به سمت مصرف بیشتر سوق میدهد.
کد خبر: 1015125 تاریخ انتشار : 1404/09/10
هوا میتواند ژنها را تغییر بدهد. این گزاره، که سالها پیش غیرقابلباور بهنظر میرسید، امروز در مرکز پژوهشهای اپیژنتیک قرار دارد و نگاه ما به آلودگی هوا را از یک بحران محیطی به یک تهدید ژنتیکی تغییر داده است. قرار گرفتن مداوم در معرض ذرات ریز شهری روندی خاموش از دستکاری در بیان ژن ایجاد میکند که نهفقط ریه، بلکه قلب، مغز، متابولیسم، سیستم ایمنی و حتی سرعت پیری زیستی بدن را تغییر میدهد. همین تغییرات تدریجی و پنهان است که آینده سلامت فرد و حتی نسل بعد را تحتتأثیر قرار میدهد.
کد خبر: 1013914 تاریخ انتشار : 1404/09/02
ژنها، مغز و تجربه؛ ترکیبی که میتواند رفتارهای پرخطر را تشدید کند
هیچ ژن واحدی نمیتواند انسان را قاتل کند. اما همین حقیقت ساده، راه را بر پرسشی عمیقتر باز میکند که آیا ممکن است مجموعهای از ژنها، مثل کلیدهایی در اعماق مغز، انسان را نسبت به خشونت مستعدتر کند؟ آیا گذشتهی سخت و محیط خشن میتواند این کلیدها را یکییکی فعال کند و مسیر زندگی فرد را به سمت رفتارهای خطرناک ببرد؟
کد خبر: 1012393 تاریخ انتشار : 1404/09/01
26 مهر، سالگرد اهدای جایزه یونسکو به «دکتر سیما رافتی» به پاس ساخت واکسن برای انگل لیشمانیا:
آزمایشگاه ایمونولوژی در قلب انستیتو پاستور ایران، جایی میان میکروسکوپها و انکوباتورهای کوچک، پژوهشی آرام، اما سرنوشتساز در جریان بود؛ طرحی که بعدها جهانی شد. دکتر سیما رأفتی، با نگاهی فراتر از مرزهای امکانات داخلی، سالها روی تولید واکسن علیه نوعی انگل کار کرد؛ بیماریای که چهرهاش را در سکوت، در فقیرترین نقاط جهان نشان میدهد. حاصل این تلاشها، واکسنی مبتنی بر ژن بود که نخستین بار در منطقه طراحی شد و در ۲۶ مهر ۱۳۸۰ به او مدال یونسکو–پاستور برای تأثیرگذاری در سلامت انسان را بخشید.
کد خبر: 1005177 تاریخ انتشار : 1404/07/26
اکسیر حیات هرگز در جامهای شیشهای کیمیاگران یافت نشد؛ اما ممکن است در بدن یک جانور عجیب، زیر خاکهای آفریقا پنهان شده باشد. موشهای حفار برهنه، راز طول عمر خود را در ساختار یک پروتئین نهفته کردهاند؛ پروتئینی که در انسان و موش معمولی مانع ترمیم دیاِناِی میشود؛ اما در این جانور شگفتانگیز، به «ابزار طلایی» ترمیم ژنتیکی تبدیل شده است.
کد خبر: 1003761 تاریخ انتشار : 1404/07/22
آنچه از نیاکان دور ما به ارث رسیده، تنها استخوان و فسیل نیست؛ بلکه بخشی از سیستم ایمنی ماست. پژوهشگران دریافتهاند ژنهایی از دنیسوواها، گونهای منقرضشده از انسان، همچنان در بدن برخی جمعیتها فعال است و به آنها کمک میکند در برابر بیماریهای گرمسیری دوام بیاورند.
کد خبر: 997978 تاریخ انتشار : 1404/06/29
ژن شما در خطر است
دادهها لو رفتهاند. در آزمایشگاههای ژنتیک، جایی که «توالییابی نسل جدید» (NGS) نوید درمانهای معجزهآسا میدهد، هکرها بیصدا به سرورهایی نفوذ میکنند که شخصیترین نقشه حیات انسان را در خود دارند. امیدی که قرار بود نجاتبخش باشد، حالا میتواند به تهدیدی جهانی بدل شود.
کد خبر: 994553 تاریخ انتشار : 1404/06/11
وقتی آزمایش ژنتیک یک تغییر نادر در «دیاناِی» (DNA) را نشان میدهد، آیا این تغییر به معنای آغاز یک بیماری جدی است یا فقط علامتی بیخطر در میان میلیاردها کد ژنتیکی ماست؟ پژوهشگران اکنون با کمک هوش مصنوعی و دادههای واقعی بیماران، راهی یافتهاند تا این معمای قدیمی را با دقتی بیسابقه حل کنند و تصویری شفافتر از آینده سلامت ارائه دهند.
کد خبر: 994293 تاریخ انتشار : 1404/06/09
بیقراری بعضی از انسانها تصادفی نیست؛ شوق حرکت در ژنهایشان نوشته شده است. «ژن سفر» (Wanderlust Gene) همان نیروی خاموشی است که قلب را با صدای جاده هماهنگ میکند، ذهن را به سوی افقهای ناشناخته میکشاند و از درون، فرمان کشف و تجربه صادر میکند.
کد خبر: 990706 تاریخ انتشار : 1404/05/22
۲۲ سال پس از کشف کد حیات
در سال ۲۰۰۳، دانشمندان موفق شدند کتاب ژنتیکی انسان را برای نخستین بار کامل بخوانند. حالا، پس از گذشت دو دهه، نهتنها میتوانیم این کتاب را بخوانیم، بلکه توانایی ویرایش و بازنویسی آن را نیز پیدا کردهایم. از درمان بیماریهای لاعلاج گرفته تا طراحی داروهای شخصی، علم ژنوم با سرعتی شگفتانگیز در حال بازتعریف مرزهای پزشکی، زیستفناوری و حتی اخلاق است.
کد خبر: 967537 تاریخ انتشار : 1404/01/26
تومورهایی که خودشان را لو میدهند
تصور کنید که یک الگوریتم بتواند مانند یک فلزیاب، دقیقترین و پنهانیترین جهشهای ژنتیکی سرطان را پیدا کند. دانشمندان دانشگاه کمبریج با طراحی الگوریتمی پیشرفته به نام «PRRDetect»، این تصور را به واقعیت تبدیل کردهاند. این الگوریتم نوین، قادر است الگوهای خاصی از جهشهای DNA در تومورها را شناسایی کرده و به پزشکان کمک کند تا درمانهای هدفمندتری برای بیماران سرطانی ارائه دهند.
کد خبر: 967253 تاریخ انتشار : 1404/01/24
دولت هند با هدف افزایش امنیت غذایی این کشور در بلند مدت دومین بانک ژن ملی خود را راهاندازی خواهد کرد.
کد خبر: 965505 تاریخ انتشار : 1404/01/12
پژوهشگران در اسکاتلند قصد دارند با بررسی نحوه تکثیر کل ژنوم، از رمز و رازهای این پدیده ژنتیکی قدرتمند که در تکامل بسیاری از گونههای حیات نقش دارد، پرده بردارند.
کد خبر: 950157 تاریخ انتشار : 1403/10/13
دانشمندان در یک پیشرفت شگرف موفق شدند تمامی ژنوم انسان را روی یک کریستال پنج بعدی ذخیره کنند که میتواند تا ۳۶۰ ترابایت اطلاعات را به صورت دیجیتالی ذخیره کرده و میلیاردها سال دوام بیاورد.
کد خبر: 932496 تاریخ انتشار : 1403/06/30
آینده جهان با هوش مصنوعی (۱۸۹)؛
نسل جدید هوش مصنوعی مولد ابزارهایی در اختیار محققان قرار میدهد که سطح پژوهش در حوزه زیستپزشکی را متحول خواهد کرد، این مدل مبتنی بر دادههای ژنومی و پروتئینی است.
کد خبر: 927215 تاریخ انتشار : 1403/05/24
آیا انسانها هنوز در حال تکامل هستند؟ این سوالی است که دانشمندان انسان شناس به آن پاسخ داده اند، اما ممکن است پاسخ آنها آن چیزی نباشد که مردم فکر میکنند.
کد خبر: 921567 تاریخ انتشار : 1403/04/20
موضوعات داغ
