تجربهای نو در تلویزیون؛ عروسکی برای آموزش هوش هیجانی/ یادگیری از طریق نمایش
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، تعریف کارشناسان از رابطه تلویزیون و کودکان مبتنیبر سه نقش اصلی پرستار، آموزشدهنده و ایجاد شادی و امنیت است که محور اصلی تولیدات تلویزیونی برای کودکان را تشکیل میدهد.
بدیهی است که نقش پرورش و توجه به روانشناسی کودکان در این میان پررنگاست و اغلب برنامهسازان کودک تلاش میکنند با استفاده از گونههای مختلف عروسکی، پویانمایی، مسابقه و... دانش کودکان را در زمینههای مختلف افزایش دهند و ارزشهای اجتماعی و اخلاقی مانند صداقت، مهربانی، مسئولیتپذیری، دوستیابی و احترام به بزرگتر را به آنان بیاموزند و البته بچهها دوست دارند این آموزش را در قالب نمایش، فیلم و کارتون دریافت کنند.
لحظات حساسی در زندگی هر فردی وجود دارد که باید با تفکر و غلبه بر احساسات، بهترین تصمیم را بگیرد. کودکان شاید در سن کم نتوانند آنطور که باید از پس لحظات حساس بهتنهایی بربیایند و این مسئلهای است که مجموعه نمایشی، عروسکی «دنیای آوا» به تهیهکنندگی و کارگردانی مجید پایدار، با نگاهی تربیتی و پرورشی آن را به شکلی روایت میکند و تلاش دارد مفاهیم هوش هیجانی و مهارتهای مدیریت احساسات را در قالبی نمایشی و جذاب به کودکان آموزش دهد.
این مجموعه که کاری از صداوسیمای فارس است با تصمیم سیمای استانها برای شبکه دو سیما تولید شده و روزهای شنبه و یکشنبه حوالی ساعت ۱۷:۱۵ از این شبکه پخش میشود؛ مجموعهای که در زمان پخش با استقبال مخاطبان کودک و خانوادهها همراه شده است.
مجید پایدار، تهیهکننده و کارگردان «دنیای آوا» متولد سال ۱۳۶۰، ساکن شیراز و دانشآموخته کارشناسی فیلمسازی است. وی که در شبکه استانی فارس مشغول به کار است، پیش از ورود به حوزه کودک و نوجوان درزمینه طنز بیشترین فعالیت را داشته است و دو مجموعه تلویزیونی طنز با رویکرد آموزشی «خودمونی» و «آقای امیدوار» از شبکه امید و دو سیما به تهیهکنندگی و کارگردانی او روی آنتن رفته است.
پایدار در خصوص انتخاب این اثر برای پخش از شبکه دو سیما گفت: با توجه به تجربه موفق «آقای امیدوار»، سیمای استانهای معاونت امور استانها پیشنهاد این اثر را به مرکز فارس داد و طرح این مجموعه در زمستان سال ۱۴۰۲ تأیید شد و ما بلافاصله ساخت آرایه برنامه را آغاز کردیم و طی کمتر از دو ماه فیلمبرداری اثر را به پایان رساندیم. این اثر پس از طی مراحل پستولید، اواخر بهار امسال به مرحله پخش رسید.
وی با اشاره به موضوع این مجموعه عنوان کرد: تجربه ورود به موضوعات اجتماعی پس از توفیق فیلم «آقای امیدوار» که درباره آسیبهای تدریس سنتی در مدارس بود، ما را به سمت موضوعات روانشناختی در کودکان برد و تصمیم گرفتیم بهطور مستقیم به هوش هیجانی بپردازیم. درواقع در اکثر برنامههای کودک به مفاهیم آموزشی بیش از مسائل پرورشی توجه شده و ما تصمیم گرفتیم این بار بهصورت تخصصی به هوش هیجانی کودک بپردازیم و اینکه کودکان چگونه احساساتی از قبیل خشم، غم، ترس و ... را مدیریت میکنند برایمان اهمیت داشت.
این تهیهکننده این اثر را ملهم از پویانمایی آموزنده «درون و بیرون» که مبتنیبر موضوعات روانشناختی و کنترل احساسات است، دانست و گفت: همانند این اثر داستانمان را طراحی و برای جذابیت بیشتر و تسریع در کار فرایند تلفیقی نمایشی عروسکی را انتخاب کردیم.
نمایش پنج احساس مهم ذهن
پایدار درخصوص داستان این مجموعه توضیح داد: این مجموعه حول محور شخصیت عروسکی آوا، دختری ۹ ساله، شکل میگیرد که مانند همه همسنوسالهایش در تعامل با دیگران در مدرسه با موانع مختلفی روبهرو میشود. او در مسیر تجربه احساساتی، چون شادی، غم، خشم، ترس و انزجار، میآموزد چگونه هیجاناتش را مدیریت کند و مهارتهای ارتباط مؤثر و رفع تعارض را بیاموزد.
وی ادامه داد: در بخش دیگر که وجه نمایشی این اثر است بازیگرانی داریم که در دو فضای مدرسه و ذهن آوا حضور دارند. در طول داستان، این پنج احساس مهم، ذهن آوا را در قالب شخصیتهایی، کنترل میکنند و به دست میگیرند، به این گونه که هر بار یکی از حسهای او تحریک میشود و کنترل ذهنش را در دست میگیرد و باعث میشود آوا رفتارها و واکنشهایی را از خود بروز دهد.
کارگردان «دنیای آوا» در خصوص انتخاب این سبک تلفیقی اظهار کرد: انتخاب قالب تلفیقی عروسکی، دست ما را برای ارتباط با مخاطب باز میگذاشت. وی با اشاره به بخش نمایشی این مجموعه گفت: این مجموعه دو بخش نمایشی مدرسه و شخصیتهای احساساتی، چون شادی، غم، خشم، ترس و انزجار را دارد که همگی از بازیگران تئاتر و تلویزیون مرکز فارس هستند. «دنیای آوا» با بازی هنرمندانی، چون طاهره صادقی، فاطمه سعیدیکیا، محبوبه دهقانیان، ضحی محزون، میترا شاهکرمی، شیما قائدی و مسعود ایرجی ساخته شده است.
پایدار درباره بخش عروسکی یادآور شد: عروسکگردانان (ملیحه زحمتکش، زهرا قربانی، ملیحه علیایی، انسیه علوی، پریسا زارع زاده مهریزی، سولماز منتصری، زهرا فلاحی، مارال امیر افشاری، غزاله چهارده چریک، سمیرا برزگر، نرگس یزدیانی و آوا خوشنامی) و صداپیشگان (الهام کشاورزی و یاسمن یزدانشناس) این مجموعه از هنرمندان مرکز فارس هستند که سالها برای کودکان این استان برنامه تهیه میکنند.
درک ارتباطات درونفردی و بینفردی در کودکان
پایدار توضیح داد: تلاش کردیم این مفهوم را بهخوبی در ارتباطات آوا با همکلاسیهایش در مدرسه نشان دهیم، مثلاً آوا در مدرسه از همکلاسیاش دلخور میشود و به طرز انفجاری عصبانی میشود. این رفتار بینفردی قابل مشاهده (خشم) درنتیجه یک فرایند درونفردی رخ میدهد که در آن احساسات (اضطراب، غم، انزجار و شادی) با یکدیگر تعامل میکنند تا منجر به طغیان رفتاری آوا شوند.
وی افزود: برای بیننده، این فقط مانند یک طغیان به نظر میرسد که بهطور غیرقابل تصوری رخ داده است، ولی با کمک جلوههای ویژه با بینش در فرایند درونفردی، تعامل احساسات مختلف درونی و معنای پشت این رفتار و کنترل این احساسات را مشاهده میکنیم.
کارگردان «دنیای آوا» با اشاره به محدودیتهایی که در تولید این مجموعه داشت، یادآور شد: بودجه این اثر متناسب با تولیدات استانی بود، ازاینرو، با محدودیت در مکان و تصویربرداری روبهرو بودیم. ما یک لوکیشن ثابت در اختیار داشتیم، به همین دلیل ابتدا بخش عروسکی را در فضای کلاس درس تصویربرداری کردیم و پسازآن، با تغییر آرایه، فضای مدرسه و اتاق مدیر و ناظم مدرسه را گرفتیم و در پایان هم آرایه را به فضای ذهنی آوا تغییر دادیم و بخشهای مربوط به احساسات آوا را تصویربرداری کردیم.
رسیدن به زبان مشترک کودکان و والدین
پایدار درخصوص میزان تعلق این اثر به صداوسیمای فارس و اهالی شیراز بیان کرد: با توجه به اینکه شخصیتهای عروسکی و بازیگران نقش احساسات، بدون لهجه بودند، تلاش کردیم بهعنوان ماندگار شدن این اثر در استان تنها در بخش نمایشی مدرسه بازیگران با لهجه شیرازی صحبت کنند تا برگ زرینی از گویش و زبان شیرین اقوام ایران در ذهن کودکان ثبت شود.
وی با بیان توانمندی برنامهسازان استانی بهویژه در حوزه کودک عنوان کرد: با توجه به انگیزه، توانمندی و تخصص اغلب همکاران استانی لازم است به مراکز بیشتر توجه شود. توانمندی این استان در بخش نمایش عروسکی همانند توانمندی در بخش پویانمایی درخور تحسین است که در صورت افزایش بودجه و حمایت مدیران، شاهد تولیدات فاخری از این مرکز خواهیم بود.
بازیگر و تهیهکننده «دنیای آوا» با اشاره به علاقهمندیاش به دنیای کودکان گفت: دنیای کودکان همیشه برایم جذاب بوده و علاقه خاصی به برنامهسازی و نمایشهای فانتزی در حوزه کودک داشتهام. به نظرم کار برای کودکان، هیجانانگیز و لذتبخش است، ولی کمبود امکانات و منابع مالی دست ما را بسته و امکان بروز ایده هایمان را گرفته که تا حدودی موجب کاهش کیفیت برنامهها شده است.
پایدار روند برنامهسازی برای کودکان در کشورمان را به نسبت مجموعههای تلویزیونی دیگر چندان رضایتبخش ندانسته و امیدوار است که با توجه به اهمیت موضوع و رقابت گسترده رسانهای و از سویی امکاناتی که فضای مجازی در اختیار کودکان امروز قرار میدهد، توجه ویژهای به این حوزه شود. پایدار در تکمیل سخنانش توصیه کرد که والدین و خانوادهها این مجموعه را همراه فرزندان خود تماشا کنند.
به گفته وی تماشای این مجموعه و تأمل در مفاهیم آن میتواند فضایی فراهم سازد تا پدر و مادرها و فرزندانشان بتوانند با زبانی مشترک درباره احساسات، افکار و رفتارها با یکدیگر گفتوگو کنند، درباره ارتباطات درونفردی بیندیشند و انگیزههای پشت رفتارها را درک کنند.
انتهای پیام/
