راه اندازی مرکز پایش نظام علم و فناوری کشور؛ رمز موفقیت گام دوم انقلاب
به گزارش خبرنگار آنا؛ در آستانه سال پایانی تحقق سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴، تجارب گران‌بهایی در عرصه حکمرانی برای ملت ایران به‌دست‌آمده است که با اتکای بر آن می‌توان آینده‌ای پرامید را برای نسل‌های آتی انتظار داشت، در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی مسیر آینده انقلاب اسلامی در هفت عرصه با هدف به آرمان‌های متعالی آن به تصویر کشیده است که تحلیل الزامات آن می‌تواند نقشی مهم در تحقق آن داشته باشد.
به همین مناسبت گفت‌وگویی را با «حسن فارسی، معاون هماهنگی و امور مجلس جهاد دانشگاهی» اختصاص داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
جایگاه نادرست علم و فناوری کشور در جزیره‌ای عمل کردن
آنا: مهم‌ترین ضعف‌های نظام علم و فناوری کشور را در مسیر تحقق بیانیه گام دوم چه می‌دانید؟
فارسی: تا حدودی در بکار بردن واژه نظام در کنار علم و فناوری تردید دارم؛ چرا که علم و فناوری ایران در جهات مختلف منشاء اثر بوده و نقش‌های متفاوتی ایفا کرده است، اما به جای زنجیره‌ای بودن جزیره‌ای عمل می‌کند، به این معنا که هر بخش امورات خود را انجام می‌دهد.
با وجود اینکه «ماموریت محوری» در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی دیده شده است، اما نقش آن در اجزای مختلف علم و فناوری کشور و پژوهشگاه‌ها کمرنگ شده و این یک معضل است و نمی‌توان با خیال راحت مسئولیتی را به نهاد‌های علمی واگذار کرد و منتظر نتایج نهایی ماند. موفقیت‌های حاصل از نهاد‌های علم و فناوری مختص بخش‌هایی است که ماموریت محوری را ملاک کار خود قرار داده‌اند.
نگاه «حل مسئله» در دانشگاه‌های کشور وجود ندارد و ایده‌ها بدون دغدغه خاصی مطرح می‌شوند؛ در صورتی که این موضوع باید از ابتدا در علم و فناوری کشور مورد توجه قرار بگیرد.
همچنین، مرکز یا کانون پایش ارزیابی و رصد دقیق و لحظه‌ای از علم و فناوری کشور وجود ندارد و با مجموعه نامنظمی در این عرصه رو به رو هستیم، اگر قصد دیده شدن جایگاه برجسته از افق تمدنی را داریم، باید تمام ماموریت‌های علم و فناوری را با هدف منسجم کردن مسئولیت‌ها به این نهاد منتقل کنیم.
آنا: چگونه می‌توان نظام پژوهشی کشور را به سمت حل مسائل ملی و تولید ثروت هدایت کرد؟
فارسی: در حال حاضر، هر کدام از بخش‌های علم و فناوری کشور خارج از زنجیره دانشی مسیر جداگانه‌ای برای خود طراحی کرده‌اند و با یکدیگر تعامل و همکاری ندارند که ادامه یافتن این مسیر منجر به موازی کاری می‌شود؛ در صورتی که اگر از ابتدا اهداف خود را تعیین تکلیف کنیم و مسیر مشخصی را برای رسیدن به آن ترسیم کنیم عیوب و راهکار‌ها را احصا کرده و به نتیجه مطلوب می‌رسیم.
هدر رفت بودجه کشور در تداخل ماموریتی وزارت علوم و معاونت علمی
آنا: تداخل مأموریتی وزارت علوم و معاونت علمی ریاست‌جمهوری چه آسیب‌هایی به پیشرفت علمی کشور زده است و چگونه می‌توان این مشکل را حل کرد؟
فارسی: تداخل ماموریتی به موازی کاری و رقابت ناسالم منجر می‌شود و مسئولان به جای پاسخ دهی و ایفای مسئولیت خود از آن فرار می‌کنند و بودجه کشور را هدر خواهند داد و مانع پیشرفت جدی کشور می‌شوند.
برخی‌ها به دنبال درج کردن نام خود در برنام هفتم توسعه بودند و اگر این اتفاق نمی‌افتاد آن را به عنوان شکست تلقی می‌کردند که این مسئله رقابت غیر مفید تلقی می‌شد؛ چرا که نهاد ارزیابی برای این موضوع در کشور وجود ندارد.
نخبگان؛ محور اصلی بیانیه گام دوم
آنا: نخبگان دانشگاهی چگونه می‌توانند در تحقق اهداف گام دوم انقلاب نقش مؤثرتری ایفا کنند؟
فارسی: محور اصلی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی «نخبگان» هستند و هر کدام از آنها وظیفه مشخصی دارند. راجع به بیانیه گام دوم نیازمند اجماع اجرایی هستیم که تحقق آن جزئی از مسئولیت‌های نخبگان است تا در عرصه‌های مختلف آینده جهان بتوانیم نقش مثبت خود را ایفا کنیم.
اجتماعی شدن بیانیه گام دوم اگر در تار و پود سیستم اجرایی کشور و جامعه تنیده نشود در اجرا با مشکل مواجهه می‌شویم؛ چرا که به گفته حضرت آقا: «حلقه‌های میانی می‌توانند نقش ایفا کنند»؛ بنابراین توجه به این مسئله در توجه نخبگان به بخش‌های دولتی و خصوصی است.
از جمله مسئولیت‌هایی که نظام حکمرانی کشور باید در بیانیه گام دوم به آن توجه کند، تبدیل دانایی به خلق ثروت با مشارکت نخبگان است، البته بخش دولتی و خصوصی در اجرا هم می‌تواند تسهیل گری داشته باشد.
شرط تحقق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی با پشتوانه مردمی نیازمند نظارت دولت است، اما برخی از مسئولان کم کاری‌های خود را بر گردن دیگری می‌اندازند. معیار‌های ذهنی دولتمردان باید از خارج به داخل تغییر یابد و به ظرفیت درونی توجه شود.
مذاکره با آمریکا مشکلات کشور را حل نمی‌کند باید به ظرفیت داخل پناه آورد
حتی، در بیانیه گام دوم انقلاب هم ذکر شده است که مذاکر با آمریکا مشکلی را حل نمی‌کند، اما این مسئله از موضوعات اصلی دولت به شمار می‌آید و نظام حکمرانی در بخش اجرا خود را مشغول به آن کرده است که این روند صحیح نیست و کشور باید انرژی خود را به ظرفیت داخلی در عرصه‌های مختلف صرف کند، البته با این دیدگاه به دنبال قطع ارتباط با کشور‌های خارجی و منزوی شدن نیستیم، اما در گره خوردن مسائل کشور با مذاکره مخالفت داریم؛ بنابراین اگر نگاه درون زا داشته باشیم نقش نظام حکمرانی کشور در اجرای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ایفا خواهد شد.
انتهای پیام/
