ترامپ و آنچه علیه چین نگفت

به گزارش خبرگزاری آنا، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا به‌گونه‌ای دور از انتظار، اعمال تعرفه ۶۰ درصدی بر چین را از لیست فرمان‌های اجرایی روز نخست زمامداری خود حذف کرد و حتی تهدیدی هم در این رابطه به زبان نیاورد.

آنچه را که ترامپ «صلح از طریق اقتدار» معرفی می‌کند، درواقع همان راهکار قدیمی «تهدید توأم با دیپلماسی است»

به‌این‌ترتیب، او راه امیدواری برای بازگشت طرفین به رویکرد رقابت سازنده به‌جای خصومت‌ورزی بی‌مورد را باز گذاشت.

البته که ترامپ لابه‌لای اظهارات خود از تعرفه به‌عنوان راهی برای ثروتمند کردن هرچه بیشتر آمریکا نام برد، اما اصلاً اسم چین را در کنار کلمه تعرفه قرار نداد. بعد هم ممنوعیت تیک‌تاک در آمریکا را به تعویق انداخت که این می‌تواند نشانه دیگری از تعامل‌پذیری ترامپ در برابر چین تلقی شود.

به عقیده کارشناسان، اگر ترامپ به دنبال مذاکره با چین نبود، در همان روز اول تیغ تعرفه ۶۰ درصدی را رو می‌کرد. پس همین‌که او در طول کارزار انتخاباتی خود دائم تهدید تعرفه را علیه پکن مطرح می‌کرد، اما در روز نخست زمامداری اصلاً درباره آن صحبت نکرد، نشانه خوبی تلقی می‌شود.

آنچه را که ترامپ «صلح از طریق اقتدار» معرفی می‌کند، درواقع همان راهکار قدیمی «تهدید توأم با دیپلماسی است».

اینکه او قبل از مراسم تحلیف با «شی جینپینگ» رئیس‌جمهور چین تلفنی صحبت کرد و حتی یکی از برنامه‌های ۱۰۰ روز اول زمامداری‌اش سفر به پکن عنوان شده، دلیل دیگری برای خوش‌بینی نسبت به آینده روابط دو کشور است.

ترامپ برای اینکه ابزار تهدید و دپیلماسی را به بهترین نحو ممکن استفاده کند، حلقه داخلی کارگزاران کاخ سفید را که قرار است به امور چین بپردازند، با هوشمندی انتخاب کرده است:

 در یک سو، «ایلان ماسک» کارآفرین حوزه فناوری و رئیس دپارتمان بهره‌وری دولت قرار دارد که در رأس شرکت تسلا، رابطه نزدیکی با پکن دارد و کلی یارانه، وام و معافیت مالیاتی از چین گرفته است.

صدا‌هایی در چین می‌گویند «گفت‌وگوی مستقیم با ترامپ» تنها راه تعامل پکن-واشنگتن است

همین‌طور، چین از حسن انتخاب ترامپ برای منصوب کردن «دیوید پردو» به‌عنوان سفیر آمریکا در پکن خشنود به نظر می‌آید، چراکه او تاجری با ۴۰ سال سابقه کار در هنگ‌کنگ است و ارزش نیروی کار و زنجیره تولید آسیا را می‌داند.

اما در طرف دیگر ماجرا هم، فردی به نام «مارکو روبیو» سکان دستگاه دیپلماسی آمریکا را به دست گرفته که از سال ۲۰۲۰ به دلیل طرح اتهام‌های حقوق بشری علیه پکن، در لیست تحریم‌های چین جا دارد.

البته، «مایک والتز» مشاور امنیت ملی کاخ سفید را هم نباید از قلم بیندازیم، که در سال ۲۰۲۲ خواستار تحریم المپیک زمستانی چین شد.

این حد از توازن در استفاده هم‌زمان از دو ابزار تهدید (روبیو-والتز) و دیپلماسی (ماسک-پردو) به خوبی نمایان‌گر نوع رویکرد ترامپ در تعامل با پکن است.

هم‌زمان، این استنباط وجود دارد که در دولت جدید آمریکا، عنوان «دیپلمات ارشد» از آن کسی غیر از ترامپ نیست؛ چراکه او روحیه تعامل مستقیم دارد و برای بیان دیدگاه‌ها و خواسته‌هایش تا حد زیادی بی‌واسطه عمل می‌کند.

تمرکز حداکثری قدرت در دست ترامپ که از برخی جهات مایه نگرانی کشور‌های دموکرات اروپایی است و حتی این روز‌ها در یکی از گزارش‌های محرمانه وزارت خارجه آلمان به آن اشاره شده است، برای چین می‌تواند فرصت تلقی شود و حتی صدا‌هایی در این کشور می‌گویند که پکن باید با خود ترامپ وارد گفت‌و‌گو شود.

البته، این در عمل خیلی آسان نیست؛ چراکه در آمریکا توافقی فراحزبی درباره اصل خصومت‌ورزی با چین وجود دارد. بااین‌حال، شی جینپینگ رئیس‌جمهور چین می‌داند که همتای آمریکایی فارغ از هرگونه ایدئولوژی، اهل معامله است.