فولاد ایران در سطح جهانی؛ اعتماد به نفس در برابر چالشهای بینالمللی
خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ صنعت فولاد یکی از صنایع مادر و استراتژیک در اقتصاد هر کشور به شمار میرود، این صنعت نقش مهمی در توسعه زیرساختها، ساختوساز، تولید ماشینآلات و سایر صنایع دارد.
ایران نیز با داشتن ذخایر غنی سنگ آهن یکی از کشورهای مهم تولیدکننده فولاد در منطقه خاورمیانه است.
از سویی فولاد یکی از مهمترین مواد اولیه در صنعت ساختوساز، خودروسازی و بسیاری از صنایع دیگر است و ایالات متحده آمریکا بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در جهان در طول تاریخ خود توانسته نقش کلیدی در بازار جهانی فولاد ایفا کند؛ اما در سالهای اخیر، این صنعت با چالشهای متعددی از جمله رکود اقتصادی، رقابت شدید با تولیدکنندگان خارجی و تغییرات در تقاضای بازار آمریکا مواجه بوده است.
در این تحلیل به بررسی وضعیت تولید فولاد در ایران، روندها، چالشها و فرصتهای پیش روی این صنعت و تحلیل وضعیت تولید فولاد در آمریکا و عوامل مؤثر بر رکود آن میپردازیم.
روند رو به رشد تولید فولاد در ایران
همانطور که در جدول زیر مشاهده میشود، تولید فولاد خام در ایران طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ شمسی روند صعودی داشته و این رشد نشاندهنده توسعه ظرفیتهای تولید و سرمایهگذاری در این بخش است.
افزایش ظرفیت اسمی
ظرفیت اسمی تولید فولاد نیز در این بازه زمانی افزایش یافته که حاکی از گسترش واحدهای تولیدی و بهکارگیری فناوریهای جدید است.
افزایش صادرات
صادرات فولاد در سالهای اخیر در ایران با رشد قابل توجهی همراه بوده که نشاندهنده ظرفیت بالای ایران در بازارهای جهانی فولاد است.
نیاز به واردات
با وجود رشد تولید، واردات فولاد نیز همچنان ادامه دارد که نشاندهنده نیاز داخلی به برخی محصولات خاص فولادی است.
سرمایهگذاری
سرمایهگذاری در صنعت فولاد به طور مداوم در حال افزایش بوده که نشاندهنده اهمیت این بخش در اقتصاد ایران است.
اشتغالزایی
صنعت فولاد نقش مهمی در اشتغالزایی دارد و تعداد شاغلان مستقیم در این بخش طی سالهای اخیر افزایش یافته است.
چالشها
تحریمها
تحریمهای بینالمللی یکی از مهمترین چالشهای پیش روی صنعت فولاد ایران است که دسترسی به فناوریهای جدید، بازارهای صادراتی و منابع مالی را محدود کرده است.
نوسانات ارزی
نوسانات نرخ ارز و تورم، هزینه تولید را افزایش داده و بر رقابتپذیری محصولات فولادی تاثیر منفی میگذارد.
کمبود زیرساختها
کمبود زیرساختهای حمل و نقل، انرژی و … میتواند روند توسعه این صنعت را با چالش مواجه کند.
رقابت جهانی
صنعت فولاد جهانی با رقابت شدیدی همراه است و ایران باید برای حفظ سهم خود در بازار، تلاش بیشتری کند.
مسائل زیست محیطی
آلایندگی صنعت فولاد یک چالش جدی است و ایران باید به سمت استفاده از فناوریهای سازگار با محیط زیست حرکت کند.
فرصتها
ذخایر معدنی غنی
ایران دارای ذخایر غنی سنگ آهن است که مزیت بزرگی برای توسعه صنعت فولاد محسوب میشود.
بازار داخلی
بازار داخلی فولاد در ایران با توجه به نیاز به توسعه زیرساختها و ساختوساز، دارای ظرفیت بالایی است.
بازارهای منطقهای
ایران میتواند با استفاده از موقعیت جغرافیایی خود، به بازارهای منطقهای فولاد دسترسی پیدا کند.
توسعه فناوری
با توجه به پیشرفتهای فناوری، امکان توسعه صنعت فولاد با استفاده از روشهای جدید و کارآمدتر وجود دارد.
مزیت رقابتی در هزینه
در مقایسه با برخی از تولیدکنندگان جهانی فولاد، ایران مزیت رقابتی در هزینه تولید به خصوص با توجه به دسترسی به منابع انرژی ارزان دارد.
در نتیجه صنعت فولاد در ایران طی سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته است، اما همچنان با چالشهای متعددی مواجه است، با این حال، این صنعت با داشتن مزیتهای رقابتی مانند ذخایر غنی و بازار داخلی بزرگ، ظرفیت بالایی برای توسعه دارد و برای دستیابی به توسعه پایدار در این صنعت، لازم است تا با برنامهریزی دقیق و سرمایهگذاری مناسب، چالشها را برطرف کرده و از فرصتها بهرهبرداری کرد.
وضعیت تولید فولاد در آمریکا؛ تحلیل رکود و چالشها
فولاد یکی از مهمترین مواد اولیه در صنعت ساختوساز، خودروسازی و بسیاری از صنایع دیگر است و ایالات متحده آمریکا بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در جهان در طول تاریخ خود، توانسته نقش کلیدی در بازار جهانی فولاد ایفا کند؛ اما سالهای اخیر، این صنعت با چالشهای متعددی از جمله رکود اقتصادی، رقابت شدید با تولیدکنندگان خارجی و تغییرات در تقاضای بازار روبهرو بوده است.
تحلیل و تفسیر جدول بالا
روند نزولی تولید از ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰
در این دوره، تولید فولاد راکد و حتی با کاهش شدید در سال ۲۰۰۹ بهدلیل بحران مالی جهانی مواجه و رکود اقتصادی منجر به کاهش تقاضا برای فولاد در بسیاری از صنایع شد.
رشد تولید بعد از ۲۰۱۰
با بهبود وضعیت اقتصادی، تولید فولاد در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ به تدریج افزایش یافت و این افزایش ناشی از بهبود وضعیت ساختوساز و فعالیتهای صنعتی بود.
کاهش دوباره تولید در ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰
تولید فولاد در سال ۲۰۱۶، به دلایلی همچون افزایش واردات و رقابت جهانی، کاهش یافت، همچنین، پاندمی کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ تأثیر منفی بر تولید و تقاضای فولاد گذاشت و موجب کاهش بیشتر تولید شد.
واردات و صادرات
آمریکا به صورت مداوم واردکننده بزرگ فولاد بوده و واردات فولاد در سالهای اخیر بهخصوص بعد از ۲۰۱۶ تا سال ۱۴۰۳ افزایش یافته و نشاندهنده تقاضای بالای داخلی برای فولاد است. در عوض، صادرات فولاد در برخی سالها افزایش یافته، اما نتوانسته است به سطوح پیشین برسد.
اشتغال در صنعت فولاد
تعداد شاغلان در صنعت فولاد آمریکا هم به طور مداوم کاهش یافته که میتواند به عدم رقابتی شدن این صنعت بهدلیل هزینههای بالای تولید و استفاده از فناوریهای جدید مرتبط باشد.
چالشها
رقابت جهانی
رقابت از سوی کشورهای تولیدکننده فولاد بهخصوص چین، تأثیر منفی بر صنعت فولاد ایالات متحده داشته است.
رکود اقتصادی
رکودهای اقتصادی و عدم تقاضا در برخی از سالها، تولید فولاد را با چالش مواجه کرده است.
قوانین و تعرفهها
تغییرات در سیاستهای تجاری و تعرفهها میتواند تأثیر مستقیمی بر واردات و صادرات فولاد در آمریکا داشته باشد.
تحولات تکنولوژیکی
نیاز به سرمایهگذاری در بهروزرسانی فناوری و تجهیزات تولید برای افزایش کارایی و کاهش هزینهها.
در نتیجه صنعت فولاد در آمریکا همچنان با چالشهای پیشرو دست و پنجه نرم میکند، اما ظرفیت برای بهبود و بازسازی وجود دارد. نیاز به استراتژیهای مؤثر برای افزایش رقابتپذیری و حمایت از تولید داخلی حیاتی است.
با توجه به شرایط فعلی، توجه به تکنولوژیهای جدید و بهبود زیرساختها میتواند به بازگشت صنعت فولاد آمریکا به موقعیت پیشین خود کمک کند که بهنظر میرسد چالشهای آمریکا در حوزه فولاد بیش از مزیتهاست.
از سویی واردات و مصرف فولاد در آمریکا نشاندهنده چالش این صنعت در آمریکاست بهطوریکه این کشور بیشتر بر مصرف و واردات و نه تقویت تولید داخلی تمرکز دارد.
براساس جدول بالا ذکر نکات زیر ضروری به نظر میرسد:
نوسانات
میزان واردات فولاد در ایالات متحده در سالهای اخیر نوسانات زیادی را تجربه کرده، بهخصوص در سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ افزایش قابل توجهی داشت که عمدتاً به دلیل تقاضای بالای داخلی و قیمتهای جهانی فولاد بوده است.
کاهش در ۲۰۲۳
سال ۲۰۲۳ کاهش جزئی واردات بهعنوان یک نشانه از تلاش برای تقویت تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات مشاهده میشود، اما همچنان واردات گوی سبقت را در این کشور از صادرات ربوده است.
مصرف فولاد
رشد مستمر
مصرف فولاد در آمریکا همچنین به طور مستمر رشد کرده که نشاندهنده افزایش فعالیتهای ساخت و ساز و رونق اقتصادی است.
پیشبینی برای ۲۰۲۵
با توجه به روندهای انرژی و زیرساخت انتظار میرود که مصرف فولاد در آمریکا طی سالهای آینده همچنان در حال افزایش باشد.
وضعیت تولید فولاد مبارکه اصفهان
میزان تولید فولاد مبارکه اصفهان یکی از موضوعات مهم در صنعت فولاد ایران است. بهطور کلی، فولاد مبارکه بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندههای فولاد کشور، بهخصوص در زمینه تولید فولاد گرم و سرد شناخته میشود. اطلاعات دقیق و بهروز ممکن است بر اساس منابع و گزارشهای صنعتی متفاوت باشد. تا تاریخ آگاهی من (اکتبر ۲۰۲۳)، اطلاعات دقیق درباره میزان تولید فولاد مبارکه ممکن است نیاز به تأیید از منابع رسمی داشته باشد.
رشد تولید
میزان تولید فولاد مبارکه به طور متوسط در حال افزایش بوده، نشاندهنده افزایش تقاضا و بهبود تکنولوژیهای تولید است.
ایران با برخورداری از حدود ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تن ذخایر سنگ آهن خام به یکی از بزرگترین تأمینکنندگان محصولات فولادی در کشور تبدیل شده است. اکنون، نزدیک به ۳۴ نام مختلف در فهرست تولیدکنندگان فولاد ایران مشاهده میشود. بزرگترین و شناختهشدهترین نامها در این فهرست شامل کارخانه ذوبآهن اصفهان، فولاد مبارکه اصفهان، راد همدان، صبا فولاد زاگرس، نورد فولاد گیلان، نورد و لوله سمنان و مجتمع آهن و فولاد بافق هستند.
صنعت فولاد ایران فقط در ماه آوریل ۲۰۲۳ (از ۱۲ فروردین تا ۱۰ اردیبهشت) ۳.۱ میلیون تُن به حجم تولیدات فولاد خام خود اضافه کرده و این میزان تولید در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته حدود ۵.۹ درصد افزایش داشته است.
بهاینترتیب، ایران سال ۲۰۲۳ میلادی توانسته به رتبه ۸ برسد و پس از چین، هند، ژاپن، آمریکا، روسیه، کره جنوبی و آلمان بزرگترین تولیدکننده فولاد در دنیا شناخته شود.
برنامههای توسعهای
سیاستها و برنامههای توسعهای فولاد مبارکه اصفهان همچنین میتواند حضور بیشتری در بازارهای داخلی و خارجی ایجاد کند.
منابع
وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران
سازمان توسعه تجارت ایران
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
گزارشهای تخصصی صنعت فولاد
انجمن فولاد ایران
سازمانهای آماری کشور
انجمن جهانی فولاد
اداره آمار کار ایالات متحده
اداره آمار تجارت ایالات متحده
گزارشهای اقتصادی وزارت صنعت ایالات متحده
انجمن جهانی فولاد
انتهای پیام/