تأثیرمؤلفه‌های آزادی اقتصادی بر عملکرد دانشگاه‌ها
از میان جنبه‌های مختلف آزادی اقتصادی اندازه دولت و کارایی تنظیم گیری به ترتیب تأثیر مثبت بیشتر؛ و حاکمیت قانون و گشودگی بازار‌ها به ترتیب تاثیر منفی بیشتر بر جنبه‌های مختلف عملکرد دانشگاه دارند.
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، طبق نظریه سیستم‌های بوم‌شناختی انسانی، افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها و نهاد‌ها در یک سرزمین، در تعامل با یکدیگر سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی یکپارچه‌ای را شکل می‌دهند که در کل بوم‌سازگان انسانی نامیده می‌شود.عملکرد و سطح توسعه بوم‌سازگان به کمّیت و کیفیت اعضای آن، و به کمیت و کیفیت تعامل آنها وابسته است. بوم‌سازگان و تک تک اعضای تشکیل‌دهنده‌اش نیز در تعامل هستند.
کیفیت بوم‌سازگان عملکرد گونه‌های مختلف افراد، گروه‌ها سازمان‌ها و نهاد‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. گشودگی و آزادی یکی از ویژگی‌های مهم کیفیت بوم‌سازگان است و به نظر می‌رسد هر قدر میزان گشودگی و آزادی در بوم‌سازگان بیشتر باشد، عملکرد افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها و نهاد‌های واقع در آن بهتر خواهد بود.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «تحلیل تأثیرمؤلفه‌های آزادی اقتصادی بر مؤلفه‌های عملکرد دانشگاه» به این موضوع پرداخته‌اند که دانشگاه یکی از این نهاد‌ها است و مطالعات زیادی ر رابطه با تأثیر این نهاد بر بوم‌سازگان خود صورت گرفته، اما، تأثیر بوم‌سازگان بر این نهاد کمتر مورد توجه بوده است.
* دانشگاه به مثابه یک سیستم بوم‌شناختی دانش
به زعم این پژوهش طبق نظریه‌های بوم‌شناسی انسانی، اجتماعی و نظریه سیستم‌های بوم‌شناختی، بوم‌سازگان و سیستم‌های واقع در آن، رابطه متقابل دارند و یکدیگر را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
دانشگاه به مثابه یک سیستم بوم‌شناختی دانش، بوم‌سازگان بنیادی توسعه دانش در بوم‌سازگانی مرکب از نظام‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی شکل گرفته و کار می‌کند
در این پژوهش آمده است که دانشگاه نیز به مثابه یک سیستم بوم‌شناختی دانش، بوم‌سازگان بنیادی توسعه دانش در بوم‌سازگانی مرکب از نظام‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی شکل گرفته و کار می‌کند و رابطه متقابل با این نظام‌ها دارد. از یک طرف بر آنها تأثیر می‌گذارد؛ از طرف دیگر از آنها تأثیر می‌پذیرد.
به زعم این پژوهش آزادی که کمیت و کیفیت تعاملات در بوم‌سازگان و بوم‌سازگان دانش را تعیین می‌کند، نقش تعیین کنند‌های در اثربخشی تعاملات دانشگاه با نظام‌های یادشده و جریان اطلاعات و منابع به دانشگاه دارد. آزادی اقتصادی باعث قدرت، شدت و سرعت گرفتن جریانات، ایده، دانش و منابع در بوم‌سازگان دانش شده و موجب بهبود عملکرد دانشگاه‌ها می‌شود.
* جنبه‌های آزادی اقتصادی بر عملکرد دانشگاه
یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که بسیاری از جنبه‌های آزادی اقتصادی ابعاد مختلف عملکرد دانشگاه به عنوان بوم‌سازگان بنیادی توسعه دانش را بهبود می‌بخشند.
این پژوهش مطرح می‌کند که حاکمیت قانون که با معیار‌هایی مانند حقوق مالکیت، اثربخشی قضایی و یکپارچگی دولت (اندازه دولت) بار مالیاتی، مخارج دولت و سلامت مالی (کارایی تنظیم گیری) آزادی کسب و کار، آزادی کار و آزادی پولی و گشودگی بازار‌ها آزادی تجارت، آزادی سرمایه‌گذاری و آزادی مالی (عملکرد ملی، بین المللی و اثرات دانشگاه) مانند اشتغال پذیری دانش آموختگان و پایداری را بهبود می‌بخشند.
حاکمیت قانون و گشودگی بازار‌ها صرفاً بر عملکرد بین‌المللی دانشگاه تأثیر مثبت دارند.
در این پژوهش آمده است که از میان جنبه‌های مختلف آزادی اقتصادی اندازه دولت و کارایی تنظیم گیری به ترتیب تأثیر مثبت بیشتر؛ و حاکمیت قانون و گشودگی بازار‌ها به ترتیب تاثیر منفی بیشتر بر جنبه‌های مختلف عملکرد دانشگاه دارند. حاکمیت قانون و گشودگی بازار‌ها صرفاً بر عملکرد بین‌المللی دانشگاه تأثیر مثبت دارند.
در این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که هر قدر اقتصاد کشوری آزادتر و رقابتی‌تر باشد، بوم‌سازگان دانش در آن پویا‌تر خواهد بود و دانشگاه‌های موجود در آن عملکرد بهتری خواهند داشت.
از ین رو، اگر کشور‌های در حال توسع‌های مانند ایران بخواهند عملکرد بوم‌سازگان دانش خود و دانشگاه‌های موجود در آن را ارتقاء دهند، تخصیص منابع بیشتر برای آنها کافی نیست.
در پایان این پژوهش به سیاست‌گذاران پیشنهاد می‌شود که آزادی و رقابت اقتصادی در کشور را گسترش دهند؛ علاوه بر آزادی اقتصادی، آزادی‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیز می‌تواند عملکرد دانشگاه را تحت تأثیر قرار دهند.
این پژوهش به کوشش یعقوب انتظاری (دانشیار مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی تهران) انجام شده است.
انتهای پیام/
