خون هشت‌پا آبی است!
خون آبی هشت‌پا نمونه‌ای جالب از تطبیق زیستی و تکاملی است. این ویژگی به این موجود دریایی اجازه می‌دهد در محیط‌های سخت زنده بماند.
به گزارش خبرگزاری آنا، هشت‌پا‌ها یکی از هوشمندترین موجودات دریایی هستند که هشت بازوی انعطاف‌پذیر و قوی دارند. هر کدام از بازو‌های آنها دارای هزاران مکنده است که به آنها کمک می‌کند تا به راحتی به سطوح صاف بچسبند و حرکت کنند.
با این حال یکی از نکات متفاوت‌تر در مورد این جانور این است که آنها به دلیل وجود هموسیانین به جای هموگلوبین خونشان آبی‌رنگ است. هموسیانین نوعی پروتئین حامل اکسیژن که مولکول‌های اکسیژن را با یون‌های مس پیوند می‌دهد. در حالی که هموگلوبین اکسیژن را به رنگ قرمز تبدیل می‌کند، هموسیانین در حضور اکسیژن به رنگ آبی درمی‌آید.
یون مس در هموسیانین، اکسیژن را به شکلی موثرتر از آهن در هموگلوبین منتقل می‌کند، به‌ویژه در دما‌های پایین و محیط‌های فقیر از اکسیژن که هشت‌پا‌ها در آن زندگی می‌کنند. این مزیت زیستی به هشت‌پا اجازه می‌دهد در عمق اقیانوس‌ها و مناطق سرد دوام بیاورد.
هموسیانین در تنظیم فعالیت‌های متابولیکی آن نیز نقش کلیدی دارد. این پروتئین باعث می‌شود خون هشت‌پا بتواند در محیط‌های بسیار سخت، اکسیژن را به بافت‌ها برساند. در مقایسه با هموگلوبین، هموسیانین به دما و شوری آب حساس‌تر است. این ویژگی تطبیقی نشان‌دهنده مسیر‌های تکاملی خاصی است که هشت‌پا‌ها طی کرده‌اند.
محیط زیست هشت‌پا‌ها اغلب سرد، عمیق و دارای اکسیژن کم است. در چنین شرایطی، خون آبی‌رنگ آنها مزیتی حیاتی فراهم می‌کند. هموسیانین در دما‌های پایین و محیط‌هایی با اکسیژن محدود عملکرد بهتری نسبت به هموگلوبین دارد. این ویژگی به هشت‌پا‌ها امکان می‌دهد در اعماق اقیانوس‌ها که نور خورشید به سختی به آن می‌رسد و فشار آب زیاد است، به خوبی زنده بمانند.
علاوه بر این، سیستم گردش خون هشت‌پا نیز منحصر‌به‌فرد است. هشت‌پا دارای سه قلب است: دو قلب برانشی که وظیفه پمپاژ خون به آبشش‌ها را دارند و یک قلب سیستمی که خون اکسیژن‌دار را به بقیه بدن می‌فرستد. زمانی که هشت‌پا شنا می‌کند، قلب سیستمی متوقف می‌شود و این ویژگی نشان‌دهنده استفاده بهینه از انرژی است.
با وجود مزایای بسیار، خون آبی هشت‌پا نیز محدودیت‌هایی دارد. هموسیانین نسبت به هموگلوبین غلظت اکسیژن کمتری را در خون حمل می‌کند. این مسئله هشت‌پا‌ها را به انرژی بیشتری برای زنده ماندن در محیط‌های گرم نیازمند می‌کند. در نتیجه، افزایش دمای آب به دلیل تغییرات اقلیمی می‌تواند تهدیدی جدی برای بقای این موجودات باشد.
پژوهش‌های جاری روی ساختار و عملکرد هموسیانین می‌تواند به توسعه فناوری‌های جدید در زمینه انتقال اکسیژن مصنوعی و حتی درمان برخی بیماری‌های انسانی کمک کند. به عنوان مثال، مطالعه بر این پروتئین ممکن است راه‌هایی برای بهبود سیستم‌های انتقال اکسیژن در شرایط کم‌اکسیژن، نظیر پیوند اعضا، فراهم کند.
انتهای پیام/
